Erasmus MC
25-08-2005: Ziektelast belangrijk criterium
bij verdeling van schaarste in gezondheidszorg
Rotterdam, 25 augustus 2005. Bij het verdelen van middelen in de
gezondheidszorg wordt vaak gekeken naar effectiviteit en
doelmatigheid. De doelmatigheidseis botst nogal eens met opvattingen
over rechtvaardigheid. Dit constateert Elly Stolk, die op 2 september
a.s. promoveert aan de Erasmus Universiteit op het proefschrift
"Equity and efficiency in health care priority setting: how to get the
balance right?".
Het proefschrift gaat in op de vraag welke verdeling in de zorg
rechtvaardig is. Uit het onderzoek blijkt dat solidariteit met zieken
een relatief begrip is. Het solidariteitsgevoel met zieken neemt toe
naarmate de ziekte ernstiger is. Gezondheidswinsten voor deze groep
mogen dus navenant meer kosten. Een rechtvaardige verdeling van
middelen houdt daarom naast doelmatigheid ook rekening met verschillen
in ziektelast, hetgeen in de huidige beleidsmodellen nog niet gebeurt.
Stolk heeft een aangepaste systematiek ontwikkeld om te bepalen welke
zorg wel en niet uit publieke middelen vergoed worden, waarin rekening
gehouden wordt met zowel doelmatigheid als ziektelast. Het model stelt
minder strenge eisen aan doelmatigheid naarmate de ziekte ernstiger
is, en omgekeerd. Hoe dit systeem uitpakt voor prioritering wordt
geïllustreerd aan de hand van tien aandoeningen en interventies,
waarvoor zowel doelmatigheid als ziektelast bepaald zijn. Verschillen
in ziektelast verklaren waarom een doelmatig medicijn als Viagra niet
vergoed wordt, en een minder doelmatige interventie als chemotherapie
wel.
Stolk concludeert dat een systematische toepassing van het ontwikkelde
beleidsmodel de transparantie en consistentie van het
geneesmiddelenvergoedingbeleid ten goede zal komen. Om dit model
toepasbaar te maken voor beleid wordt exact onderzocht wat mensen
onder een rechtvaardige verdeling verstaan. Ook wordt bekeken in welke
mate extra kosten geaccepteerd worden voor de behandeling van
ernstigere ziekten. Zo kan recht gedaan worden aan de wens om middelen
efficiënt maar ook eerlijk te verdelen, terwijl die twee doelen vaak
tegenstrijdig zijn.