Meer informatie: dienst Interne en Externe Communicatie, tel. 071-5273282
Persbericht Universiteit Leiden
30 augustus 2005
Vaccin tegen dichtgeslibde aderen ontwikkeld
Biofarmaceutische onderzoekers van het Leiden/Amsterdam Center for
Drug Research (LACDR) hebben een vaccin ontwikkeld tegen
atherosclerose. Atherosclerose is het dichtslibben van de bloedvaten
dat verantwoordelijk is voor hart- en herseninfarcten. Het is
doodsoorzaak nummer één in de rijke landen. Het vaccin zorgt voor een
reductie van de vaatvernauwing van bijna 70 %. De ontdekking staat
beschreven in het tijdschrift Circulation van 16 augustus 2005. Dit is
het belangrijkste tijdschrift voor cardiologen en onderzoekers van
hart- en vaatziekten.
Er bestaan vaccins tegen allerlei aandoeningen, maar een vaccin op het
gebied van hart- en vaatziekten is een revolutionair nieuw concept,
zegt professor Theo van Berkel, een van de onderzoekers.
Atherosclerose ontstaat doordat cholesterol, ontstekingscellen en
mineralen zich ophopen aan de binnenkant van bloedvaten, waardoor zich
verdikkingen vormen: de atherosclerotische laesies.
deze figuur geeft de reductie in atherosclerose weer
Deze figuur geeft de reductie in atherosclerose weer
volledige legenda
Delen van die laesies kunnen afscheuren, waardoor bloedstolsels
ontstaan die het bloedvat kunnen afsluiten. Ook kunnen de stolsels
losschieten en elders in het lichaam bloedvaten verstoppen, met als
gevolg afsterven van weefsel: de beruchte infarcten.
Onderzoeker Arnaud Hauer: Naast het feit dat de mate van
atherosclerose sterk wordt gereduceerd met dit vaccin blijkt
vaccinatie tegen interleukine-12 de laesies ook stabieler te maken.
Dit betekent dat de laesies minder snel scheuren en er minder kans is
op infarcten.
In het onderzoek naar atherosclerose rijst steeds meer het inzicht dat
de laesies beschouwd kunnen worden als een chronische ontsteking van
de vaatwand. Bij de bestrijding van atherosclerose wordt dan ook
gezocht naar manieren om die ontsteking te voorkomen en te genezen.
Het Leidse vaccin, ontwikkeld met ondersteuning van de Nederlandse
Hartstichting en samenwerking met de Université de Louvain, blokkeert
de functie van interleukine-12. Interleukinen zijn cytokinen, kleine
eiwitten die de activiteit van en de communicatie tussen cellen
regelen. Door de blokkade van interleukine-12 wordt de ontsteking in
de vaatwand geremd wat resulteert in een sterke afname van
atherosclerose.
Het vaccin is getest op muizen. In het onderdeel Clinical perspectives
dat de onderzoekers op verzoek van de redactie van Circulation aan hun
artikel toevoegden, pleiten ze ervoor klinische studies te starten
naar het effect van vaccinatie tegen interleukine-12 bij mensen.
Onderzoeksleider Johan Kuiper: het ontwikkelen van geneesmiddelen die
de specifieke ontstekingscomponent van atherosclerose remmen staat
centraal in ons onderzoek. De mogelijke bijwerkingen van het
vaccineren tegen interleukine-12 moeten door ons nader onderzocht
worden, maar wij verwachten dat het vaccineren tegen interleukine-12
een therapie kan vormen voor mensen met een verhoogd risico op hart-
en vaatziekten.
Het onderzoek zal een van de highlights zijn op het European Society
of Cardiology Congres in Stockholm. Promovendus Arnaud Hauer gaat de
resultaten daar aan 25.000 toehoorders presenteren.
Blockade of Interleukin-12 Function by Protein Vaccination Attenuates
Atherosclerosis
A.D. Hauer, MSc; C. Uyttenhove, PhD; P. de Vos, BSc; V. Stroobant,
PhD; J.C. Renauld, PhD; T.J.C. van Berkel, PhD; J. van Snick, PhD; J.
Kuiper, PhD
De tekst van het artikel
Contactpersoon:
Johan Kuiper, Afdeling Biofarmacie, Universiteit Leiden LACDR,