Zwarte lijst heeft niets met ongevallen te maken
Platform nederlandse luchtvaar
In korte tijd heeft zich een aantal ongelukken voorgedaan in de luchtvaart. In de publieke
opinie leidt dit tot een beeld dat vliegen onveiliger is geworden. Onder druk van deze
opinie komen Frankrijk en België met instemming van de Europese Commissie tot het
instellen van een zwarte lijst met onveilige luchtvaartmaatschappijen.
Een zwarte lijst heeft echter niets met ongevallen te maken. Een ongeval is vaak een
samenloop van toevallige omstandigheden. Een luchtvaartmaatschappij kan aan alle eisen
voldoen en toch een ongeval krijgen. Omgekeerd hoeft een maatschappij zonder ongevallen
niet per definitie veilig te zijn. In de luchtvaart is een hoog veiligheidsniveau
ontstaan door een systeem van uitgebreid melden van incidenten en gebreken. Dit met het
doel om van fouten te leren. Publicatie van een zwarte lijst die alleen gebaseerd is op
ongevallen, incidenten of gebreken kan ertoe leiden dat maatschappijen terughoudend
worden met het melden. Van voorvallen en gebreken die niet gemeld worden, kan niet worden
geleerd met uiteindelijk juist negatieve gevolgen voor de veiligheid.
In eerste instantie is een luchtvaartmaatschappij zelf verantwoordelijk voor de
veiligheid. De nationale veiligheidsinspectie van een land ziet hierop toe. Doet deze
laatste haar werk goed dan vliegen vanuit dat land enkel veilige maatschappijen. De
Nederlandse autoriteit controleert haar buitenlandse collega's door inspectie van
buitenlandse luchtvaartmaatschappijen in Nederland. Indien een buitenlandse maatschappij
een patroon van gebreken of voorvallen gaat vertonen en de buitenlandse autoriteit dit
niet ondervangt dan is een zwarte lijst een laatste middel. Deze lijst richt zich dan
weliswaar op de luchtvaartmaatschappij, maar heeft als doel de inspectiedienst uit het
land van herkomst het signaal te geven dat de veiligheidsborging verbeterd moet worden.
Het gaat niet om heksenjacht maar om structurele verbeteringen. Alleen in die context
heeft een zwarte lijst zin, vooral als dit in Europees verband geschiedt en niet door
landen afzonderlijk. Bovendien moet een lijst toegankelijk en met name begrijpelijk zijn
voor de reiziger.
Platform Nederlandse Luchtvaart
www.pnl.nl