Groen!
Groen! stimuleert gezond vegetarisch en biologisch
voedselaanbod |
Brussel, 28 juli 2005
Eloi Glorieux Eloi Glorieux, Vlaams volksvertegenwoordiger Groen!!!
Persdienst Groen!
Ron Hermans - woordvoerder
Sergeant De Bruynestraat 78-82 | 1070 Anderlecht |
tel 02 219 19 19 | fax 02 223 10 90 | gsm 0473 90 30 66
e-mail pers@groen.be | persteksten http://www.groen.be/pers/
Groen! stimuleert gezond vegetarisch en biologisch voedselaanbod
Vandaag dient Vlaams volksvertegenwoordiger Eloi Glorieux (Groen!) een
voorstel van decreet in dat het recht op de keuze voor vegetarisch
voedsel garandeert en het verbruik van biologisch geteelde producten
stimuleert. Het decreet legt alle gemeenschapsrestaurants van de
Vlaamse overheid (ministeries, Vlaams parlement,) en van door de
overheid gesubsidieerde inrichtingen (scholen, universiteiten,
ziekenhuizen,) op om vanaf 2007 ook een vegetarische schotel aan te
bieden. Deze vegetarische schotel moet kwaliteitsvol en smaakvol zijn
(dus niet de gewone schotel zonder vlees of enkel een bord rauwkost)
en moet minstens één component bevatten die samengesteld is uit
ingrediënten uit de biologische landbouw.
Om de restaurateurs en cateringdiensten hierbij te helpen wordt in de
schoot van de administratie gezondheidszorg een Vlaams VoedingsTeam
opgericht. Dit bestaat uit een diëtist, een vertegenwoordiger van de
bedrijven van collectieve restauratie en de overheidsrestaurants, een
vertegenwoordiger van de vegetarische beweging en van de erkende
federatie van de biosector. Dit voedingsteam adviseert de aanbieders
van de maaltijden over de mogelijkheden van de vegetarische keuken en
over het beschikbare aanbod van biologisch geteelde producten.
Privé-restaurants die op vrijwillige basis bij elke maaltijd ook een
vegetarisch aanbod hebben dat aan dezelfde vereisten voldoet en zich
op dezelfde wijze onderwerpen aan controles van de Vlaamse overheid,
kunnen de erkenning van Vlaams erkend aanbieder van vegetarische
voeding krijgen.
Vegetarisme is heel gewoon
Vegetarisme is geen modetrend, maar is van alle tijden en wereldwijd
vindt men miljoenen mensen van allerlei rang en stand die bewust en
uit vrije wil geen producten van gedode dieren eten. Bekende
vegetariërs zijn o.a. Pythagoras, Leonardo Da Vinci, Newton, Voltaire,
Tolstoi, Gandhi, Schweitzer en Einstein. Maar ook hedendaagse
beroemdheden als Bryan Adams, Moby, Prince en Paul McCartney zijn
overtuigde vegetariërs. Daarnaast zijn er nog veel meer mensen die men
kan catalogeren als vleesverlaters. Deze zijn geen vegetariërs die
consequent weigeren om vlees te eten, maar die er wel naar streven om
minder vlees te eten en geregeld ook een vegetarische schotel weten te
appreciëren.
Echt veel onderzoek naar het aantal vegetariërs en/of vleesverlaters
in Vlaanderen werd nog niet verricht, maar uit wat beschikbaar is
kunnen we globaal besluiten dat minstens een op de tien gebruikers van
gemeenschapsrestauratie vegetarisch eet als hen daartoe de kans
geboden wordt. Dit voorstel van decreet verzekert het steeds toenemend
aantal gebruikers van de mogelijkheid om alvast in
gemeenschapsrestaurants van de Vlaamse overheid te kiezen voor een
volwaardige vegetarische schotel.
Bio is heel natuurlijk
Biologische landbouw is de meest natuurlijke en de meest duurzame
landbouw die er is en verdient daarom alle steun. Ondanks het feit dat
het thuisverbruik van biologische versproducten in het eerste kwartaal
van 2005 een omzetgroei van 5,3% kende, stagneert de biolandbouw in
Vlaanderen. Op amper 0,51% van onze landbouwgrond wordt biologisch
geteeld, tegenover 12,9% in Oostenrijk. Vlaanderen bengelt helemaal
achteraan in het Europese peloton en heeft de weg naar bio duidelijk
nog niet gevonden. Het argument dat bio duurder is, is niet echt
overtuigend, want in andere landen vormt dit blijkbaar geen
belemmering. Het lijkt wel of we in ons land persé voedsel- en
dioxinecrisissen nodig hebben om over te schakelen op gezonde en
veilige biovoeding.
