Promotie politicoloog Miguel Goede
Overheid Antillen trad onvoldoende op als regisseur bij
verzelfstandiging van rijksdiensten
Vanaf het begin van de jaren tachtig gaat de overheid op de
Nederlandse Antillen, met name op het Eilandgebied Curaçao, in
toenemende mate organisatieonderdelen op afstand plaatsen.
Aanvankelijk gebeurde dit aarzelend, maar daarna nam het in snelheid
en omvang toe. In zijn proefschrift analyseert Miguel Goede deze
ontwikkeling: de beoogde efficiëntie is niet overal gerealiseerd en de
overheid heeft zijn rol als regisseur onvoldoende waargemaakt.
Volgens promovendus Goede is de strategie van verzelfstandiging niet
louter een modetrend. Hij is van mening dat de overheid op de
Nederlandse Antillen en Curaçao is verzelfstandigd als reactie op
veranderingen in de omgeving. Het tempo van verzelfstandiging nam op
de eilanden toe als gevolg van de toenemende interne en externe druk,
onder andere van de Nederlandse politiek en van het IMF.
Door de verzelfstandiging van organisatieonderdelen is de overheid als
monolithische piramide geëxplodeerd tot een gefragmenteerd netwerk van
organisaties: het is een kleinere overheid geworden, omringd door een
groot aantal satellieten die op afstand dienen te worden bestuurd.
In zijn onderzoek heeft Goede een gebrek aan visie en strategie bij de
overheid op de Nederlandse Antillen en Curaçao geconstateerd. Dat
lijkt op een herhaling van wat zich in het verleden heeft voorgedaan
bij het nationaliseren van slechtlopende bedrijven en het in het leven
roepen van zelfstandige organisaties. Ook is op de Nederlandse
Antillen, na de verzelfstandigingen, onvoldoende aandacht besteed aan
het inrichten van de kernoverheid. Hoewel het niet per se ineffectief
is om een ambtenaar na verzelfstandiging aan te stellen als directeur
van een verzelfstandigde organisatie, stelt Goede, heeft de
verzelfstandigingen niet in alle gevallen tot verhoogde efficiëntie
geleid. Dat kan wellicht worden verklaard doordat de overheid
onvoldoende is opgetreden als regisseur die op hoofdlijnen stuurt,
maar zich met de verkeerde aspecten van de bedrijfsvoering van de
verzelfstandigde organisatie heeft bemoeid.
Het resultaat van de verzelfstandiging is dan ook dat het politieke
primaat is aangetast. De verzelfstandigde organisatie stuurt immers
aan op een grote afstand tot de politiek. En de politiek is niet bij
machte de afstand tot de verzelfstandigde organisatie in te
verkleinen, zo heeft Goede ontdekt. Dit is het gevolg van de
verdeeldheid en het negatieve imago van de politiek waardoor de
politiek de media en de publieke opinie niet aan haar zijde heeft.
Miguel Goede (1961, Paramaribo) studeerde politicologie en
bestuurskunde aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Hij was eerder
beleidscoördinator, organisatieadviseur en hoofd van de sectie
Organisatie & Informatievoorziening van het Stafbureau van het
Eilandgebied Curaçao. Sinds 2002 is Goede program coördinator Public
Administration en General Management aan de Universiteit van de
Nederlandse Antillen. Hij publiceerde De Veranderende rol van de
overheid (1996), Caribbean Change Enablement (1997), Economische
perspectieven (1998), Leadership op Curaçao (1999) en Leadership in
Aruba (2000).
Noot voor de pers
Miguel Goede promoveert op vrijdag 2 september 2005 om 16.15 uur in de
aula van de Universiteit van Tilburg (Warandelaan 2, Tilburg) op het
proefschrift Groei en fragmentatie van de overheid op de Nederlandse
Antillen en Curaçao. Organisatieontwikkeling bij verzelfstandigde
overheidsorganisaties en de kernoverheid van 1985 tot en met 2002.
Promotor is prof.dr. P. Fissen. Journalisten kunnen een exemplaar van
het proefschrift opvragen bij de afdeling Voorlichting en Externe
Betrekkingen van de UvT, tel: 013 466 2000, e-mail:
voorlichting@uvt.nl Miguel Goede is bereikbaar op tel. (5999)
561-6853; e-mail: m.goede@una.an Persberichten van de UvT staan ook
op Internet: www.uvt.nl/persberichten/ Informatie over deskundigen
van de UvT, zie: www.uvt.nl/webwijs/
Universiteit van Tilburg