Toenemende populariteit crematie zet door
AMSTERDAM, 20050819 -- Voor het tweede achtereenvolgende jaar zijn in Nederland meer mensen gecremeerd dan begraven. Dat blijkt uit de sterftecijfers van het CBS en de crematiecijfers van de Landelijke Vereniging van Crematoria (LVC). In 2004 overleden er in totaal 136.553 mensen. Daarvan zijn er 70.498 gecremeerd ofwel 51.63%. Tevens zijn er vorig jaar 3.300 buitenlanders (voornamelijk Duitsers) gecremeerd in Nederlandse crematoria.In 2003 werden er voor het eerst meer mensen gecremeerd (50,9%) dan begraven. Lange tijd was crematie helemaal niet zo populair. De eerste crematie in Nederland vond meer dan negentig jaar geleden plaats, op 1 april 1914, in het eerste crematorium van Nederland, Westerveld in Velsen. Sinds 1914 groeide het aantal crematies maar mondjesmaat. In 1950 werd nog maar twee procent van de overledenen gecremeerd. Pas in de jaren zestig begon het cremeren enigszins ingeburgerd te raken. Na een wetswijziging in 1955 was het weliswaar toegestaan (veertig jaar na de eerste crematie!), maar er was altijd nog een speciaal codicil vereist. Pas met een wijziging van de wet in 1968 verviel ook het codicil en werd crematie gelijk gesteld aan begraven. Er bleef nog wel onderscheid bestaan. Omdat crematie eventuele sporen van een misdrijf uit zou wissen en omdat na verbranding identificatie niet meer mogelijk was, werd als extra controle in de wet een tweede lijkschouwing voorgeschreven, waarna de kist verzegeld werd. In de nieuwe Wet op de lijkbezorging, uit 1991, zijn die bepalingen vervallen. Het laatste decennium bleef het crematiepercentage redelijk stabiel, op net iets minder dan vijftig procent. In 2002 was het 49,8%. In 2003 werden er voor het eerst meer mensen gecremeerd dan begraven. En de cijfers van 2004 lijken de groeiende populariteit van crematie te bevestigen.
Markt voor crematie
In totaal zijn er op dit moment 62 crematoria in Nederland. Deze hebben gezamenlijk 113 ovens. Crematoria worden geëxploiteerd door uitvaartorganisaties, gemeenten en particuliere ondernemers. In Nederland is Yarden de grootste partij met 16 crematoria (22%). Zie onderstaande tabel
Eigendom Crematoria Percentage Crematies Percentage
Yarden 16 22% 19343 26%
Facultatieve 5 6% 7802 11%
DELA 5 6% 6801 9%
PC Hooftgroep 6 8% 5759 8%
SCL 2 2% 5043 7%
Monuta 9 12% 4654 6%
St. Cr. Best 5 6% 3915 5%
Twente 2 2% 3119 4%
Gemeenten 8 11% 8011 11%
Overigen 7 9% 9351 13%
Tabel: relatie crematoriumexploitant, aantal crematoria en aantal verzorgde crematies.
Bron: Landelijke Vereniging van Crematoria
Goede doelen
Nederlandse crematoria verzamelen de chirurgische metalen en edelmetalen die overblijven na crematie zoals gouden vullingen en protheses. Deze metalen worden vervolgens gerecycled en de opbrengst wordt, na aftrek van kosten, ter beschikking gesteld aan goede doelen: zoals de Hartstichting, KWF kankerbestrijding, de Ronald McDonaldhuizen en Aidsfondsen. Sinds 1997 heeft dit goededoelenfonds maar liefst ¤ 700.000,- uitgekeerd. Sinds 2005 heet het fonds het Dr. C.J. Vaillant Fonds, een naam met een historische betekenis voor crematie in Nederland. Dr. Vaillant was in 1874 een van de oprichters van de Vereeniging voor Facultatieve Lijkverbranding en tot 1898 bijna voortdurend lid van het hoofdbestuur. Hij overleed in 1914 en werd als eerste persoon gecremeerd in Nederland en heeft daarmee de toon gezet voor een vorm van lijkbezorging, die vandaag gekozen wordt door meer dan de helft van de bevolking.