Centraal Bureau voor de Statistiek
Persbericht
PB05-077
1 juli 2005
Banenverlies licht teruggelopen
In het eerste kwartaal van 2005 waren er 75 duizend banen van werknemers
minder dan een jaar eerder. Voor seizoen gecorrigeerd is het aantal banen in
het eerste kwartaal 21 duizend lager dan in het vierde kwartaal van 2004. De
loonkosten per werknemer zijn 3,0 procent hoger dan een jaar eerder, vooral
door hogere pensioenpremies. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.
De Nationale rekeningen waartoe ook de Arbeidsrekeningen behoren, zijn
gereviseerd. Verder zijn zoals elk jaar de cijfers over banen, arbeidsvolume en
loonkosten van de voorgaande jaren aangepast op basis van meer en betere
informatie. Het aantal banen komt meer dan 100 duizend hoger uit, de
ontwikkelingen zijn nagenoeg onveranderd.
Banenverlies in bedrijfsleven wordt langzaam kleiner
In het bedrijfsleven waren er in het eerste kwartaal van dit jaar 81 duizend
banen minder dan een jaar eerder. Dat is een daling van 1,5 procent. Eind
2003 bereikte het banenverlies in het bedrijfsleven een dieptepunt met een
afname van 159 duizend banen. In de zakelijke dienstverlening was het aantal
banen in het eerste kwartaal zelfs al weer hoger dan een jaar geleden. In de
rest van het bedrijfsleven nam het aantal banen echter nog steeds af. De
daling was met 4,7 procent relatief het grootst in de bouwnijverheid. De
industrie telde 3,1 procent minder banen.
In de zorg komen er veel minder banen bij
In de gezondheids- en welzijnszorg waren er in het eerste kwartaal van dit jaar
18 duizend banen meer dan een jaar eerder. Deze stijging blijft ver achter bij
die in het recente verleden. In de voorgaande drie jaar zijn er in totaal 145
duizend banen bijgekomen in de zorg. In het onderwijs zijn er evenveel banen
als vorig jaar. Deze stabilisatie komt na negen jaar banengroei. Bij het
ln....
openbaar bestuur daalt het aantal banen al meer dan een jaar. Er waren 12
duizend banen minder dan in het eerste kwartaal van 2004.
sbc.... In het eerste kwartaal van 2005 waren er, na seizoencorrectie, 21 duizend
Ook kwartaal op kwartaal daalt het aantal banen
banen minder dan in het vierde kwartaal van 2004. Deze daling is iets groter
w dan in het voorgaande kwartaal. Oorzaak is de steeds zwakker wordende
werkgelegenheidsgroei in de collectieve sector.
w De enige echte groeier is de zakelijke dienstverlening. Daar groeit het aantal
w banen na de omslag medio 2004 steeds sneller. Dit komt vooral door het
verder aantrekken van de werkgelegenheid in de uitzendbranche. Maar ook in
CBS Persbericht PB05-077 pagina 1 van 9
een aantal andere delen van de zakelijke dienstverlening zoals
reclamebureaus en ICT daalt de werkgelegenheid niet meer. De snelle groei
van uitzendwerk is een signaal dat er extra vraag naar arbeid is. Werkgevers
doen hiervoor in eerste instantie een beroep op uitzendbureaus.
Ook in voltijdbanen daalt de werkgelegenheid minder
In het eerste kwartaal van 2005 was de werkgelegenheid in arbeidsjaren
(voltijdbanen) 1,3 procent lager dan een jaar eerder. Ook in arbeidsjaren
uitgedrukt liep de werkgelegenheid iets minder snel terug. Wel is het verlies
aan werkgelegenheid in arbeidsjaren relatief iets groter dan in banen, waarvan
er 1,0 procent minder waren. Dit komt doordat de bedrijfstakken met veel
deeltijdwerk zoals de zorg en de zakelijke dienstverlening het beter doen dan
de bedrijfstakken met weinig deeltijdwerk zoals de bouw en de industrie.
Loonkosten stijgen door hogere pensioenpremies
De loonkosten per arbeidsjaar waren in het eerste kwartaal van dit jaar 3,0
procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2004. Deze stijging is flink hoger
dan de tot 0,7 procent teruggelopen CAO-loonstijging. Het grote verschil wordt
vooral gemaakt door de fors verhoogde pensioenpremies. In het onderwijs
was de loonkostenstijging met 2,0 procent het laagst en in de bouwnijverheid
met 4,3 procent het hoogst.
