24 juni 2005
Iedere burger heeft recht op groen
Groen: sluitpost in stedelijke omgeving
De stedeling krijgt ook de komende decennia niet de groene
leefomgeving die hij wil. Binnen vijf jaar worden in het stedelijk
gebied 350 duizend huizen gebouwd. Voor parken, singels, groene bermen
of trapveldjes wordt echter te weinig ruimte gereserveerd. Groen
draagt meer bij aan leefbaarheid, gezondheid en economische
ontwikkeling dan veel mensen denken. In zijn advies Recht op groen'
dat de Raad voor het Landelijk Gebied op 24 juni 2005 uit heeft
gebracht, stelt de raad dat de betrokken partijen hun eigen
kortetermijnbelang moeten inruilen voor het maatschappelijk belang:
een groene leefomgeving.
Tekort aan groen neemt toe
De kwaliteit van onze stedelijke omgeving is belangrijk voor het
functioneren van onze samenleving én voor onze concurrentiepositie in
Europa. Binnen de stad groeit de bebouwing sneller dan het groen. De
filosofie van de compacte stad heeft daar geen antwoord op. In de Nota
Ruimte geeft het Rijk aan welk oppervlak aan groen nodig is. Deze
oppervlakte wordt lang niet gerealiseerd. De werkelijke behoefte wordt
trouwens onderschat. Met vergrijzing en bijvoorbeeld de functie van
groen voor gezondheid en economie is geen rekening gehouden. De aanleg
van recreatief groen buiten de stad stagneert. Het tekort aan groen
neemt toe, vooral in het Westen van het land.
Groen en rood niet in balans
In de Nota Ruimte legt het Rijk de verantwoordelijkheid voor groen bij
provincies en gemeenten. Tegelijkertijd stimuleert het Rijk gemeenten
om woningen te bouwen en de bereikbaarheid te verbeteren. Daardoor
komt groen niet in balans met de rode functies'. Het maatschappelijk
rendement van groen wordt nog onvoldoende onderkend en daardoor staat
het eigenbelang voorop. Daarom vraagt de raad departementen,
provincies, gemeenten, projectontwikkelaars, burgers en ondernemers om
de eigen werkwijze kritisch te bekijken.
Oplossingen
De praktijk laat zien dat plaatselijk een goede balans tussen groen en
rood haalbaar is. Dat kan in principe overal. Groen binnen de steden
vergt een kleine 3.000 ha en jaarlijks 60 miljoen euro, groen om de
steden 48.000 ha en jaarlijks 25 miljoen. De benodigde ruimte kan
worden gevonden in het omringende landelijk gebied.
Voorlichting en onderzoek moeten het maatschappelijk rendement van een
groene leefomgeving zichtbaar maken. En gemeenten dienen in hun raads-
en collegeprogramma's over sociaal-economische ontwikkeling expliciet
aan te geven welke groene kwaliteit wordt nagestreefd met het oog op
leefbaarheid, gezondheid en economie. De professionaliteit van
gemeentelijke besluitvorming kan versterkt worden door de inzet van
onafhankelijke deskundigen en procesbegeleiders. Het Rijk wordt
geadviseerd de aansturing van gemeenten door de verschillende
departementen in evenwicht te brengen en het recht op groen' van elke
burger handen en voeten te geven. De provincie kan een gedeputeerde
speciaal aanspreekbaar maken op de relatie tussen stad en platteland.
Projectontwikkelaars dienen werk te maken van een code voor
maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Het advies 'Recht op groen' bestaat uit twee aparte delen: deel 1
bevat het beleidsadvies en de aanbevelingen, deel 2 bevat een
uitwerking van de analyse van vraag en aanbod en van de factoren die
het besluitvormingsproces bepalen.
Op deze website staan vier voorbeelden van geslaagde lokale initiatieven
inclusief kleuremfoto's in hoge resolutie (copyright vrij) die u kunt
downloaden.
Download de voorbeelden
Het advies Recht op groen' is op 24 juni 2005 uitgebracht, samen met
het advies Tijd voor kwaliteit'. Het advies Tijd voor kwaliteit' gaat
over kwaliteit op het platteland: regionale identiteit, natuur en
landschappelijke beleving. Door de teruggang van de landbouw worden op
het platteland andere economische activiteiten belangrijker. De
initiatiefnemers vinden economische belangen belangrijker dan de
kwaliteit van de leefomgeving. De veranderingen op het platteland
bieden juist de mogelijkheid om de kwaliteit te verhogen. Maar dan
moeten de betrokkenen wel de tijd durven nemen om kwaliteit te
realiseren, zo stelt de Raad voor het Landelijk Gebied in zijn advies
Tijd voor kwaliteit'.
Lees het persbericht
Meer informatie kunt u inwinnen bij drs. P. Schildwacht, projectleider,
telefoon 033 461 9948 / 06 228 212.
Raad voor het Landelijk Gebied