Ivo
persbericht
Rotterdam, 11 augustus 2005
Verbod op ephedra leidt niet tot problemen
Het verbod op het stimulerende middel ephedra heeft niet geleid tot massale overstap op
harddrugs. Ephedra wordt het meest gebruikt als afslankmiddel en als partydrug. Dat
blijkt uit een onderzoek van onderzoeksbureau IVO.
Ephedra is een stimulerend middel dat in april 2004 verboden werd. Ruim een jaar na het
verbod op de verkoop van ephedra blijkt dat dit niet heeft geleid tot grote problemen bij
mensen die het middel gebruikten. Ephedra werd verwerkt in afslankmiddelen en werd in
smartshops als herbal energizer verkocht. Hoewel de geënquêteerde
ephedragebruikers relatief veel ervaring hebben met drugsgebruik, meldt slechts 14% van
de 237 recente ephedragebruikers over te zijn gestapt op harddrugs, zoals speed en XTC.
Deze mensen gebruikten ephedra vooral bij het uitgaan. De mensen die ephedra houdende
producten gebruikten om af te slanken zijn gestopt of overgestapt op afslankmiddelen
zonder ephedra. Ten slotte is er een groep die kort voor het verbod ephedra heeft
gehamsterd en daar nu zuinig aan mee doet.
Het blijkt dat vrouwen ephedra frequenter gebruiken dan mannen. Dit komt omdat vrouwen
ephedra als afslankkuur gebruiken (73%), en het gedurende een periode regelmatig innemen.
Mannen gebruiken ephedra vooral als partydrug (55%) en het gebruik is daarom bij hen meer
incidenteel van karakter. Het blijkt verder dat ephedra door zowel mannen als vrouwen
voor meer doeleinden wordt gebruikt, zoals sporten (30%) en als stimulerend middel bij
werken (20%).
De belangrijkste effecten die worden ervaren zijn: stemmings- en prestatieverbetering,
eetlustremming en bijwerkingen, zoals: nervositeit, hartkloppingen en slaapproblemen.
Bijwerkingen zijn iets anders dan gezondheidsklachten. In totaal rapporteert 16% van de
ondervraagden gezondheidsklachten ten gevolge van ephedragebruik. Gerapporteerde
gezondheidsklachten spitsen zich toe op hartritmestoornissen, hoge bloeddruk of
oververmoeidheid. Ongeveer 10% rapporteert dat ze behalve gezondheidsklachten ook
controleproblemen met ephedra ervaren.
Ephedra, het middel dat onlangs landelijke publiciteit kreeg door een inval van inspectie
voor de volksgezondheid bij de kliniek van Conny van Breukhoven, is een middel dat qua
chemische structuur en effect lijkt op amfetamine, zij het in een mildere vorm. Ephedra
stimuleert het centrale zenuwstelsel. Een verhoogde hartslag, bloeddruk en waakzaamheid
zijn in principe normale effecten, waarbij geldt: hoe hoger de dosis hoe sterker de
effecten.
Ephedra viel tot 6 februari 2004 onder de warenwet. De minister van volksgezondheid wilde
het middel na een overgangsperiode van drie jaar onderbrengen onder het regiem van de Wet
op de geneesmiddelenvoorziening. De Raad van State oordeelde dat dit juridisch onjuist is,
waarna de minister het wetsvoorstel introk. De feitelijke verbodstelling ging in op 6
april 2004. De verbodstelling was aanleiding om het onderzoek naar ephedragebruikers uit
te voeren. Het ministerie van VWS en de Stichting Volksbond Rotterdam hebben het
onderzoek gefinancierd.
Het verbod heeft in 2004 bij veel smartshops geleid tot aanzienlijke daling van de omzet.
Het is nog te vroeg om na te gaan of en in welke vorm zich een zwarte markt voor het
middel zal ontwikkelen. Het is wel de verwachting dat internetwinkels hierin een rol gaan
spelen.
Het volledige rapport (inclusief samenvatting) is tot en met 25 augustus 2005 als
pdf-bestand te downloaden vanaf www.ivo.nl,Het IVO in de media.
Nadere informatie is te verkrijgen bij drs Cas Barendregt of dr Brigitte Boon, telefoon
010 425 33 66; email: barendregt@ivo.nl; boon@ivo.nl.