Arbeidsrekeningen gereviseerd
De Nationale rekeningen waartoe ook de Arbeidsrekeningen behoren, zijn
over de jaren 2001 tot en met 2004 gereviseerd. Er zijn conceptuele
veranderingen doorgevoerd, nieuwe meetmethoden ingevoerd en verbeterde
bronstatistieken toegepast. Verder zijn de jaarlijkse aanpassingen van de
jaarcijfers doorgevoerd. Er zijn dus twee bronnen van verschillen tussen de
jaarcijfers voor revisie en de cijfers na revisie.
Mutatie werkgelegenheid 2002-2004 nagenoeg onveranderd
Voor het revisiejaar 2001 komt het aantal banen van werknemers 135 duizend
hoger uit, het aantal arbeidsjaren 105 duizend. Voor de jaren 2002, 2003 en
2004 zijn de mutaties in de werkgelegenheid na revisie nauwelijks anders dan
voor revisie. De loonkostenstijging per arbeidsjaar valt echter voor 2004
duidelijk hoger uit, vooral vanwege recente informatie over de
pensioenpremies.
Technische toelichting
Bovenstaande gegevens zijn ontleend aan de Arbeidsrekeningen: deze
vormen een geïntegreerd stelsel van gegevens over de arbeidsmarkt.
De raming van de werkgelegenheid vindt nu meer geïntegreerd plaats via het
nieuwe Sociaal Statistisch Bestand (SSB), waarin naast de waarnemingen
van de diverse enquêtes van het CBS ook informatie uit registers van o.a.
belastingdienst, sociale verzekering en Gemeentelijke Basisadministratie
persoonsgegevens (GBA) is gebruikt. Hiernaast worden diverse bronnen
gebruikt, zoals de jaar- en kwartaalcijfers uit de Enquête Werkgelegenheid en
CBS Persbericht PB05-077 pagina 2 van 9
Lonen en de Enquête Beroepsbevolking. De Arbeidsrekeningen maken deel
uit van de Nationale rekeningen.
Revisie Nationale rekeningen
Met dit persbericht wordt het arbeidsdeel van de jaarpublicatie Nationale
rekeningen 2004 met daarin de jaarcijfers over 2001 tot en met 2004
vrijgegeven (Arbeidsrekeningen). Tabel 5 in dit persbericht bevat de
bijstellingen van de jaarcijfers.
Gegevens over het productie- en bestedingendeel komen op 6 juli
beschikbaar. Op 14 juli komen de overige gegevens van de Nationale
rekeningen over o.a. overheid, huishoudens en bedrijfsleven beschikbaar.
Beide worden gepubliceerd in een persbericht.
Alle gegevens in dit persbericht zijn dus gereviseerd en aangepast aan de
Nationale rekeningen 2004. Meer informatie over de Revisie van de Nationale
rekeningen is te vinden op de website van het CBS.
Met de revisie van de Arbeidsrekeningen zijn voor het eerst de cijfers over de
werkzame beroepsbevolking volledig geïntegreerd. Daarmee past dit cijfer in
het totaalbeeld van banen, werkzame personen en arbeidsvolume. Gevolg
van deze revisie is dat de werkzame beroepsbevolking neerwaarts wordt
bijgesteld ten opzichte van voor revisie. Als gevolg hiervan zal het
werkloosheidspercentage naar boven worden bijgesteld, vermoedelijk met een
tiende procentpunt. Dit betreft een noemereffect; het cijfer voor de werkloze
beroepsbevolking blijft gelijk.
Voor het eerste kwartaal 2005 is de op 12 mei gepubliceerde eerste raming
van het totaal aantal banen en arbeidsjaren van werknemers nu herzien. De
cijfers kunnen later nog worden aangepast, met name bij de reguliere
jaarlijkse aanpassing van de Nationale rekeningen, die voor het eerst weer
plaatsvindt in juli 2006.
Overige informatie
Voor het samenstellen van de kwartaalgegevens over werkgelegenheid en
lonen is vooral gebruik gemaakt van de kwartaaluitkomsten van de Enquête
Werkgelegenheid en Lonen. Dit onderzoek meet elk kwartaal het aantal banen
bij bedrijven en instellingen per ultimo van een kwartaal en de loonsommen
van werknemers in dat kwartaal. Dit gebeurt op basis van een steekproef bij
bedrijven en instellingen.
