Autoriteit Financiële Markten

AFM: ondoorzichtig karakter hedge funds punt van zorg 6-9-2005

De AFM ziet het ondoorzichtige karakter van hedge funds als punt van zorg. In een vandaag verschenen rapport inventariseert de AFM mogelijke risico's die gepaard gaan met de sterke opkomst van hedge funds. De AFM ziet geen dwingende noodzaak voor een aanscherping van het toezicht. Wel wordt vervolgonderzoek ingesteld bij een aantal instellingen om meer zicht te krijgen op de Nederlandse marktpraktijk.

Hedge funds is een verzamelbegrip voor diverse soorten beleggingsfondsen die streven naar een zo hoog mogelijk absoluut rendement. Dit in tegenstelling tot de meer 'traditionele' beleggingsfondsen die gericht zijn op een relatieve prestatie door een vooraf gedefinieerde benchmark te verslaan. Een belangrijk kenmerk van hedge funds is verder dat het rendement veelal weinig samenhang vertoont met de economische conjunctuur of de beweging van een onderliggende deelmarkt. Daarnaast gebruiken hedge funds bij de invulling van het beleggingsbeleid andere instrumenten en technieken. Zo kan een hedge fund bijvoorbeeld short gaan (het verkopen van effecten zonder deze in bezit te hebben) en kan het gebruik maken van een zogenoemde hefboomwerking door kapitaal te lenen. Daarbij gebruiken hedge funds veelvuldig derivaten, zoals opties en termijncontracten. Er zijn vele soorten hedge funds, met verschillende soorten beleggingsstrategieën, doelstellingen en risicoprofielen.

De sterke opkomst van hedge funds en het feit dat hedge funds in toenemende mate worden aangeboden aan kleinere particuliere beleggers, waren aanleiding voor het AFM-onderzoek. Tot enkele jaren geleden waren hedge funds alleen toegankelijk voor zeer vermogende particulieren. Door de verlaging van de minimaal vereiste investeringsbedragen en de opmars van fondsen waar een selectie van hedge funds als één product wordt aangeboden - de zogenoemde fund-of hedge funds - kunnen kleinere beleggers nu ook deelnemen in een hedge fund. De risico's van beleggen in hedge funds raken daarmee een steeds breder publiek.

Grootste punt van zorg is volgens de AFM de ondoorzichtigheid van hedge funds. Daarnaast vraagt de AFM zich af of fondsmanagers zelf altijd voldoende zicht hebben op het beleggingsbeleid en het risicoprofiel van de hedge funds waarin zij beleggen. De belangen van beleggers worden hierdoor mogelijk geschaad. De AFM kijkt in vervolgonderzoek onder meer naar mogelijke verbeteringen van de transparantie van hedge funds.

De AFM ziet vooralsnog geen noodzaak tot het treffen van maatregelen tegen hedge funds. Op de Nederlandse markt is slechts een klein aantal hedge funds actief: vijf zuivere hedge funds en ongeveer vijfenveertig fund-of hedge funds. Deze fondsen moeten aan dezelfde toezichteisen voldoen als alle andere beleggingsinstellingen. Dit in tegenstelling tot veel andere landen, waar hedge funds slechts gedeeltelijk of in het geheel niet onder toezicht staan. Hedge funds die uitsluitend worden aangeboden aan professionele partijen, aan minder dan 100 personen of wanneer de minimum participatie groter is dan 50.000 euro zijn in Nederland vrijgesteld van toezicht op grond van de Wet toezicht beleggingsinstellingen.

Naast de risico's van hedge funds onderkent de AFM ook positieve effecten van hedge funds. Zo kunnen de activiteiten van hedge funds een belangrijke bijdrage leveren aan het efficiënter maken van de markt, bijvoorbeeld door liquiditeit te verschaffen.