Ingezonden persbericht
Persbericht Vereniging Bijstandsbond Amsterdam
Rechtszaak over de huisbezoeken van de sociale dienst in Amsterdam
Rechter vindt beleid over huisbezoeken niet nodig.
Bewijsvoering voor samenwonen opgerekt. Als de gemeente geen beleid omtrent de huisbezoeken heeft vastgelegd is dat geen argument om te spreken van niet te accepteren schending van de privacy
Op 14 juli vond voor de meervoudige kamer van de Amsterdamse Rechtbank een zitting plaats in het kader van een beroepszaak, die was aangevraagd door een bijstandsgerechtigde die een huisbezoek van de sociale dienst had gehad op basis van een anonieme tip van twee jaar geleden dat hij zou samenwonen met iemand anders. Uit het feit dat de zitting plaatsvond voor de meervoudige kamer kon worden afgeleid, dat de rechtbank een meer principiele uitspraak over de huisbezoeken wilde doen. De uitspraak is voor ons teleurstellend.
Ten eerste: in het concrete geval dat aan de orde was achtte de rechter bewezen dat sprake was van samenwonen. Betrokkene zelf had verklaard dat hij zijn vriendin soms weken niet ziet en dan enkele dagen achter elkaar weer wel. De rechter acht op grond van de kleding en andere eigendommen (oa schoenen) van de vriendin bewezen, dat er sprake is van samenwonen. De vriendin had ook een sleutel van het huis van de bijstandsgerechtigde. Een belangrijk argument voor de rechters was ook, dat de handhavers blijkens hun rapportage een keer hadden aangebeld waarbij er niet open werd gedaan maar er wel een vrouw voor het raam stond. Volgens de rechter was bewezen dat de twee samenwonen op basis van het geheel van door de handhavers volgens hen aangetroffen en in de rapportage van de sociale dienst opgenomen vage aanwijzingen. Dus zonder dat de sociale dienst kan bewijzen dat de vriendin meer dan drie nachten gemiddeld in de week in de woning van de bijstandsgerechtigde verblijft en zonder dat de bijstandsgerechtigde heeft verklaard dat zijn vriendin een groot gedeelte van iedere week bij hem verblijft. Dit betekent willekeur. Iedere bijstandsgerechtigde die enigerlei relatie heeft is daarmee verdacht en kan geconfronteerd worden met een door de rechter gehonoreerde stopzetting van de uitkering
Ten tweede: de Rechtbank heeft verschillende overwegingen die ertoe leiden dat de client in de beroepszaak in het ongelijk wordt gesteld. De meeste van deze overwegingen gaan in op de specifieke situatie van dit geval. Er is volgens de Rechtbank sprake van bijzondere omstandigheden omdat er twee jaar geleden een anonieme tip is geweest waar vervolgens twee jaar niets mee is gedaan. De vage aanwijzingen voor samenwonen werden hiervoor al genoemd. De gemeente hoeft verder niets te bewijzen.
Ten derde: wat die bijzondere omstandigheden betreft overweegt de Rechtbank verder: 'Inherent aan de verplichting voor de belanghebbende om van al datgene dat van belang is voor de bijstand mededeling te doen, is controle en verificatie door het bestuursorgaan dat met de uitvoering en controle van de WWB is belast. Gelet voorts op de verantwoordelijkheid die bij de gemeentes is gelegd voor het te besteden bijstandsbudget, gelet op het streven om mensen zo kort mogelijk op de bijstand aangewezen te laten zijn en gelet op de vangnetfunctie die de bijstand heeft, is de rechtbank van oordeel dat een huisbezoek een aanvaardbaar controlemiddel kan zijn'. Of als wij het in eigen woorden mogen zeggen: een uitrookbeleid voor bijstandsgerechtigden is reden om huisbezoeken toe te staan.
Ten vierde: de rechter acht de onaangekondigde huisbezoeken verder voldoende wettelijk gebaseerd op de artikelen 17 en 53a van de Wet Werk en Bijstand. Verdere wettelijke grondslagen zijn niet nodig. De Rechtbank zegt daarover het volgende: 'De omstandigheid dat de wetgever het niet noodzakelijk heeft geacht bij (formele) wet regels te stellen met betrekking tot de voorwaarden waaronder een huisbezoek plaats kan vinden en de wijze waarop dat geschiedt, brengt de rechtbank niet tot het oordeel dat sprake is van een onaanvaardbare inbreuk op de privacy. Hetzelfde geldt voor de omstandigheid dat gepubliceerde beleidsregels dienaangaande ontbreken. Voor het oordeel dat in dit geval interne gedragslijnen van verweerder zouden zijn geschonden, ziet de rechtbank in hetgeen is aangevoerd onvoldoende aanknopingspunten'.
Of als wij het als Bijstandsbond wat korter door de bocht mogen zeggen: als je een zware misdadiger bent, zijn er allerlei strenge regels zoals de wet op het binnentreden die vereisen dat er toestemming wordt verleend door daartoe van te voren bevoegde instanties en beeedigde ambtenaren. Alleen bij bijstandsgerechtigden hoeft dat niet. Ondanks het feit, dat bijstand een grondwettelijk recht is. Maar straks- als de belastingdienst de controles op fraude bij de huursubsidie gaat uitvoeren tezamen met het opsporen van zwart geld e.d. en andere controles hoeft het voor niemand meer. Waarvan akte. Advocaat van Hoof zal zijn client adviseren in beroep te komen bij de Centrale Raad van Beroep.
Voor meer info kunt u contact opnemen met
Piet van der Lende
06-20367458
020-6181815
info@bijstandsbond.org