Nederlands Centrum voor Dopingvraagstukken


NZVT: hoe staat het er ook al weer mee?

(05-08-2005)

Het NeCeDo krijgt regelmatig via de e-mail of de Doping Infolijn vragen over voedingssupplementen. Vooral voor topsporters speelt het risico dat voedingssupplementen vervuild kunnen zijn met dopinggeduide stoffen zónder etiketvermelding. Om die reden is eind 2003 het NZVT in het leven geroepen. Aan de hand van veel gestelde vragen volgt hieronder wat eigenlijk iedere topsporter zou moeten weten over NZVT.

Waar staat NZVT ook alweer voor?
NZVT is de afkorting van Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport. Het gebruik van voedingssupplementen is wijd verspreid in de (top)sport. Verschillende onderzoeken en praktijkervaringen hebben geleerd dat dit gebruik een risico kan vormen voor topsporters. Sommige supplementen kunnen namelijk dopinggeduide stoffen bevatten, terwijl dit niet altijd duidelijk staat aangegeven op het etiket. Op deze manier kan het gebruik van voedingssupplementen leiden tot een onbedoelde positieve dopingcontrole. Aangezien achteraf het verschil tussen bedoeld en onbedoeld dopinggebruik niet kan worden aangetoond, zullen volgens de internationaal geldende regels ook deze sporters als dopinggebruikers behandeld worden. Om de risico's op een onbedoelde positieve dopingcontrole te minimaliseren is NZVT opgezet. NZVT is een systeem van NOC*NSF, de branche-organisatie NPN en het NeCeDo.

Geeft NZVT 100% zekerheid?
Om echt 100% zekerheid te garanderen zul je ieder pilletje apart moeten testen, voordat je het inneemt. Iedereen snapt dat die aanpak praktisch niet realiseerbaar is. Daarom wordt een monster genomen van een partij (ook wel batch genoemd) en die wordt geanalyseerd op dopinggeduide stoffen in een WADA-geaccrediteerd laboratorium volgens strenge normen. Alvorens dat gebeurt dient de fabrikant - die mee wil doen - aan een aantal algemene en ook specifieke kwaliteitseisen te voldoen. Daarnaast worden er monsters van de geteste partij apart bewaard, zodat er eventueel achteraf ook nog onderzoek naar kan worden gedaan.

Hetzelfde product met een andere batchnummer: ook veilig? Zoals hierboven vermeld geldt de NZVT-goedkeuring voor een product met een bepaald batch- of chargenummer. Het verleden heeft aangetoond dat van een zelfde product de ene batch "schoon" kan zijn, terwijl een volgende batch niet door de tests heen kwam. Heb je een zelfde product maar met een ander nummer dan geldt de NZVT-goedkeuring dus niet. Het advies is dan om een ander, soortgelijk product te zoeken op de NZVT-lijst.

Mag ik het bekende middel X gebruiken?
Er bestaan diverse grote en bekende merken van voedingssupplementen die niet meedoen met NZVT. De al jarenlange bekendheid komt vertrouwenswekkend over, maar het geeft de topsporter helaas niet die zekerheid die NZVT-goedgekeurde producten wel geven. Niet dat die niet-geteste producten per se slecht zijn, maar je kunt er eenvoudigweg niks over zeggen, omdat ze niet zijn getest. De NZVT-producten bieden je de hoogst mogelijke zekerheid.

Middel Y is getest volgens een ander systeem: is dat dan ook veilig? Op zich verdient het lof dat fabrikanten investeren in de veiligheid van hun voedingssupplementen voor topsporters. Echter, NZVT is opgezet door onafhankelijke partijen zoals NOC*NSF en NeCeDo in samenwerking met de brancheorganisatie. Hierbij is exact bekend wat de (strenge) normen van testen zijn. Hoe dat bij andere systemen zit is niet altijd bekend en daarom kan daar geen oordeel over gegeven worden. Overigens, NOC*NSF, de NPN en het NeCeDo verdienen niets aan NZVT, integendeel het kost deze organisaties zelfs tijd en geld.

Ik gebruik middel Z, maar waarom staat dat er niet op? Fabrikanten bepalen zelf of ze mee willen doen en hun producten willen laten testen. Ze betalen er ook voor. Wanneer je als topsporter dus steeds dezelfde producten van een bepaald merk gebruikt en die bevallen goed dan kun je natuurlijk contact opnemen met de fabrikant en vragen of ze zich willen aanmelden voor NZVT. Daarvoor dienen ze contact op te nemen met de NPN.

Ik kan het product niet vinden in de winkel bij mij in de buurt, wat nu?
De verkrijgbaarheid van een NZVT-product kan wel eens een probleem zijn, want je hebt een specifieke product-batch combinatie nodig. Het kan zijn dat de winkels bij jou in de buurt het middel niet (meer) hebben. Je kunt dan contact opnemen met de fabrikant en vragen of ze je het toe willen sturen. Ook is er een centraal afgiftepunt, namelijk Sportvitamines4U, die een voorraadje hebben van verschillende NZVT-producten. Met hen kun je contact opnemen en ze kunnen jou het middel toesturen. De prijzen die zij hanteren zijn marktconform.

Hebben recreatieve sporters ook wat aan NZVT?
Het NZVT is uitsluitend opgezet vanuit het oogpunt van dopingcontroles. Kleine hoeveelheden dopinggeduide stoffen in supplementen kunnen leiden tot positieve dopingcontroles vrijwel altijd zonder dat de gezondheid van de sporter die het product inneemt gevaar loopt. Maar ook voor recreatieve sporters geldt dat NZVT-producten van zeer hoogwaardige kwaliteit zijn.

Zegt NZVT ook iets over het nut van een middel? De lijst zegt niks over de werkzaamheid van een product. Er wordt alleen maar getest op het voorkomen van dopinggeduide stoffen. Het is alvorens je begint met het gebruik van voedingssupplementen verstandig eerst je voeding onder de loep te nemen, te kijken waar eventuele tekorten zitten en dan pas over te gaan op aanvullingen. Laat je daarbij adviseren door deskundigen.

Meer over NZVT en de hele lijst van goedgekeurde product-batch combinaties vind je hier.