European Union

IP/05/771

Brussel, 22 juni 2005

Staatssteun: Commissie geeft groen licht voor 47,3 miljoen EUR steun aan Nederlandse AVR, maar eist terugbetaling van 2,4 miljoen EUR

De Europese Commissie gaf, na toetsing aan de staatssteunregels van het EG-Verdrag, groen licht voor 47,3 miljoen steun voor het Nederlandse AVR dat gevaarlijk afval verwerkt. De compensatie van 2,4 miljoen EUR voor de acquisitiekosten van het gevaarlijk afval werd niet goedgekeurd. Dit bedrag moet van de betrokken onderneming worden teruggevorderd.

In een reactie verklaarde Neelie Kroes, Commissaris belast met het mededingingsbeleid: "Het grootste deel van de steun is een compensatie voor een dienst van algemeen economisch belang, maar bij de steun voor de acquisitiekosten van het afval is dat niet het geval. Er mag steun worden geven om ervoor te zorgen dat er nationaal voldoende capaciteit voor de verwerking van in Nederland geproduceerd gevaarlijk afval voorhanden is. Maar niet om de acquisitie van dergelijk afval te stimuleren, zeker niet voor afval uit het buitenland. Anders kan dergelijke acquisitie de verwijdering van afval stimuleren - ten koste van de nuttige toepassing ervan. En zo krijgt AVR een unfair voordeel ten opzichte van haar concurrenten."

AVR (Rotterdam) is een internationale afvalonderneming die in handen is van de Gemeente Rotterdam. Zij heeft zo'n 2 000 werknemers en een jaaromzet van zo'n 500 miljoen EUR.

In 2002 sloot Nederland met AVR voor de periode 2002-2006 een overeenkomst om twee draaitrommelovens en een speciale deponie te gaan exploiteren met het oog op de verwijdering van gevaarlijk afval. Een nieuw opgerichte dochteronderneming AVR-Nuts zou steun krijgen ten belope van de geraamde exploitatietekorten van deze activiteiten: 1,5 miljoen EUR in 2002 en 2,3 miljoen EUR in 2003. De reële tekorten kwamen veel hoger uit, maar er werd geen verdere steun verleend.

Omdat de steun voor de volgende jaren veel hoger zou uitvallen dan aanvankelijk was voorzien, heeft Nederland zijn beleid opgegeven en is het met AVR overeengekomen de ovens te sluiten. Voor 2004 was de exploitatiesteun op 8,9 miljoen EUR berekend en daarnaast zou AVR 36,5 miljoen EUR ontvangen als vergoeding voor investeringen uit het verleden en voor additionele kosten als gevolg van de vervroegde sluiting van de installaties. Nederland had berekend dat de overeenkomst tot eind 2006 voortzetten nog duurder zou uitvallen.

De garantie dat de overheid na de sluiting van de ovens 30% van de amoverings- en ontsmettingskosten zal dragen, vormt ook steun.

Een aanzienlijk deel van de steun was al aan de betrokken onderneming uitgekeerd, wat in strijd is met het vereiste van artikel 88, lid 3, van het EG-Verdrag dat staatssteun vooraf bij de Commissie moet worden gemeld en niet zonder haar voorafgaande goedkeuring mag worden uitgekeerd.

Nederland vond dat de steun een compensatie is voor de kosten van een dienst van algemeen economisch belang (in de zin van artikel 86 van het EG-Verdrag). De Commissie was het met deze stelling eens, aangezien Richtlijn 75/442/EEG van de Raad betreffende afvalstoffen eist dat de lidstaten voor de verwijdering van afval naar zelfverzorging streven. De installaties van AVR waren onmisbaar, omdat er in Nederland onvoldoende capaciteit was voor het verwerken van alle soorten gevaarlijke afvalstoffen die in Nederland worden geproduceerd en die ter verwerking worden aangeboden.

Volgens de Commissie is er, op basis van vooraf gemaakte berekeningen, geen sprake van overcompensatie. Toch mag er ook achteraf geen overcompensatie blijken te zijn. Daarom heeft zij haar toestemming afhankelijk gesteld van strikte ex-postmonitoring van de toegekende steunvolumes.

Van de exploitatiesteun was 2,4 miljoen EUR was bestemd voor de kosten van de acquisitie van het afval. Deze acquisitie verliep via een andere dochteronderneming, AVR Industrial Waste, waaraan dit deel van de steun werd doorgegeven. De Commissie kwam tot de bevinding dat deze steun niet gerechtvaardigd was. Daarom heeft zij geëist dat Nederland dit gedeelte van de steun van AVR Industrial Waste terugvordert.