Ingezonden persbericht
CHRISTELIJKE BIBLIOTHEKEN LUIDEN DE NOODKLOK
Numansdorp, 25 augustus 2005.
De christelijke bibliotheken aangesloten bij het samenwerkingsverband christelijke bibliotheken hebben zich in een brief gezamenlijk gericht tot de minister van OCW en de Tweede Kamer. De achterliggende tijd zijn zij in aanraking gekomen met de voor velen onbekende Wet op de Leenrechten. Wat wil deze wet? Wel, deze wet eist dat iedere bibliotheek, uitgezonderd de in artikel 15c van deze wet genoemde instellingen, over ieder geleend boek rechten afdraagt aan de bij deze wet bepaalde Stichting Leenrecht, die daartoe in het leven is geroepen. Wet is wet zouden we zeggen, maar de christelijke bibliotheken hebben een aantal tegenargumenten die pleiten voor vrijstelling voor deze afdracht.
In de eerste plaats worden alle christelijke bibliotheken (niet één uitgezonderd) door de lokale overheid gezien als 'niet openbaar' Zij richten zich uitsluitend met christelijke boeken tot de 'klant' en proberen zo dus een bijdrage te leveren aan 'de normen en waarden' in de samenleving. Ingevolge deze 'niet-openbaarheid' ontvangen deze christelijke bibliotheken dan geen enkele subsidie en zijn dan ook 'zelfredzaam'. In de zin van de Wet op de Leenrechten zijn zij echter wel 'openbaar', want men zegt 'iedereen kan binnenkomen'. En dat is bij de meeste terecht gezegd. Wegens deze openbaarheid moeten de christelijke bibliotheken dus leenrechten afdragen. Er is dus een spanningsveld tussen openbaarheid en niet-openbaarheid.
De rechten die afgedragen worden komen ten goede van de auteurs, de vertalers en de uitgevers. Het samenwerkingsverband christelijke bibliotheken is hier op zich niet tegen. Maar Stichting Leenrecht meet niet nauwkeurig welke werken er zijn uitgeleend. Christelijke auteurs zijn bij Stichting Leenrecht veelal niet bekend en krijgen dus ook niet waar ze recht op zouden hebben. Sommige bibliotheken vragen een prijs per boek. Zo rond de ? 0,15 per boek. Dit doen we om het bibliotheekbezoek ook mogelijk te maken voor de minder draagkrachtigen in de maatschappij. Van deze ? 0,15 dient ruim ? 0,11 afgedragen te worden aan de Stichting Leenrecht. Waardoor er dus bitter weinig overblijft om de kosten te dekken en zeker geen geld meer overblijft om nog nieuwe boeken in te kopen
Vervolgens hebben de christelijke bibliotheken een sociale functie tot soms in de wijde omgeving van de plaats waar zij gevestigd zijn. Om een paar voorbeelden te noemen: de christelijke bibliotheek Tolle Lege heeft haar standplaats in Numansdorp, maar trekt haar leden uit de gehele Hoeksche Waard. Het bereik van de christelijke bibliotheken strekt zich dan veelal ook uit tot in de verre omtrek van haar vestigingsplaats. Christelijke bibliotheek De Boekensteun in Beverwijk brengt ook boeken bij de mensen thuis als zij door ouderdom of een handicap niet zelf in staat zijn om een bibliotheek te bezoeken. Wij hebben een sociale functie. Dit kabinet wil dat mensen niet altijd tegen ´vadertje staat´aan leunen. Welnu, dat doen de christelijke bibliotheken dan ook niet. Het werk van de christelijke bibliotheken wordt volledig door vrijwilligers gedragen. Maar het moet door de wet niet onmogelijk worden gemaakt om zelfredzaam te zijn. Hier zitten we dus wederom met een spanningsveld.
De tegenwerping dat openbare bibliotheken ook leenrechten moeten afdragen mag volgens hen geen argument zijn. Immers, in de vele gemeenten waar zij gevestigd zijn, krijgen alle openbare bibliotheken subsidies waar bij de indiening van de gevraagde subsidie al rekening is gehouden met het afdragen van deze rechten. Het geld van de lokale overheid wordt zodoende doorgesluisd naar de Stichting Leenrecht.
Middels een brandbrief aan Tweede Kamer en Minister, vraagt het samenwerkingsverband zo snel mogelijk om duidelijkheid. Liefst zien de leden uiteraard een uitzondering in de wet voor christelijke bibliotheken. Immers, iedere bibliotheek moet een bestaansrecht hebben in de samenleving. Het kan niet zo zijn dat een christelijke bibliotheek geen bestaansrecht heeft, omdat zij niet gesubsidieerd wordt en daarnaast wel de plicht heeft tot het afdragen van rechten. Het samenwerkingsverband heeft minister aangegeven dat zij uiteraard bereid is om hun argumenten persoonlijk toe te komen lichten
Ingezonden persbericht