De gegevens in dit persbericht hebben uitsluitend betrekking op banen van
werknemers. Zelfstandigen blijven dus buiten beschouwing. Het aantal banen
van werknemers in de Arbeidsrekeningen is het gemiddelde aantal banen in
een kwartaal of in een jaar. Tot voor kort werden alleen jaar-op-jaarmutaties
van kwartalen gepubliceerd. Sinds oktober 2004 worden voor de banen ook
seizoengecorrigeerde kwartaalcijfers gepubliceerd. Hierdoor is ook
vergelijking van kwartaal op kwartaal mogelijk. Omslagen in de ontwikkeling
worden bij seizoengecorrigeerde cijfers eerder zichtbaar.
Een arbeidsjaar wordt berekend door alle (deeltijd)banen om te rekenen naar
voltijdbanen. Twee halve banen leveren samen dus één arbeidsjaar op.
Arbeidsjaar en voltijdbaan worden hier gebruikt als synoniemen.
De loonkosten voor werkgevers bestaan uit twee componenten: lonen en
salarissen enerzijds en sociale premies ten laste van werkgevers anderzijds.
Dit begrip loonkosten komt overeen met het begrip beloning van werknemers
in de Nationale rekeningen.
CBS Persbericht PB05-077 pagina 3 van 9
Voor de CAO-loonstijging is de CAO-loonstijging per maand inclusief
bijzondere beloningen genomen.
Onder bedrijfsleven wordt in dit persbericht verstaan: alle bedrijfstakken minus
openbaar bestuur, onderwijs en gezondheids- en welzijnszorg. De gegevens
over de relatief kleine bedrijfstakken delfstoffenwinning en energie en water
(respectievelijk 9 en 30 duizend banen) zijn in de industrie opgenomen.
CBS Persbericht PB05-077 pagina 4 van 9
Tabel 1. Banen van werknemers naar bedrijfstak
2003 2004 2004 2005
I II III IV I
1000 banen
Landbouw en visserij 135 134 121 135 150 128 116
Industrie 1) 993 955 962 960 951 946 932
Bouwnijverheid 405 380 384 383 380 374 366
Handel 1255 1225 1219 1225 1230 1226 1197
Horeca 270 265 260 274 269 257 254
Vervoer en communicatie 470 458 460 460 458 455 449
Financiële instellingen 278 275 272 276 276 278 269
Zakelijke dienstverlening 1306 1294 1278 1302 1318 1276 1292
Openbaar bestuur 553 540 544 544 536 535 532
Gesubsidieerd onderwijs 438 442 439 443 439 445 439
Gezondheids- en welzijnszorg 1122 1144 1124 1140 1157 1154 1142
Cultuur en overige dienstverlening 337 334 329 337 336 335 329
Totaal 7561 7445 7392 7478 7500 7410 7317
w.v. mannen 4151 4069 4042 4086 4089 4060 3970
Vrouwen 3409 3376 3350 3393 3411 3350 3347
%-verandering t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar
Landbouw en visserij -1,4 -1,0 -2,3 -1,8 -1,5 1,5 -3,9
Industrie 1) -3,3 -3,9 -4,3 -4,3 -4,0 -2,9 -3,1
Bouwnijverheid -4,5 -6,1 -6,1 -6,5 -6,1 -5,6 -4,7
Handel -0,9 -2,3 -2,2 -2,4 -2,3 -2,4 -1,8
Horeca -3,0 -1,7 -1,7 -1,4 -2,3 -1,5 -2,3
Vervoer en communicatie -1,9 -2,6 -2,8 -2,7 -2,7 -2,2 -2,2
Financiële instellingen -2,9 -0,8 -2,2 -0,6 -0,4 0,2 -1,3
Zakelijke dienstverlening -2,9 -0,9 -2,3 -2,0 -0,6 1,2 1,1
Openbaar bestuur 2,3 -2,4 -1,9 -2,2 -2,7 -2,7 -2,2
Gesubsidieerd onderwijs 2,0 0,8 1,3 1,5 0,7 -0,3 0,1
Gezondheids- en welzijnszorg 5,4 2,0 2,1 2,4 1,6 1,8 1,6
Cultuur en overige dienstverlening 2,0 -0,8 -0,4 -1,1 -0,9 -0,7 -0,2
