Ministerie bzk
http://www.minbzk.nl
Advies Rob en Rfv aan de Tweede Kamer:
'Gemeenten zijn geen uitvoeringsloketten'
Er moet een andere mentaliteit ontstaan bij het Rijk waarbij meer vertrouwen wordt getoond
in de gezonde werking van de lokale democratie. Gemeenten hebben een zelfstandige of
autonome positie en zijn geen uitvoeringsloketten van het Rijk. De samenleving is juist
gebaat bij democratisch bestuur dat dicht bij burgers functioneert.
Dit schrijven de Raad voor het openbaar bestuur (Rob) en de Raad voor de financiële
verhoudingen (Rfv) in een gezamenlijk advies over gemeentelijke autonomie aan de Tweede
Kamer. Het advies is uitgebracht op verzoek van de commissie voor Binnenlandse Zaken en
Koninkrijkrelaties (BZK) uit de Tweede Kamer.
In het advies worden centraliserende ontwikkelingen in kaart gebracht die de autonomie van
gemeenten op sluipende wijze aantasten. Vooral subsidieregelingen tasten de
beleidsvrijheid van gemeenten aan en zouden zoveel mogelijk moeten worden gesaneerd.
De Raden schrijven verder dat er een kritische ondergrens wordt overschreden indien het
lokale belastinggebied verder wordt ingeperkt met de gedeeltelijke afschaffing van de OZB
en de resterende OZB-tarieven worden gemaximeerd. De gemeenten zijn thans voor 82 procent
van hun inkomsten afhankelijk van de rijksoverheid. De gemeentelijke uitgaven worden voor
slechts 9 procent bekostigd uit eigen belastingen. Er is voor gemeenten nauwelijks een
eigen buffer meer voor financiële risico's en tegenvallers. Het gemeentelijke
belastinggebied moet juist worden vergroot ter versterking van de lokale democratie. Dit
kan overigens ook zonder dat de lasten voor burgers en bedrijven toenemen.
In de Grondwet zou het beginsel moeten worden opgenomen dat overheidstaken in principe aan
gemeenten (of provincies) worden overgelaten. Dit beginsel is wél vastgelegd in een
verdrag, het Europees handvest inzake locale autonomie, waaraan Nederland zich in 1991
gebonden heeft.