Om bio in Vlaanderen verder te ontwikkelen moeten niet alleen de
landbouwers, maar ook de verwerkers, verdelers, cateraars en
consumenten omschakelen. Door de verwerking van biologische
ingrediënten in minstens een component van de vegetarische schotels
van de restaurants van de Vlaamse overheidsdiensten, universiteiten,
scholen, ziekenhuizen, enz., wordt alvast een dagelijks verzekerde
afzetmarkt gecreëerd. Naargelang het bioaanbod het toelaat, voorziet
het voorstel van decreet in de mogelijkheid om de verplichting om
bioproducten te gebruiken later uit te breiden, bijvoorbeeld door de
aangeboden vegetarische schotel 100% bio te maken of door de
verplichting om bioproducten te gebruiken uit te breiden naar de
niet-vegetarische schotels. De biologische landbouw brengt naast
groenten en fruit namelijk ook gezondere, smaakvolle en meer
diervriendelijk geteelde biologische vleeswaren en andere producten
van dierlijke oorsprong voort.
Waarom keuze voor vegetarisch en biologisch voedsel garanderen?
Vegetarisch betekent niet noodzakelijk biologisch en omgekeerd. Toch
is er een sterk verband tussen beide. De motieven om te kiezen voor
vegetarische voeding zijn grotendeels gelijklopend met deze voor
biologisch geteelde producten: het is gewoonweg lekker, gezond, goed
voor milieu en natuur, eerlijk tegenover de derde wereld, respectvol
tegenover dieren.
Lekker en voedzaam
Producten van biologische landbouw bevatten meer de authentieke smaak
en zijn voedzamer dan producten uit de reguliere teelt. Hoe langer hoe
meer topchefs kiezen dan ook resoluut voor bio, gewoon omdat de smaak
beter is. De vegetarische keuken is zeer gevarieerd: van eenvoudig tot
exotisch, van goedkoop tot duur, van fastfood tot haute-cuisine, De
vegetarische keuken maakt ook gebruik van ingrediënten met specifieke
smaken die in de traditionele keuken verloren zijn gegaan.
Gezond
Biologische landbouwproducten bevatten geen residus van schadelijke
chemische bestrijdingsmiddelen en zijn GGO-vrij. Daarentegen bevatten
ze gemiddeld meer gezondheidsbevorderende stoffen dan producten uit de
reguliere landbouw, zoals meervoudige onverzadigde vetzuren die het
immuunsysteem versterken, hogere vitamine C-gehaltes en
eiwitkwaliteit, meer mineralen en antioxidanten. Onderzoek heeft ook
duidelijk de voordelen aangetoond van vegetarische voeding met
betrekking tot zowel het voorkomen als het genezen van bepaalde
ziekten, zoals hart- en vaatziekten, diverse kankers, suikerziekte en
zwaarlijvigheid. We zijn perfect in staan om alle noodzakelijke
voedingsstoffen uit plantaardige producten te halen. Door minder vlees
te consumeren en meer gebruik te maken van biologisch geteelde
producten kunnen we een pak geld op de gezondheidszorguitgaven
besparen.
Duurzaam
De vegetarische voedingswijze en de biologische landbouw kunnen samen
een belangrijke bijdrage leveren aan het verkleinen van onze
ecologische voetafdruk. Consumptie van vlees gaat gepaard met
overmatig landgebruik. Ongeveer 76% van alle landbouwgrond in de
wereld of 29% van de totale landoppervlakte van de aarde wordt
gebruikt voor veeteelt. Om gronden vrij te maken als graasland of om
veevoeders te telen worden vaak bossen gekapt. Het regenwoud verdwijnt
à rato van 5.000 voetbalvelden per dag. 70% van de ontbossing wordt er
toegeschreven aan veeteelt. Ook Vlaamse runderen worden deels gevoed
met Zuid-Amerikaanse soja. Ongeveer 16% van de uitstoot van het
broeikasgas methaan is afkomstig van de veeteelt. Door vermesting
komen overmatige hoeveelheden nutritiën als stikstof, fosfor en kalium
in het milieu terecht. Door eutrofiëring komen fauna en flora onder
druk te staan en verdwijnen soorten. Veeteelt is een belangrijke bron
van verzuring in Vlaanderen. Van de nitraten uit mest komt een deel
onder de vorm van ammoniak in de lucht terecht en een ander deel
bezoedelt het grond- en oppervlaktewater.
