Stichting Natuur en Milieu

08 september 2005

Reactie Natuur en Milieu op Natuurbalans 2005: Gebruik EU-landbouwsubsidies voor Nationale Landschappen

Natuur en Milieu wil dat een groter deel van de Europese landbouwsubsidies wordt ingezet voor het beheer van het landschap. De milieuorganisatie reageert daarmee op de Natuurbalans die stelt dat het Rijk te weinig investeert om de ambities voor natuur en landschap waar te maken.

De vandaag gepubliceerde Natuurbalans constateert dat het landschap een betere ruimtelijke bescherming én meer geld nodig heeft. Prioriteit hierbij, vindt ook Natuur en Milieu, hebben de twintig Nationale Landschappen. Rijk en provincies hebben daar jaarlijks slechts 20 miljoen voor over, terwijl minstens het tienvoudige nodig is. 'Daarom zou het rijksbudget voor deze landschappen in de begroting voor 2006 moeten verdrievoudigen', aldus algemeen directeur Mirjam de Rijk.
Het benodigde geld moet volgens Natuur en Milieu ook worden gehaald uit een verschuiving van de Europese landbouwsubsidies, van inkomenssteun naar plattelandsbeleid. Uit het plattelandsbeleid worden boeren onder andere betaald voor onderhoud van landschap en natuur. Een groot deel van onze waardevolle cultuurlandschappen, ook in de Nationale Landschappen, is immers boerenland.

Elk jaar ontvangt Nederland 1 miljard euro aan subsidie. De helft daarvan is inkomenssteun voor boeren. De enige concrete voorwaarden voor die steun zijn dat de boer bepaalde gewassen teelt en zich aan de wet houdt. Het bedrag staat in schril contrast met de 60 miljoen jaarlijks voor plattelandsbeleid. Momenteel lopen de EU-onderhandelingen over de meerjarenbegroting 2007-2013. De Rijk daarover: 'In plaats van in te zetten op domweg een lagere EU begroting, moet Nederland inzetten op meer maatschappelijk rendement van dat geld. Dus betalen voor landschapsbeheer in plaats van inkomenssteun. Alleen bij een andere besteding van het landbouwgeld krijgt de belastingbetaler waar voor zijn geld: een mooier landschap en een rijkere natuur.'
Natuur en Milieu stelt voor om vanaf 2007 50 miljoen euro van de EU-subsidies extra te koppelen aan beheer en behoud van het landschap.

Overigens wordt de natuur niet automatisch beter van goed beheerd cultuurlandschap. De Natuurbalans stelt terecht dat agrarisch natuur- en landschapsbeheer beter kan en moet. Natuur en Milieu vindt dat overheden scherper moeten kiezen waar ze boerenbeheer in willen zetten, om maximaal bij te dragen aan samenhangende natuurgebieden. Ook is meer aandacht nodig voor voldoende schoon water in gebieden met agrarisch natuurbeheer.