Totaal -0,6 -1,5 -1,8 -1,7 -1,6 -1,0 -1,0
w.v. mannen -2,6 -2,0 -2,4 -2,2 -1,9 -1,5 -1,8
Vrouwen 2,0 -1,0 -1,1 -1,2 -1,2 -0,4 -0,1
1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning en energie- en waterleidingsbedrijven
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-077 pagina 5 van 9
Tabel 2. Banen van werknemers naar bedrijfstak, seizoengecorrigeerd
2003 2004 2004 2005
I II III IV I
1000 banen
Landbouw en visserij 135 134 135 134 133 132 130
Industrie 1) 993 955 966 957 950 945 936
Bouwnijverheid 405 380 389 382 377 373 371
Handel 1255 1225 1234 1227 1223 1217 1212
Horeca 270 265 268 266 263 263 262
Vervoer en communicatie 470 458 462 459 456 455 452
Financiële instellingen 278 275 275 276 276 275 272
Zakelijke dienstverlening 1306 1294 1296 1290 1291 1298 1308
Openbaar bestuur 553 540 543 542 538 536 531
Gesubsidieerd onderwijs 438 442 441 442 442 441 442
Gezondheids- en welzijnszorg 1122 1144 1133 1142 1147 1152 1152
Cultuur en overige dienstverlening 337 334 334 334 334 334 333
Totaal 7561 7445 7477 7451 7431 7422 7401
%-verandering t.o.v. vorige periode
Landbouw en visserij -1,4 -1,0 1,7 -0,8 -0,2 -0,8 -1,7
Industrie 1) -3,3 -3,9 -0,8 -0,9 -0,7 -0,5 -1,0
Bouwnijverheid -4,5 -6,1 -1,5 -1,8 -1,3 -1,1 -0,6
Handel -0,9 -2,3 -1,4 -0,5 -0,4 -0,5 -0,4
Horeca -3,0 -1,7 0,6 -0,9 -1,2 -0,1 -0,3
Vervoer en communicatie -1,9 -2,6 -0,6 -0,7 -0,6 -0,4 -0,6
Financiële instellingen -2,9 -0,8 -0,3 0,4 0,0 -0,1 -1,3
Zakelijke dienstverlening -2,9 -0,9 0,5 -0,5 0,1 0,5 0,8
Openbaar bestuur 2,3 -2,4 -1,4 -0,2 -0,6 -0,5 -0,8
Gesubsidieerd onderwijs 2,0 0,8 -0,2 0,2 -0,2 0,0 0,2
Gezondheids- en welzijnszorg 5,4 2,0 0,1 0,8 0,4 0,4 0,0
Cultuur en overige dienstverlening 2,0 -0,8 -0,8 0,0 0,1 0,0 -0,3
Totaal -0,6 -1,5 -0,4 -0,3 -0,3 -0,1 -0,3
1) inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning en energie- en waterleidingsbedrijven
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-077 pagina 6 van 9
Tabel 3. Arbeidsvolume van werknemers naar bedrijfstak
2003 2004 2004 2005
I II III IV I
1000 arbeidsjaren
Landbouw en visserij 92 91 85 93 100 87 82
Industrie 1) 899 862 870 866 859 854 843
Bouwnijverheid 388 364 367 366 363 359 350
Handel 897 880 879 879 881 880 864
Horeca 148 146 145 150 148 142 141
Vervoer en communicatie 391 379 383 382 379 375 374
Financiële instellingen 241 239 236 239 239 242 233
Zakelijke dienstverlening 930 919 915 925 932 906 923
Openbaar bestuur 486 473 477 476 470 470 465
Gesubsidieerd onderwijs 331 333 331 334 331 335 330
Gezondheids- en welzijnszorg 757 772 762 769 777 780 773
Cultuur en overige dienstverlening 237 235 233 236 236 237 232
Totaal 5797 5694 5682 5714 5714 5667 5610
w.v. mannen 3609 3526 3523 3538 3533 3510 3456
vrouwen 2188 2168 2159 2176 2182 2158 2154
%-verandering t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar
Landbouw en visserij -1,5 -1,1 -2,4 -2,0 -1,9 2,1 -3,7
Industrie 1) -3,3 -4,0 -4,4 -4,5 -4,2 -3,0 -3,1
Bouwnijverheid -4,4 -6,2 -6,2 -6,6 -6,3 -5,6 -4,7