De biolandbouw vermijdt vele milieuverstorende eigenschappen van de
reguliere agrolandbouw. Er worden geen kunstmest of chemische
pesticiden gebruikt. Biologische landbouwtechnieken bewaren de
kwaliteit van de bodem en beschermen het gewas op een
natuurvriendelijke manier. Biologische veeteelt is grondgebonden. Door
de vleesconsumptie en dus ook de vleesproductie te verminderen en door
meer gebruik te maken van biologische landbouwmethodes komen er een
pak minder schadelijke stoffen in het milieu terecht en bespaart de
overheid op de kosten voor sanering en remediatie van vervuilde
waterlopen en bodems.
Eerlijk tegenover derde wereld
Ongeveer 800 miljoen mensen zijn ondervoed en ieder jaar sterven meer
dan 6 miljoen kinderen aan ondervoeding. Omgezet naar nuttige
voedingsstoffen is vleesproductie veel minder efficiënt dan
plantaardige teelten. Doorgaans is het minder verspillend om
graangewassen rechtstreeks voor menselijke consumptie te gebruiken dan
om ze als veevoeder te gebruiken en nadien het vlees op te eten. Toch
wordt ongeveer ca. 70% van alle beschikbare landbouwgrond op onze
planeet gebruikt om vee te laten grazen of om veevoeders te telen.
Ongeveer 44% van alle graangewassen in de wereld worden als veevoeder
gebruikt. Je kunt veel meer monden voeden door dat graan rechtsreeks
door mensen te laten consumeren. Een vermindering van het vleesgebruik
kan leiden tot een efficiënter gebruik van de schaarser wordende
vruchtbare landbouwgrond en water en tezelfdertijd kan graan meer
betaalbaar worden voor zij die chronisch honger leiden.
Dierenwelzijn
De meeste dieren kennen gevoelens als plezier, verveling, angst en
frustratie. Dieren ervaren net als mensen pijn. Vegetariërs
respecteren dieren als levende wezens. De meeste mensen, ook
vleeseters, staan huiverig tegenover de idee dat ze zelf een dier
zouden moeten slachten. Het opeten van een dier waarmee ze een hechte
relatie hadden stoot al helemaal op afwijzen. Los van het feit of je
het al dan niet principieel aanvaardbaar vindt om levende wezens te
doden en op te eten, laat het welzijn van dieren die voor menselijke
consumptie zijn opgekweekt, tijdens hun korte levensperiode vaak te
wensen over.
Biologische landbouw koppelt voedselproductie aan respect voor plant
en dier. Bij de productie van dierlijke biologische producten, zoals
vlees, melk, kaas en honing, worden biologische voeders gebruikt en
wordt het soorteigen gedrag van dieren gerespecteerd. Vleesverlaters,
die niet helemaal vegetarisch leven, zetten inzake respect voor
dierenwelzijn dus al een grote stap vooruit door over te stappen op
biologische producten.
Conclusie
Uiteindelijk is de vraag of de mens van oorsprong carnivoor, herbivoor
of omnivoor is, van weinig belang. De kwestie is wat vandaag de beste
voedingswijze voor de mensen is. Uit talrijke studies blijkt dat zij
die weinig of geen vlees eten een stuk gezonder leven. Het verminderen
of vermijden van vlees in onze dagelijkse voeding is niet alleen
mogelijk, maar ook wenselijk omwille van motieven als gezondheid,
duurzaamheid, het wereldhongerprobleem en ethische principes. Een
voedingspatroon met minder vlees en op basis van meer biologische
producten respecteert de grenzen van ons leefmilieu. Het is ook het
enige voedingspatroon dat op langere termijn in staat is om gezond
voedsel voor de volgende generaties te garanderen en voldoende
kwaliteitsvolle voedingswaren voort te brengen om solidair alle mensen
in de wereld te voeden.
Zonder de consument verplichtingen op te leggen biedt het voorliggende
voorstel van decreet aan tienduizenden gebruikers in Vlaamse
gemeenschapsrestaurants of restaurants van de door de Vlaamse overheid
gesubsidieerde instellingen de mogelijkheid om te kiezen voor een
gezonde vegetarische maaltijd.
Groen! zal aan de meerderheidspartijen vragen het voorstel van decreet
mee te ondertekenen.