IP/05/776
Brussel, 22 juni 2005
Hervorming zal concurrentiekracht EU-suikersector duurzaam verbeteren
De Europese Commissie heeft vandaag een vergaande hervorming van de
gemeenschappelijke marktordening voor suiker voorgesteld. De
veranderingen zullen de suikersector van de Europese Unie (EU)
concurrerender en marktgerichter maken, deze sector voor vele jaren
een levensvatbare toekomst garanderen en de onderhandelingspositie van
de EU in de huidige ronde van wereldhandelsbesprekingen verstevigen.
Zij zullen de thans geldende regeling, die zo'n 40 jaar grotendeels
ongewijzigd is gebleven, moderniseren. De nieuwe regeling zal
ontwikkelingslanden een preferentiële toegang tot de Europese
suikermarkt tegen een aantrekkelijke prijs die ruim boven het
wereldmarktniveau ligt, blijven bieden. Voor de landen in Afrika, het
Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS-landen) die van oudsher
suiker naar de EU uitvoeren, heeft de Commissie eveneens vandaag een
voorstel voor een bijstandsregeling goedgekeurd. Wat de hervorming in
de suikersector betreft, stelt de Commissie het volgende voor: de
prijs voor witte suiker wordt in twee stappen met in totaal 39%
verlaagd; de landbouwers worden voor 60% van die prijsverlaging
gecompenseerd door middel van ontkoppelde steun die wordt toegevoegd
aan de bedrijfstoeslag, wat betekent dat de ontvangers ervan normen op
het gebied van milieu en grondbeheer zullen moeten naleven; om de
minder concurrentiekrachtige suikerfabrikanten ertoe aan te zetten met
de suikerproductie te stoppen zal vier jaar lang op vrijwillige basis
gebruik kunnen worden gemaakt van een herstructureringsregeling; ten
slotte zal de interventie (openbare opslag) worden afgeschaft. Wat de
bijstandsregeling voor de ACS-landen betreft, wordt voorgesteld in
2006 40 miljoen euro beschikbaar te stellen en ook reeds de weg te
effenen voor verdere steunverlening daarna. De Commissie hoopt dat de
Raad Landbouw in november een politiek akkoord over haar voorstellen
voor een nieuwe suikerregeling zal bereiken.
"Een andere mogelijkheid dan een grondige hervorming is er niet",
aldus Mariann Fischer Boel, commissaris voor Landbouw en
Plattelandsontwikkeling. "Het gemakkelijkst zou zijn de zaken op hun
beloop te laten. Dat zou echter betekenen dat de Europese suikersector
een trage en pijnlijke dood sterft. Ik ben ervan overtuigd dat de
suikerfabrikanten in de EU een toekomst hebben op basis van
concurrentiekracht, maar alleen als wij snel en doortastend handelen
om hen op de komende uitdagingen voor te bereiden. Wij bieden een
stabiel kader voor langetermijnplanning en daarnaast ook genereuze
herstructureringssteun die de minder concurrentiekrachtige
suikerfabrikanten tot stoppen moet aanzetten en de sociale en
milieugevolgen van de herstructurering moet helpen opvangen.
En wij handhaven een preferentiële toegang tot onze markt voor onze
traditionele leveranciers uit de derde wereld. Voor sommige
ontwikkelingslanden zal de EU een aantrekkelijke afzetmarkt voor hun
suiker blijven."
Louis Michel, commissaris voor Ontwikkeling en Humanitaire Hulp,
verklaarde: "Wij begrijpen volkomen dat de hervorming van de
suikerregeling van de EU een serieuze uitdaging betekent voor vele van
onze ACS-partners. De voorgestelde bijstandsregeling zal hen helpen om
met een lokale strategie voor duurzame ontwikkeling een soepele
overgang te bewerkstelligen."
Waarom een hervorming?
Na de hervormingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid in 2003 en
2004 is het nu tijd om ook de suikerregeling te hervormen volgens de
beginselen die reeds in andere sectoren zijn toegepast. Daarbij moet
terdege rekening worden gehouden met de boereninkomens, met de
belangen van de consumenten en met de situatie in de betrokken
industrie. De hervorming moet de suikersector van de EU concurrerender
en marktgerichter maken en zorgen voor een duurzaam marktevenwicht
waarbij de internationale verbintenissen van de EU worden nagekomen.
