Provincie Utrecht

Rijk en provincies bundelen krachten in Hollandse Waterlinie

26-8-2005 -

Bestuursovereenkomst, opening Informatiecentrum Fort bij Vechtenen start Fortenmaand

Vijf betrokken provincies en vijf ministeries tekenden op 1 september 2005 op Fort bij Vechten een bestuursovereenkomst die de basis vormt om gezamenlijk de Nieuwe Hollandse Waterlinie te ontwikkelen. De ondertekening namens het rijk door Van der Zande, directeur-generaal Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de vijf betrokken gedeputeerden vormde tevens het startsein van de traditionele nationale fortenmaand. In september staan veel doorgaans gesloten forten open voor publiek. Gedeputeerde ruimtelijke ontwikkeling Provincie Utrecht, Ekkers, opent samen met Van der Zande het officiële informatiecentrum van de Hollandse Waterlinie.

De Nieuwe Hollandse Waterlinie krijgt de status Nationaal Landschap. De overeenkomst tussen de vijf waterlinieprovincies en de vier ministeries is de opmaat naar de ontwikkeling van het landschap rond de gehele Hollandse Waterlinie van Muiden tot aan de Biesbosch. Het gaat hierbij om Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht, Noord-Brabant en Gelderland en de ministeries van LNV, VROM, OCW, V&W en Defensie, verenigd in de Liniecommissie. Zij hebben het streven het landschap inclusief de voormalige militaire verdedigingslinie als cultuurhistorisch erfgoed te behouden en verder te ontwikkelen. Dan kan zich uitstrekken van recreatie tot aan woningbouw en eventueel bedrijventerreinen. Behoud van het `waterliniekarakter' staat hierbij voorop. Nu de bestuursovereenkomst een feit is, zullen provincies samen met gemeenten en waterschappen de ambitie doorvertalen naar lokaal beleid. Ook publieke en private partijen zullen hierbij worden betrokken. Na het opstellen van deelplannen en het bijeenbrengen van de benodigde investeringen, kan de uitvoering op grote schaal beginnen. Het gehele proces loopt tot circa 2020 en geschiedt onder regie van de Liniecommisie én de vijf provincies in het Waterliniegebied. De eerste deelprojecten zullen nog dit jaar starten.

Een zichtbare Hollandse Waterlinie
Zichtbaarheid is één van de aspecten van de ontwikkeling van de Waterlinie. Om die reden is Fort bij Vechten gekozen als lokatie voor het Nationaal Liniecentrum van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Fort bij Vechten ligt op de kruising van de Hollandse Waterlinie en de Romeinse Limes en het op een na grootste fort in Nederland. Op 1 september opent het informatiecentrum zijn deuren. Hart van het informatiecentrum is een acht meter lange en twee meter brede maquette, de `linietafel'. Deze geeft de Waterlinie visueel weer en verschaft informatie over de inundatiegebieden en de verdedigingsforten. Bezoekers kunnen de Waterlinie figuurlijk onder water zetten en krijgen achtergrondinformatie over verleden en toekomst. Het verleden herleeft met oude documentaire filmbeelden die zichtbaar zijn op een scherm op de linietafel.

Fortenmaand
Voor de twaalfde keer opent in september een groot aantal forten in de Nieuwe Hollandse Waterlinie de poorten. Gedurende deze Nationale Fortenmaand zijn er onder meer rondleidingen, wandelingen, excursies, toneelvoorstellingen en activiteiten voor kinderen. Zo zijn er naast rondleidingen, voorstellingen, `rondwandelvaarten', voertuigenshows, schietdemonstraties met vestinggeschut en een garnizoensdag met o.a. kanonniers.

Achtergrondinformatie Nieuwe Hollandse Waterlinie De Nieuwe Hollandse Waterlinie, een vijf kilometer brede verdedigingslinie aangelegd tussen 1815 en 1940, was in tijd van oorlog onder water te zetten. Waar dat niet kon, verrezen forten. De Nieuwe Hollandse Waterlinie, die loopt van Muiden tot aan de Biesbosch, bestaat uit 46 forten en vijf vestingsteden. Talloze kazematten, sluizen en groepsschuilplaatsen vormen de in totaal bijna duizend verbindingselementen. Tijdens de mobilisatie van 1939-1940 werd de Waterlinie voor het laatst in stelling gebracht. Daarna verloor de Linie zijn militaire functie. Vanaf 1999 geldt de Nieuwe Hollandse Waterlinie als Nationaal Project. In de afgelopen drie jaar is door ministeries, provincies, gemeenten, waterschappen en maatschappelijke organisaties intensief gewerkt aan de totstandkoming van een ruimtelijke visie op de toekomst voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie, vastgelegd in het zogeheten Linieperspectief. Het Nationaal Project stelt zich ten doel de Nieuwe Hollandse Waterlinie als onderdeel van het Nederlands cultureel en landschappelijk erfgoed tot een herkenbare ruimtelijke eenheid te maken en duurzaam in stand te houden. Hiertoe zullen eigentijdse functies zoals recreatie, waterbeheer, landbouw, natuur, verkeer en vervoer aan de Linie worden toegevoegd. Behoud door ontwikkeling vormt hierbij uitgangspunt.