KNMG

Het Elektronisch Medicatiedossier: Toekomstmuziek of nabije toekomst?

Bij het voorschrijven en afleveren van medicijnen worden fouten gemaakt. Een deel van deze fouten kunnen we voorkomen als een overzicht van de medicatiegegevens van een patiënt transmuraal beschikbaar is. Het Elektronisch Medicatiedossier (EMD), operationeel vanaf 1 januari 2006, voorziet in een dergelijk overzicht. Aan de invoering van het EMD zit een aantal haken en ogen: welke informatie komt in het EMD, wie krijgen toegang tot het EMD en onder welke voorwaarden?

Om over deze zaken helderheid te krijgen heeft het Nationaal ICT Instituut in de Zorg de projectgroep Autorisatie EMD ingesteld. Deze projectgroep bestaat uit vertegenwoordigers van artsen, apothekers en patiënten. Gezamenlijk stellen zij een 'Modelrichtlijn autorisatie EMD' op die de gewenste helderheid moet verschaffen, én ontwikkelen voorlichtingsmateriaal over het EMD. De projectgroep rondt naar verwachting begin oktober haar werkzaamheden af. Vooruitlopend op de definitieve Modelrichtlijn volgt hier -op hoofdlijnen- een aantal belangrijke punten.

Welke informatie staat in het EMD?
Het EMD bevat een opsomming van de medicatie die een Nederlandse openbare apotheek, dienstapotheek en ziekenhuisapotheek aan een patiënt heeft afgeleverd. Deze informatie kunnen apothekers nu vaak al lokaal en regionaal raadplegen. Het EMD maakt deze gegevens landelijk beschikbaar. In een later stadium wordt die informatie uitgebreid met andere gegevens die relevant zijn bij het voorschrijven en verstrekken van medicatie.

Wie mag het EMD raadplegen?
Zorgverleners die medicijnen voorschrijven en apothekers die de voorgeschreven medicatie afleveren mogen het EMD raadplegen. Medewerkers die hen daarbij ondersteunen, hebben eveneens toegang tot de medicatiegegevens. Dit mag alleen als dit nodig is voor het verlenen van goede zorg aan een specifieke patiënt, bij een actuele hulpvraag en voorzover het relevante gegevens betreft. Van tevoren moet dus bedacht worden welke gegevens uit het EMD nodig zijn en geraadpleegd moeten worden. Natuurlijk moet de uit het EMD verkregen informatie vertrouwelijk behandeld worden.

Hoe is toegang tot het EMD geregeld?
Alleen zorgverleners met een Unieke Zorgverlener Identificatie (UZI)-pas kunnen het EMD raadplegen. Met deze UZI-pas kunt u zich digitaal identificeren. Achteraf kan via een logfile bekeken worden wie er in het medicatiedossier hebben gekeken. De pas zegt echter niets over de relatie tussen de patiënt en de pashouder. Iedere BIG-geregistreerde arts of apotheker met een UZI-pas kan de medicatiegegevens inzien. Toezicht op het gebruik van UZI-passen is daarom essentieel.

Rechten van de patiënt
Patiënten hebben verschillende rechten ten aanzien van de gegevens die over hen zijn opgeslagen. Dit geldt ook voor de medicatiegegevens. Patiënten kunnen bezwaar maken tegen het verlenen van toegang tot de medicatiegegevens of bepaalde gegevens laten afschermen. De afgeschermde gegevens worden dan niet weergegeven in het medicatiedossier. De patiënt kan ook gegevens laten vernietigen. Het afschermen of vernietigen van de gegevens kan gezondheidsgevolgen voor de patiënt hebben. Degene die het EMD raadpleegt ziet immers bepaalde gegevens niet. Over deze risico's moet de patiënt geïnformeerd worden. Hiervoor komt de patiëntenfolder 'Autorisatie EMD', die de projectgroep maakt, beschikbaar.

Wat moet u doen?

- UZI-pas aanvragen. Dit kunt u doen bij het Centraal Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg (CIBG).
- Uw computersysteem moet aan de eisen van een Goed Beheerd Zorgsysteem voldoen, zodat aansluiting op het Landelijk Schakelpunt mogelijk is. Dit is een centrale dienst die zorg draagt voor de noodzakelijke voorzieningen voor het elektronisch uitwisselen van informatie tussen de zorgverleners.
- Het invoeren van nieuwe gegevens moet u structureren zodat deze (op termijn) goed elektronisch te ontsluiten én begrijpelijk zijn voor andere zorgverleners. Ook moet het technisch mogelijk zijn gegevens af te schermen of te vernietigen.
- Patiënt informeren over het EMD (gebruik hiervoor de beschikbare patiëntenfolder).

Voor meer informatie kunt u kijken op www.nictiz.nl of opwww.invoering-epd.nl.Ook kunt u een e-mail sturen naar mr D.Y.A. (Diederik) van Meersbergen, d.van.meersbergen@fed.knmg.nl.