Handel -1,7 -2,0 -1,8 -2,0 -1,8 -2,3 -1,7
Horeca -2,4 -1,4 -1,7 -1,1 -1,9 -0,8 -2,4
Vervoer en communicatie -2,1 -2,9 -3,1 -3,0 -2,9 -2,5 -2,2
Financiële instellingen -3,6 -0,8 -2,0 -0,4 -0,2 -0,4 -1,3
Zakelijke dienstverlening -2,7 -1,2 -2,3 -1,9 -0,5 0,1 0,8
Openbaar bestuur 2,1 -2,5 -1,9 -2,3 -2,8 -3,2 -2,4
Gesubsidieerd onderwijs 2,1 0,3 0,6 1,0 0,3 -0,6 -0,1
Gezondheids- en welzijnszorg 5,3 2,0 2,2 2,5 1,8 1,4 1,4
Cultuur en overige dienstverlening 2,0 -0,8 -0,5 -1,1 -0,9 -0,7 -0,2
Totaal -0,9 -1,8 -2,0 -1,9 -1,7 -1,5 -1,3
w.v. mannen -2,6 -2,3 -2,6 -2,4 -2,2 -2,0 -1,9
vrouwen 2,0 -0,9 -1,0 -0,9 -1,0 -0,7 -0,2
1) inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning en energie- en waterleidingsbedrijven
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-077 pagina 7 van 9
Tabel 4. Loonkosten per arbeidsjaar naar bedrijfstak
2003 2004 2004 2005
I II III IV I
Per jaar Per kwartaal
1000 euro's
Landbouw en visserij 32,7 33,9 8,2 9,5 7,7 8,5 8,2
Industrie 1) 44,2 45,9 10,8 13,2 10,5 11,4 11,2
Bouwnijverheid 40,9 42,9 10,0 12,1 10,3 10,5 10,4
Handel 36,6 37,8 9,1 10,8 8,7 9,2 9,4
Horeca 28,0 28,2 6,8 7,6 6,8 6,9 7,1
Vervoer en communicatie 43,2 44,7 10,5 12,7 10,2 11,2 10,8
Financiële instellingen 64,7 68,9 18,3 19,4 14,5 16,7 18,7
Zakelijke dienstverlening 44,5 45,4 11,0 12,8 10,4 11,2 11,2
Openbaar bestuur 47,7 49,6 11,3 14,1 11,3 12,8 11,7
Gesubsidieerd onderwijs 49,9 51,5 11,6 14,9 11,8 13,2 11,8
Gezondheids- en welzijnszorg 36,9 37,8 8,9 10,7 8,4 9,7 9,1
Cultuur en overige dienstverlening 39,0 40,0 9,5 11,6 9,0 9,9 9,7
Totaal 42,5 43,9 10,4 12,5 10,0 11,0 10,7
%-verandering t.o.v. dezelfde periode van het voorgaande jaar
Landbouw en visserij 5,4 3,5 4,3 4,4 4,1 1,2 -0,2
Industrie 1) 4,0 3,9 4,0 4,0 4,1 3,7 3,9
Bouwnijverheid 4,7 4,9 7,6 4,5 4,2 3,5 4,3
Handel 5,0 3,2 3,2 3,3 3,1 3,3 3,2
Horeca 1,9 0,8 1,3 0,9 1,0 -0,1 3,2
Vervoer en communicatie 4,3 3,4 3,3 3,5 3,4 3,5 2,7
Financiële instellingen 4,8 6,4 6,6 6,5 6,4 6,5 2,5
Zakelijke dienstverlening 4,4 2,1 2,3 2,2 1,7 2,1 2,2
Openbaar bestuur 3,2 3,9 4,1 3,9 3,6 4,1 3,7
Gesubsidieerd onderwijs 3,5 3,3 3,5 3,3 3,3 3,1 2,0
Gezondheids- en welzijnszorg 3,6 2,5 2,6 2,4 2,4 2,4 3,1
Cultuur en overige dienstverlening 4,2 2,7 2,9 2,7 2,9 2,3 2,4
Totaal 4,0 3,3 3,6 3,4 3,2 3,2 3,0
1) Inclusief de bedrijfstakken delfstoffenwinning en energie- en waterleidingsbedrijven
Bron: CBS
CBS Persbericht PB05-077 pagina 8 van 9
Tabel 5 Gereviseerde jaarcijfers 2001-2004
2001 2002 2003 2004
1 000 %-verandering t.o.v. het
voorgaande jaar
Banen van voor revisie 7424 0,8 -0,3 -1,4
werknemers
na revisie 7559 0,6 -0,6 -1,5
Arbeidsvolume voor revisie 5753 0,0 -1,0 -1,7
werknemers
in arbeidsjaren na revisie 5858 -0,1 -0,9 -1,8
Loonkosten per voor revisie 38,3 6,2 3,9 2,3
arbeidsjaar na revisie 38,8 5,2 4,0 3,3
Werkzame voor revisie 8291 0,4 -0,4
personen
na revisie 8282 0,5 -0,6 -1,4
Werkzame voor revisie 7062 0,9 -0,2 -1,1
beroepsbevolking
na revisie 7020 0,2 -0,5 -1,2
CBS Persbericht PB05-077 pagina 9 van 9
---- --
Centraal Bureau voor de Statistiek