Nederlands Centrum voor Dopingvraagstukken
Cathine, nader belicht
(28-06-2005)
In de media kwam onlangs naar buiten dat de Duitse wielrenner
Schumacher betrapt is op het gebruik van het stimulerende middel
cathine. De Nederlandse Shimano-formatie heeft Schumacher voorlopig op
non-actief gesteld. Cathine is niet voor het eerst in het nieuws,
reden te meer voor een toelichting.
Cathine
Cathine is een alkaloïde dat ongeveer 15 jaar geleden in de blaadjes
van de khat-struik (Catha Edulis) is ontdekt. De plant groeit
voornamelijk in Oost Afrika. Door de Oost-Afrikanen wordt op de
blaadjes van deze struik gekauwd vanwege de stimulerende werking en
vooral om het hongergevoel te verminderen. Khat heeft dezelfde
stimulerende werking als efedrine. Naast natuurlijk gebruik
(khat-blaadjes), bestaat er ook de mogelijkheid om cathine aan te
treffen in medicijnen. In Duitsland kan het voorkomen in
geregistreerde medicijnen tegen overgewicht. Zonder dispensatie is
gebruik van deze medicijnen voor sporters niet toegestaan (zie
http://www.necedo.nl/dispensatieverzoek/uitleg). In Frankrijk is het
zelfs sinds 1995 verboden om cathine als medicijn voor te schrijven.
Efedrine-achtigen
Cathine is een efedrineachtige en valt binnen de categorie
stimulerende middelen. Efedrine-achtigen bootsen de effecten van de
natuurlijke hormonen adrenaline en noradrenaline na, waarbij ze voor
bepaalde reacties van het zenuwstelsel zorgen. In de sport worden
efedrine-achtigen gebruikt om vermoeidheidsverschijnselen te
onderdrukken zodat bepaalde prestaties langer volgehouden kunnen
worden. Verder stimuleert het een aantal lichaamsprocessen wat er toe
leidt dat het lichaam veel meer energie verbrandt dan het normaal zou
doen. Het gebruik van efedrine kan leiden tot gezondheidsklachten als,
beverigheid, gevoelens van angst, slapeloosheid, rusteloosheid en
hartkloppingen.
Sporters en Cathine
Er zijn meerdere gevallen bekend van sporters, die betrapt zijn op het
gebruik van cathine. Niet onbekend is het geval van de Keniaanse
bokser David Munyasi. David Munyasi was net een paar uur gearriveerd
in Athene op de Olympische Spelen, toen hij een dopingcontrole kreeg.
Helaas was David Munyasie niet goed voorgelicht over het verboden
gebruik van cathine. De bokser had daarvoor op een blaadje khat
gekauwd. Hij werd op 11 augustus dan ook positief getest op cathine.
De afgelopen jaren zijn er meerdere sporters betrapt op het gebruik
van cathine. Er worden per jaar gemiddeld vier sporters op het gebruik
van cathine betrapt. Het gebruik van cathine is verboden bij een
concentratie in de urine hoger dan 5 microgram per millimeter.
Een `standaardsanctie' van twee jaar
Bepaalde efedine-achtigen (zoals efedrine en methyl efedrine) vallen
naast de categorie stimulerende middelen ook binnen de categorie
`specifieke stoffen'. Dit zijn stoffen die gemakkelijk kunnen leiden
tot het onbedoeld overtreden van anti-dopingregels doordat ze veel
worden gebruikt in medicijnen of waarvan minder waarschijnlijk is dat
ze met succes worden gebruikt als doping. Als een sporter kan aantonen
dat hij of zij een specifieke stof niet heeft gebruikt om de
sportprestaties te verbeteren, kan de standaardsanctie van twee jaar
worden vervangen door een lagere strafmaat, variërend van een
berisping tot een schorsing van een jaar bij een eerste overtreding.
Echter, voor cathine geldt dit niet. De stof cathine valt onder de
categorie stimulantia op de dopinglijst. Dit kan betekenen dat wanneer
de contra-expertise ook positief uitvalt,de Duitse wielrenner een
schorsing van twee jaar te wachten staat.
Terug | nieuws archief
necedo IXP