Toelichting financiële situatie
Het afgelopen jaar is er in de kranten veel geschreven over de
financiële situatie van de gemeente Bergschenhoek. Door de grote
hoeveelheid informatie en het feit dat soms zelfs sprake leek van
tegenstrijdige berichten, was het niet eenvoudig om een juist beeld
van de situatie te houden.
Graag willen wij u, inwoners van Bergschenhoek, langs deze weg een
nadere uitleg geven over de financiële situatie van de gemeente.
Hoe steekt het huishoudboekje van een gemeente in elkaar?
Een gemeente geeft geld uit aan allerlei uiteenlopende zaken:
onderwijs, bestrating, riolering, groen, gemeentehuis en ambtelijk
apparaat, subsidies, etc. Totaal geeft Bergschenhoek hiervoor
jaarlijks ca. 20 miljoen euro uit.
Tegenover die uitgaven staan inkomsten. Veruit het grootste deel van
de inkomsten van een gemeente komt uit het gemeentefonds. Uit dit
fonds krijgen alle gemeenten in Nederland geld van de Rijksoverheid.
Daarnaast heeft elke gemeente inkomsten uit eigen belastingen
(onroerende zaakbelastingen, rioolrecht, afvalstoffenheffing) en de
opbrengst van leges (vergoeding voor o.a. paspoorten en rijbewijzen).
Die twee stromen (inkomsten en uitgaven) vinden we terug in de
jaarlijkse begroting die de gemeente maakt, de zgn algemene dienst.
Meerjarenbegroting
Bij het begroten van de inkomsten en uitgaven moet de gemeente ook
altijd vier jaar vooruit kijken, de zgn meerjarenbegroting. Het is van
groot belang om met behulp van zon meerjarenbegroting al vast ver
vooruit te kijken, om voldoende tijd te hebben voor het nemen van
eventuele maatregelen.
Zo is dus eind 2004 al in beeld gebracht hoe de financiële situatie
zal zijn in 2008. Daaruit bleek dat er vanaf 2006 tekorten zullen
ontstaan die oplopen tot ongeveer 2 ½ miljoen euro in 2008.
De algemene dienst en de meerjarenbegroting van een gemeente moeten
sluitend zijn. Is dat niet het geval dan keurt de provincie de
begroting niet goed en moet de gemeente voor alle nieuwe uitgaven
eerst toestemming aan de provincie vragen. Dit heet preventief
toerzicht.
Heroverwegingsoperatie
Vanwege de dreigende tekorten op de meerjarenbegroting is de gemeente
in 2004 gestart met een heroverwegingsoperatie. Hierbij zijn allerlei
bezuinigingsmogelijkheden, op lange en korte termijn, in beeld
gebracht en heeft de gemeenteraad daarover besluiten genomen. Als
gevolg hiervan is het tekort op de meerjarenbegroting inmiddels
teruggebracht tot 1,6 miljoen euro in 2008.
Daarnaast heeft de gemeente, met inachtneming van de onvermijdelijke
onzekerheden, een (globale) begroting gemaakt voor het moment dat de
VINEX-uitbreiding van de gemeente is afgerond (2015). Daaruit blijkt
dat in de komende jaren nog rekening moet worden gehouden met tekorten
en er vanaf 2015 sprake is van een omslagmoment naar een sluitende
algemene dienst.
Wat is de oorzaak van het meerjarig tekort?
Zonder hier al te diep op in te gaan, kunnen als belangrijkste
factoren worden genoemd: uitbreiding van onderwijsvoorzieningen, een
tijdelijke piek van de groeikosten (Vinex) en lagere inkomsten wegens
wegvallen verfijningsuitkering. Dit is een extra rijksbijdrage in
verband met de woningbouw die in 2007 eindigt.
Recente meevallers
Na afloop van elk jaar wordt de jaarrekening opgemaakt. Hierin wordt
de begroting tegen de werkelijk gerealiseerde inkomsten en uitgaven
afgezet.
De jaarrekening 2004 is onlangs vastgesteld met een positief saldo van
4,8 miljoen euro. Dit lijkt de veronderstelling te rechtvaardigen dat
het tekort op de meerjarenbegroting dus is opgelost. Maar dat ligt
iets ingewikkelder.
Het positieve saldo in 2004 is namelijk vrijwel volledig het gevolg
van éénmalige meevallers in dat jaar, zoals een grote rentemeevaller
en de afronding van een belastingkwestie met de rijksbelastingdienst
waarvoor een groot bedrag was opzij gezet. Omdat deze meevallers maar
éénmalig zijn, hebben zij dus geen positief effect op de
meerjarenbegroting.
Daarnaast zijn zoals gebruikelijk per 1 januari de grondexploitaties
weer uitgebreid herzien en herrekend en zijn de afgeronde plannen
financieel afgesloten. Dit heeft ertoe geleid dat vanuit het
grondbedrijf een bedrag van 5 miljoen euro is toegevoegd aan de
algemene reserve. In deze algemene reserve, de financiële buffer van
de gemeente, zit op 1 januari 2005 een bedrag van 19,5 miljoen euro.
Vooruitzichten
Samengevat is de huidige financiële positie van de gemeente als volgt:
- de komende jaren vertoont de algemene dienst nog steeds een
behoorlijk tekort;
- vanaf 2015 zal er weer sprake zijn van een sluitende begroting;
- de gemeente heeft een redelijke financiële buffer.
Een op zich logische gedachtegang is dan om geld uit de algemene
reserve te halen en daarmee het tekort in de algemene dienst te
dekken. Dit is echter geen structurele oplossing want het geld raakt
een keer op.
Dus is bezuinigen echt nodig geweest en zal er nog steeds goed gekeken
moeten worden waaraan de gemeente haar geld uitgeeft. Een voorzichtig
financieel beleid blijft noodzakelijk.
Gemeentehuis
Wapen Gemeente Bergschenhoek
(c) 2005 Gemeente Bergschenhoek - laatste wijziging op 04 augustus
2005 - Techniek Aralto ICT
Gemeente Bergschenhoek