De Commissie heeft de suikermarkt grondig bestudeerd en een zo breed
mogelijk scala van belanghebbenden geraadpleegd. Uit haar
effectbeoordelingen is duidelijk gebleken dat handhaving van de
huidige regeling niet haalbaar is. Zonder hervorming zouden de quota
over de hele linie drastisch moeten worden verlaagd, wat de best
concurrerende suikerfabrikanten het zwaarst zou treffen, en zou de
suikersector doodbloeden.
Aan de Europese suikerfabrikanten moet voor een lange periode
zekerheid worden verschaft over de regels die voor hen gelden. Daarom
is het bij de voorgestelde hervorming de bedoeling een economisch en
juridisch kader voor de Europese suikersector vast te stellen dat van
kracht blijft tot en met 2014/2015 en niet tussentijds zal worden
herzien. De Commissie stelt een aanzienlijke prijsverlaging in twee
stappen voor, die gepaard zal gaan met de oprichting van een
herstructureringsfonds dat vier jaar zal blijven bestaan en genereuze
steun zal verlenen. Met dat herstructureringsfonds worden drie
hoofddoelen nagestreefd: in de eerste plaats de minder
concurrentiekrachtige suikerfabrikanten ertoe aanzetten met de
suikerproductie te stoppen, in de tweede plaats geld verstrekken om de
sociale en milieugevolgen van de sluiting van fabrieken te helpen
opvangen (financiering van sociale plannen of
herplaatsingsinitiatieven en van maatregelen om de fabrieksterreinen
in milieuopzicht te saneren) en in de derde plaats de ontwikkeling van
nieuwe bedrijvigheid in de zwaarst getroffen regio's financieel
ondersteunen, waarbij moet worden gezorgd voor de nodige coördinatie
met de EU-steun voor structuurverbetering en plattelandsontwikkeling.
Een bijstandsregeling voor de ACS-landen
Aan de behoeften van de ontwikkelingslanden in Afrika, het Caribisch
gebied en de Stille Oceaan (ACS-landen), waarvoor Europa van oudsher
een uiterst belangrijke markt is, moet de nodige aandacht worden
besteed. Na de hervorming zal Europa een aantrekkelijke afzetmarkt
voor suiker blijven voor sommige van de landen die op grond van het
suikerprotocol een gegarandeerde toegang tot de EU-markt hebben.
De Commissie stelt echter ook een bijstandsregeling ten behoeve van de
traditionele ACS-exporteurs van suiker naar de EU voor. Zij erkent dat
de hervorming niet alleen voor de suikerbietentelers en de
suikerfabrikanten in de EU een grote uitdaging betekent, maar ook voor
vele ACS-leveranciers van suiker.
Omdat de situatie van land tot land sterk verschilt, omvat de door de
Commissie voorgestelde bijstandsregeling een brede keuze aan acties op
sociaal, economisch en milieugebied.
Er zijn achttien ACS-landen die in het kader van het suikerprotocol
suiker naar de EU uitvoeren en nadeel kunnen ondervinden van de
prijsverlagingen op de EU-markt. De Commissie heeft deze landen in
haar mededeling van juli 2004 hulp bij het aanpassingsproces toegezegd
en heeft deze toezegging nader uitgewerkt in een "actieplan" dat in
januari is ontvouwd als basis voor een dialoog met de ACS-landen.
De Commissie stelt voor reeds in 2006 met de uitvoering van de
bijstandsregeling te beginnen aangezien vroege investeringen de
betrokken landen de beste kansen op een geslaagde aanpassing zullen
bieden. Omdat wegens de complexiteit van herstructurerings- en
diversificatieprocessen een volgehouden inspanning nodig is, moet de
in 2006 te verlenen steun deel uitmaken van een achtjarenprogramma.
Als het voorstel wordt goedgekeurd, wordt voor 2006 40 miljoen euro
beschikbaar gesteld en worden garanties geboden voor verdere
steunverlening in de periode 2007-2013.
