Een vrijplaats voor professionele ontwikkeling
In de bedrijfskunde is de vraag hoe organisaties kennis zouden moeten
ontwikkelen vaak gesteld. Toch is deze bij lange na niet zo belangrijk
als de omgekeerde vraag hoe kennis organisaties kan ontwikkelen.
Voortbouwend op de filosofie van Michael Polanyi gaat René Brohm in
zijn proefschrift Polycentrische orde in organisaties: een dialoog
tussen Michael Polanyi en IT-consultants over kennis, moraliteit, en
organisatie dieper in op de wederzijdse afhankelijkheid tussen kennis
en organisatie. Vandaaruit stelt hij dat professionals in
kennisintensieve organisaties een vrijplaats moeten proberen te
claimen voor hun kennisontwikkeling. Hij promoveert 1 september 2005
aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
De afgelopen tien jaar is er in de bedrijfskunde een grote interesse
ontstaan voor het belang van kennis voor organisaties. Het toegenomen
belang van kennis voor organisaties heeft ingrijpende gevolgen voor
het organiseren zelf. Brohm betoogt dan ook dat we dan ook de aard van
organiseren in kennisintensieve organisaties opnieuw moeten bekijken.
Immers, door specialisatie en professionalisering kan kennis vaak niet
langer meer worden gecentraliseerd in een bestuurlijke hiërarchie. In
zoân organisatie heeft een manager geen inzicht meer in de aard van de
taken, mist een rationele grond om (productie-) middelen toe te
wijzen, en mist de mogelijkheid om afdoende controle uit te oefenen.
Op dat moment staat de legitimiteit van de manager en de rationaliteit
van de organisatie op het spel. Het gebrek aan het gedeelde kader
maakt de beslissingen van de manager willekeurig voor zijn zogenaamde
ondergeschikten en tast de fundamenten van de organisatie aan.
Door de wederzijdse afhankelijkheid tussen kennis en organisatie
voorop te stellen, tracht Brohm een alternatief te conceptualiseren,
voortbouwend op de filosofie van Michael Polanyi. Binnen bedrijfskunde
is Polanyi bekend voor zijn onderscheid tussen impliciete en
expliciete kennis. Vele auteurs erkennen dat de impliciete dimensie
cruciaal is voor coördinatie, samenwerking, kennisdeling en leren in
organisaties. Helaas wordt de wederzijdse afhankelijkheid tussen
kennis en organisatie die Polanyi aangeeft met behulp van het concept
polycentrische orde, zelden onderkent.
De promovendus diept het concept polycentrische orde uit door
Polanyiâs filosofie te confronteren met het leven van een groep
IT-professionals in hun organisatie. Hij gaat nader in op het belang,
de dynamiek en de kwaliteiten van polycentrische orde op het niveau
van kleine groepen professionals binnen organisaties. Dus in plaats
van het traditionele idee van organisatie als bestaande uit een
hiërarchie waar macht en kennis in gecentraliseerd zijn, wordt
organisatie geconceptualiseerd als bestaande uit meerdere centra van
macht en kennis. Als toepassing van polycentrische orde beschrijft
Brohm hoe professionals een vrijplaats kunnen creëren voor hun eigen
ontwikkeling. Zoân vrijplaats kan een middel zijn voor professionals
om met het management te onderhandelen over te besteden middelen en
tijd, en wat ze daarvoor in ruil leveren. Professionele ontwikkeling
is daarmee niet langer de verantwoordelijkheid van management, maar
die van de professional.
Promotoren: prof.dr. G.J.W. Hendrikse, Methodologie (EUR) en prof.dr.
H.K. Letiche, Advies, organisatie en beleid (UvH)
Promotie 1 september, 13.30 uur
Plaats: Woudestein, senaatszaal
Info: RSM Erasmus University, Bas Schreiner, tel. (010) 408 18 31
e-mail b.schreiner@rsm.nl
gewijzigd op 25 aug 2005 15:37
Erasmus Universiteit Rotterdam