AFM: ondoorzichtig karakter hedge funds punt van zorg
6-9-2005
De AFM ziet het ondoorzichtige karakter van hedge funds als punt van
zorg. In een vandaag verschenen rapport inventariseert de AFM
mogelijke risico's die gepaard gaan met de sterke opkomst van hedge
funds. De AFM ziet geen dwingende noodzaak voor een aanscherping van
het toezicht. Wel wordt vervolgonderzoek ingesteld bij een aantal
instellingen om meer zicht te krijgen op de Nederlandse
marktpraktijk.
Hedge funds is een verzamelbegrip voor diverse soorten
beleggingsfondsen die streven naar een zo hoog mogelijk absoluut
rendement. Dit in tegenstelling tot de meer 'traditionele'
beleggingsfondsen die gericht zijn op een relatieve prestatie door een
vooraf gedefinieerde benchmark te verslaan. Een belangrijk kenmerk van
hedge funds is verder dat het rendement veelal weinig samenhang
vertoont met de economische conjunctuur of de beweging van een
onderliggende deelmarkt. Daarnaast gebruiken hedge funds bij de
invulling van het beleggingsbeleid andere instrumenten en technieken.
Zo kan een hedge fund bijvoorbeeld short gaan (het verkopen van
effecten zonder deze in bezit te hebben) en kan het gebruik maken van
een zogenoemde hefboomwerking door kapitaal te lenen. Daarbij
gebruiken hedge funds veelvuldig derivaten, zoals opties en
termijncontracten. Er zijn vele soorten hedge funds, met verschillende
soorten beleggingsstrategieën, doelstellingen en risicoprofielen.
De sterke opkomst van hedge funds en het feit dat hedge funds in
toenemende mate worden aangeboden aan kleinere particuliere beleggers,
waren aanleiding voor het AFM-onderzoek. Tot enkele jaren geleden
waren hedge funds alleen toegankelijk voor zeer vermogende
particulieren. Door de verlaging van de minimaal vereiste
investeringsbedragen en de opmars van fondsen waar een selectie van
hedge funds als één product wordt aangeboden - de zogenoemde fund-of
hedge funds - kunnen kleinere beleggers nu ook deelnemen in een hedge
fund. De risico's van beleggen in hedge funds raken daarmee een steeds
breder publiek.
Grootste punt van zorg is volgens de AFM de ondoorzichtigheid van
hedge funds. Daarnaast vraagt de AFM zich af of fondsmanagers zelf
altijd voldoende zicht hebben op het beleggingsbeleid en het
risicoprofiel van de hedge funds waarin zij beleggen. De belangen van
beleggers worden hierdoor mogelijk geschaad. De AFM kijkt in
vervolgonderzoek onder meer naar mogelijke verbeteringen van de
transparantie van hedge funds.
De AFM ziet vooralsnog geen noodzaak tot het treffen van maatregelen
tegen hedge funds. Op de Nederlandse markt is slechts een klein aantal
hedge funds actief: vijf zuivere hedge funds en ongeveer vijfenveertig
fund-of hedge funds. Deze fondsen moeten aan dezelfde toezichteisen
voldoen als alle andere beleggingsinstellingen. Dit in tegenstelling
tot veel andere landen, waar hedge funds slechts gedeeltelijk of in
het geheel niet onder toezicht staan. Hedge funds die uitsluitend
worden aangeboden aan professionele partijen, aan minder dan 100
personen of wanneer de minimum participatie groter is dan 50.000 euro
zijn in Nederland vrijgesteld van toezicht op grond van de Wet
toezicht beleggingsinstellingen.
Naast de risico's van hedge funds onderkent de AFM ook positieve
effecten van hedge funds. Zo kunnen de activiteiten van hedge funds
een belangrijke bijdrage leveren aan het efficiënter maken van de
markt, bijvoorbeeld door liquiditeit te verschaffen.
Autoriteit Financiële Markten