Ingezonden persbericht
3.9.2005
Geachte redactie,
De 19de Open Monumentendag vindt dit jaar plaats in het weekend van 10 en 11 september.
Het landelijk thema is:
Religieus erfgoed
Het grootste aandeel van de bijna 4.000 religieuze rijksmonumenten in Nederland wordt gevormd door kerken. Kerken kunnen in categorieën ingedeeld worden op basis van bijvoorbeeld gezindte, verzorgingsgebied, bouwstijl of grootte. Kerken maken vaak onderdeel uit van een ensemble, waarbij ook de kosterswoning of pastorie, klooster en kerkhof meetellen. Op Open Monumentendag 2005 zal aandacht besteed worden aan allerlei gebouwen die een link hebben met een religie of spirituele stroming. Naast (schuil)kerken en kapellen kan bijvoorbeeld gedacht worden aan synagogen, kerkhoven, kloosters, vrijmetselaarsloges, moskeeën, pastorieën, tempels, weeshuizen, hofjes, bierbrouwerijen en gasthuizen of aan aspecten zoals orgels, pelgrimswegen en veldkruizen. Ook zal er aandacht zijn voor de bedreiging van kerkgebouwen en kloosters of hun herbestemming als congrescentrum, woningen, hotel of casino.
Bekijkt u eens de eerste verdieping van het STEDELIJK MUSEUM VIANEN die omstreeks 1650 als rooms-katholieke schuilkerk in gebruik werd genomen.
Met de invoering van de Reformatie (ca 1550) werd de uitoefening van de rooms-katholieke eredienst door de calvinistische overheid verboden.
Na de Vrede van Munster in 1648, toen de Republiek stevig in haar schoenen stond, werden rooms-katholieke godsdienstuitoefeningen oogluikend toegestaan. Het interieur van de huizen mocht worden aangepast aan de eisen van de eredienst. Echter, van buitenaf mocht de kerk niet als zodanig herkenbaar zijn. Zo ontstonden in ons land tal van schuilkerken. Fraaie voorbeelden zijn in Utrecht "De Sinte Gertrudiskapel" en in Amsterdam "Ons' Lieve Heer op Solder".
Deze Viaanse schuilkerk dateert uit omstreeks 1650. Oorspronkelijk bedroeg de lengte van het schip 16 meter en liep dus door in het buurpand. Houten gemarmerde Toscaanse kolommen ondersteunen de overkapping, waarvan de beschilderingen - guirlandes met rosetten - uit de 17de eeuw stammen. Het altaar bevond zich aan de rechterzijmuur, waarin nu nog enkele nissen aanwezig zijn. Men kon als de mis werd opgedragen door het koeienoog (l'oeil-de-boeuf) zien of er ongewenste binnendringers in aantocht waren.
In de 19de en 20ste eeuw vonden verbouwingen plaats, waarbij de kerk haar huidige vorm kreeg.
Open:
Zaterdag en zondag
12.00 - 16.00 uur
Met vriendelijke groet,
Stedelijk Museum
Hans Uijtdewilligen
Stedelijk Museum Vianen, Voorstraat 97, 0347-371648
---- --