8 september 2005
PERSBERICHT
Meer licht op de werkvloer
Hogere verlichtingssterkte kan vermoeidheid kantoorpersoneel
verminderen
Mensen hebben licht niet alleen nodig om te kunnen zien. Zo wordt bij
gebrek aan licht de biologische klok ontregeld en voelen mensen zich
sloom en slaperig. De verlichting in kantoren houdt daar echter geen
rekening mee. Ir. Myriam Aries heeft met haar promotieonderzoek aan de
Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) laten zien dat door te weinig
licht veel kantoormedewerkers vermoeid worden. Een hogere
verlichtingssterkte, gericht op meer licht op de ogen, kan deze
vermoeidheid verminderen. Aries verdedigt dinsdag 6 september haar
proefschrift aan de TU/e. Hierin doet zij ook eerste aanbevelingen
voor nieuwe verlichtingsconcepten in kantoorgebouwen.
Gezonde verlichting in kantoorgebouwen is essentieel. Verlichting, die
zowel aan de visuele als de niet-visuele eisen van de mens voldoet en
waarbij geen visueel discomfort ontstaat, wordt gezonde verlichting
genoemd. Uit het onderzoek van Aries blijkt dat te weinig licht op de
werkplek kan leiden tot vermoeidheid of tot verminderde slaapkwaliteit
s nachts. Dat werkt als volgt. Naast visuele receptoren (staafjes en
kegeltjes) zitten er ook niet-visuele fotoreceptorcellen in het
netvlies van het oog. Deze recent ontdekte cellen geven signalen door
aan de biologische klok in de hersenen en spelen een rol bij functies
als slaap, stemming en alertheid. Licht op het oog speelt hierbij dus
een belangrijke rol. Exacte waarden zijn nog niet bekend, maar er zijn
aanwijzingen in de literatuur dat een hoog lichtniveau (1000-1500 lux)
een vereiste is voor een gezonde werkomgeving. Momenteel liggen de
lichthoeveelheden op het oog in de kantooromgeving vaak ver beneden
deze waarden, soms wel tot 100 lux.
De promovenda aan de faculteit Bouwkunde heeft een speciaal ontworpen,
mobiele experimentele opstelling gebruikt om de verlichting in tien
kantoorgebouwen in Nederland in kaart te brengen. De resultaten van de
fysische metingen op 87 werkplekken in tien verschillende kantoren en
333 subjectieve vragenlijsten laten de verschillende invloeden van
licht op mensen zien. Om de lichtsituaties in de toekomst te kunnen
verbeteren, zijn nieuwe concepten ontworpen, doorgerekend en
gerealiseerd. De visuele acceptatie van deze concepten is geëvalueerd
in speciale proefkantoren, waarin testpersonen een dagdeel hebben
doorgebracht. De reacties van de testpersonen op de experimentele
verlichtingsconcepten zijn onderzocht bij verschillende (hoge)
verlichtingsniveaus, met verschillende verlichtings systemen en in
twee seizoenen. De testresultaten laten zien dat het mogelijk is om
met bestaande technologie, naar tevredenheid van medewerkers, gezonde
verlichtingsconcepten voor kantoorruimten te realiseren waarbij de
verlichtingssterkten hoger zijn dan de waarden die in huidige kantoren
voorkomen. Met vernieuwde lichtconcepten kan in de toekomst mogelijk
de prestatie en het welbevinden van kantoorwerkers worden verbeterd.
Technische Universiteit Eindhoven