Gezien de verschillen tussen de ACS-landen, is het zoals gezegd de
bedoeling steun te verlenen voor een veelheid van acties. In elk land
moeten keuzes worden gemaakt die aansluiten bij de door de
belanghebbenden aangegeven behoeften en passen in een algehele
duurzame strategie voor de lange termijn. Bij het ontwerpen van de
onderscheiden steunmaatregelen is speciale aandacht geschonken aan de
aspecten die van belang zijn voor een doeltreffende uitvoering.
Bijzonderheden over de voorstellen tot hervorming van de
suikerregeling van de EU
* Om tot een duurzaam marktevenwicht te komen wordt een
prijsverlaging met in totaal 39% doorgevoerd over twee
verkoopseizoenen, te beginnen in 2006/2007.
* De landbouwers worden voor 60% van deze prijsverlaging
gecompenseerd. De betrokken steun wordt opgenomen in de
bedrijfstoeslag, wat betekent dat de ontvanger ervan normen op het
gebied van milieu en grondbeheer moet naleven.
* De nieuwe regeling, inclusief de verlenging van het stelsel van
suikerquota, blijft geldig tot en met 2014/2015 en wordt niet
tussentijds herzien.
* Het A-quotum en het B-quotum worden samengevoegd tot een enkel
productiequotum.
* De interventieregeling (openbare opslag) wordt afgeschaft en de
interventieprijs wordt vervangen door een referentieprijs.
* Een regeling voor particuliere opslag wordt ingesteld als vangnet
voor het geval dat de marktprijs onder de referentieprijs zakt.
* Vier jaar lang kunnen fabrikanten van suiker, isoglucose of
inulinestroop in de EU op vrijwillige basis gebruik maken van een
herstructureringsregeling. Het betreft forse steun voor de
sluiting van fabrieken en het afstand doen van de betrokken quota.
Tegelijk moet die steun de sociale en milieugevolgen van de
herstructurering helpen opvangen. Hoe langer met de steunaanvraag
wordt gewacht, hoe lager de steun echter is.
* Wie in het eerste jaar afstand van quotum doet, ontvangt daarvoor
eenmalig 730 euro per ton. In het tweede jaar is dat 625 euro, in
het derde jaar 520 euro en in het vierde en laatste jaar 420 euro.
* Omdat in het verkoopseizoen 2006/2007 de aan de bedrijfstoeslag
toe te voegen inkomenssteun nog niet het uiteindelijke bedrag zal
bereiken, zullen de suikerbietentelers die in dat verkoopseizoen
worden getroffen door de sluiting van een fabriek waarbij zij
leveringsrechten hebben, aanvullende steun ontvangen.
* De herstructureringssteun en de aanvullende steun zullen beide
worden gefinancierd door drie jaar lang aan de houders van een
quotum een degressieve herstructureringsheffing op dat quotum op
te leggen.
* Het is de bedoeling dat suikerbieten in aanmerking zullen komen
voor braakleggingssteun wanneer zij niet voor voeding of
vervoedering worden geteeld, en dat voor dit gewas ook de steun
voor energiegewassen ten bedrage van 45 euro/hectare zal kunnen
worden toegekend.
* Voor de landen waar momenteel C-suiker (buiten de quota
geproduceerde suiker) wordt geproduceerd, zal een extra quotum van
1 miljoen ton beschikbaar zijn. De bedoeling daarvan is een deel
van die productie in stand te houden. De betrokken
suikerfabrikanten zullen tegen betaling van een eenmalige heffing
een aandeel in dat extra quotum kunnen krijgen. Deze heffing is
gelijk aan het bedrag van de herstructureringssteun dat geldt voor
wie in het eerste jaar gebruikmaakt van de
herstructureringregeling.
* Suiker voor de chemische en de farmaceutische industrie en suiker
voor de productie van bio-ethanol zullen niet worden afgeboekt van
de productiequota.
* Gedurende drie jaar wordt elk jaar een extra isoglucosequotum van
100.000 ton verdeeld over de bestaande isoglucosefabrikanten,
zodat het in totaal om 300.000 ton gaat.
http://europa.eu.int/comm/mediatheque/photo/barroso/index_en.cfm?id=71
87
European Union