Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Korte toespraak van de minister van Verkeer en Waterstaat, Karla Peijs, bij de aftrap van de campagne tegen agressie in het verkeer, in Den Haag

(alleen uitgesproken tekst geldt)

Dames en heren,

De liefhebbers van Koot en Bie onder u herinneren zich misschien die ene scène nog, waarin `de vieze man' met zijn vieze autootje opzettelijk door een plas rijdt en zo mijnheer Foppe een nat pak bezorgt. Daarna stapt de vieze man uit, loopt naar mijnheer Foppe, en vraagt met dat bekende hese stemmetje: `Bent u nat?'

Als zoiets je in het echt zou gebeuren, dan is dat natuurlijk om uit je vel te springen. Gelukkig zijn in de praktijk maar weinig verkeersdeelnemers zó asociaal als de vieze man. Maar desondanks hebben we een groot probleem. Uit allerlei onderzoeken blijkt namelijk dat de weggebruiker zich rot ergert aan het verkeersgedrag van anderen. En niet alleen dat. Mensen voelen zich in het verkeer ook vaker dan ooit bedreigd en geïntimideerd. Als je de Nederlander vraagt waar hij zich in het verkeer het meest aan ergert, staat agressief weggedrag duidelijk bovenaan, dus ruim voor de files en dat zegt veel.

Dat begrip `agressief weggedrag' moet u heel ruim zien. Excessen, zoals automobilisten die met elkaar op de vuist gaan, doen zich maar heel weinig voor. Daarom zijn het ook excessen. De ergernis zit bij de meeste mensen veel meer in kleine en grote verkeersovertredingen zoals bumperkleven, onnodig links rijden, niet stoppen voor een zebrapad, te hard rijden in de bebouwde kom en fietsen zonder licht. Dat soort gedragingen veroorzaakt heel veel geïrriteerde reacties en dus ook heel veel onveilige situaties. Het is altijd een kwestie van actie-reactie, en als je dat niet doorbreekt is het logisch dat mensen het gevoel krijgen dat ze in een soort neerwaartse spiraal van hufterigheid zitten. Dat gevoel bestaat echt.

Uit de Rijksbelevingsmonitor - een groot periodiek publieksonderzoek - blijkt dat ongeveer driekwart van de Nederlanders verkeersovertredingen onacceptabel vindt, hoe klein ze ook zijn. 90 procent ziet het negeren van de verkeersregels zelfs als een groot maatschappelijk probleem. Vandaar dat mensen ook aangeven dat ze heel graag willen dat de regering daar wat aan doet. Niet alleen door strenger te controleren, maar ook op andere manieren. De heer Spee zal u zo meer vertellen over zijn handhavingsplannen. Ik wil kort even ingaan op onze nieuwe verkeersveiligheidscampagne, waarmee we het negeren van verkeersregels willen terugdringen.

De boodschap van die campagne is heel simpel: verkeersgedrag is een kwestie van fatsoen, tolerantie en een beetje respect voor elkaar. Als je nou gewoon de verkeersregels volgt, wordt het meteen een stuk prettiger en veiliger op de weg. Want die regels zijn er niet voor niets. Ze zijn bedacht om ervoor te zorgen dat we in het verkeer een beetje normaal met elkaar omgaan en dat zoveel mogelijk mensen veilig thuiskomen.

Die boodschap is natuurlijk helemaal in lijn met de SIRE-campagne over het `korte lontje'. Het is absoluut geen toeval dat SIRE en wij tegelijkertijd op hetzelfde thema gaan zitten, want mensen maken zich echt zorgen over agressie. Ik denk ook dat beide campagnes elkaar kunnen versterken. SIRE wijst ons op ons korte lontje en wij laten zien hoe je ervoor kunt zorgen dat al die korte lontjes in het verkeer wat langer worden. Namelijk door je gewoon aan de verkeersregels te houden. Daar kun je mee thuiskomen.

De campagne is bedoeld voor iedereen, want het probleem is veel en veel breder dan die paar procent zware overtreders. Alleen realiseren mensen zich vaak niet dat ze ook zelf wel eens iets doen wat anderen irriteert. Misschien vaak onbewust, maar toch. Zo'n beetje de helft van alle automobilisten zegt bijvoorbeeld vaak last te hebben van bumperklevers. Maar slechts 2 tot 3 procent geeft aan zelf ook wel eens te kort op een voorligger te rijden. Je hoeft geen statistiek gestudeerd te hebben om aan te voelen dat er hier iets wringt. Kortom: iedereen houdt wel eens te weinig afstand, glipt wel eens door rood of rijdt net iets te hard over een woonerf. Nogmaals, vaak zonder opzet. Maar dat maakt voor het effect niet zoveel uit. Vandaar dat we er in deze campagne voor kiezen om iedereen op zijn eigen verantwoordelijkheid aan te spreken. En zoals u zult zien: dat kan ook zonder spruitjeslucht en belerende vingertjes. Dat filmpje met de vieze man was natuurlijk geniaal. Maar onze spotjes mogen er ook zijn, al zeg ik het zelf.

Dank u wel.