D66

Vanwege de lakse houding van de aandeelhouders van Borssele kan het D66-voorstel de kerncentrale te sluiten en de uitkoopsom te investeren in duurzame energie geen doorgang vinden. D66 vroeg staatssecretaris Van Geel in februari om na te gaan, of de aandeelhouders bereid waren een eventuele uitkoopsom te besteden aan de ontwikkeling van duurzame energie. De aandeelhouders waaronder de provincies Overijssel, Zeeland, Groningen en Brabant zijn echter niet bereid druk uit te oefenen op hun bedrijven Essent en Delta, de directe eigenaren van de kerncentrale. Een onbegrijpelijke houding, vindt D66-kamerlid Boris van der Ham: Als we Borssele nu voor veel geld sluiten en vervolgens kernenergie importeren uit Frankrijk, dat schiet het milieu er nog niets mee op. Want daar gaat het uiteindelijk om en dat zou ook de zorg moeten zijn van Zeeland, Overijssel, Brabant en Groningen. Staatssecretaris Van Geel van milieu heeft geen juridisch machtsmiddel om af te dwingen dat de afkoopsom bij de sluiting van Borssele besteed zal worden aan duurzame energie. De status van Borssele is nooit goed in de wet geregeld. Daardoor heeft de staatssecretaris nu niet meer dan morele druk, zegt Van der Ham. De druk zouden de provincies wel moeten voelen, want ook als lagere overheden hebben zij een verantwoordelijkheid voor het algemeen belang.

In de meeste Provinciale Staten was echter geen meerderheid te vinden die een duurzame aanwending van de afkoopsom wenste. D66, maar ook GroenLinks en SP hebben hun Statenleden opgeroepen moties in te dienen om Essent/Delta onder druk te zetten. Maar omdat andere partijen, waaronder milieupartij PvdA deze moties niet steunden, bleek de mogelijkheid Borssele te sluiten zonder honderden miljoenen euros te verliezen geen realiteit kon worden. Want we kunnen natuurlijk moeilijk een blanco cheque uitschrijven, die bij wijze van spreken naar de tweede zeilboot van de eigenaren van de centrale gaat, aldus Van der Ham.

Milieubeweging

Van der Ham verwijt de milieubeweging dat zij niets heeft ondernomen om de Provinciale Statenfracties onder druk te zetten. Greenpeace en de stichting Natuur en Milieu waren nergens te bekennen, terwijl zij hier echt iets hadden kunnen bereiken.

In Overijssel, dat beschikt over 18% van de aandelen, is een voorstel van D66, GroenLinks en SP om de aandeelhouders onder druk te zetten verworpen. De PvdA stemde tegen.

Ook in Brabant, dat beschikt over 30% van de aandelen, was geen steun. Ook hier was het de PvdA die er eerst nog over moest nadenken. PvdAer Hellegers noemde de redenering dat de aandeelhouders verantwoordelijkheid droegen te kort door de bocht, waarna het voorstel voorlopig van tafel was.

Ook in Zeeland, eigenaar van Delta, hebben de Staten een soortgelijk voorstel verworpen. Alleen in Groningen, dat 6% van de aandelen van Borssele in handen heeft, waren de Staten vóór het onder druk zetten van Borssele. Hier is het echter PvdA-gedupteerde Gerritsen die stelt: De provincie voelt niets voor het aanzwengelen van een discussie op het niveau van het aandeelhouderschap via de omweg van een Haagse discussie, dit vervolgens op dit niveau te tillen en dan aan te kaarten via het aandeelhouderschap.

Daarmee lijkt nu elke mogelijkheid Borssele te sluiten en tegelijkertijd te investeren in duurzame energie van tafel. Daarmee komt de sluiting van Borssele in 2013 in gevaar. D66 wil niet blind honderden miljoen belastinggeld overmaken zonder de garantie dat er iets voor het milieu gebeurt. Als we een blanco cheque overmaken naar de eigenaren van Borssele en vervolgens nog meer kernenergie uit Frankrijk importeren dan is het milieu er niets beter op geworden. Dan is sluiting van Borssele pure symboolpolitiek. Daar zijn het milieu en het energievraagstuk wat ons betreft net wat te belangrijk voor.

15-6-2005 17:06