Senaat maakt collectieve schaderegeling mogelijk
dinsdag 21 juni 2005
De Eerste Kamer heeft dinsdag 21 juni 2005 zonder stemming ingestemd
met het wetsvoorstel collectieve afwikkeling massaschade. Als gevolg
daarvan kan na jarenlang procederen een punt worden gezet achter de
zogeheten DES-affaire. Als zwangere vrouwen het DES-hormoon slikten
dan zouden zij gezondere baby's krijgen. In plaats daarvan kregen
dochters van moeders die dit hormoon hadden gebruikt soms kanker. In
1976 werd het in Nederland verboden DES voor te schrijven bij
zwangerschappen.
Het aangenomen wetsvoorstel biedt ook mogelijkheden voor mensen die
zich benadeeld voelen als beleggers bij bijvoorbeeld bedrijven als
Dexia en Legio Lease.
Minister Donner (CDA, justitie) moest tijdens het debat zijn best doen
om een kritische VVD-fractie tot instemming te bewegen. Mevrouw
Broekers-Knol noemde als grootste bezwaar van de liberale fractie dat
de regeling voorziet in een door de rechter opgelegde collectieve
schadeafwikkeling die de gang naar de rechter van latere benadeelden
zou blokkeren. Met name was de VVD bezorgd dat de schadepot leeg zou
zijn als benadeelden na vijf of tien jaar nog een schadevergoeding
claimen. Minister Donner verzekerde de VVD dat latere claims alsnog
aan de rechter voorgelegd kunnen worden als men geen genoegen zou
willen nemen met de in de collectieve overeenkomst vastgelegde
schadevergoeding. Mevrouw Broekers wees erop dat tussen de stichting
die de belangen behartigt van de Des-slachtoffers, het
Des-schadefonds, en de schade-veroorzakers, de Des-producenten,
inmiddels overeenstemming is bereikt over een schaderegeling. Er is
evenwel een impasse, omdat de producenten van het Des-hormoon, de
regeling alleen accepteren als vaststaat dat alle slachtoffers door de
regeling zijn gebonden. Het Des-schadefonds heeft om een wettelijke
regeling gevraagd om de overeenkomst verbindend te kunnen laten
verklaren door de rechter. Minister Donner heeft aan dit verzoek
voldaan door een algemene wettelijke regeling voor de vergoeding van
'massaschade'. In het geval van de Des-slachtoffers is de wettelijke
regeling het 'laatste woord', maar dat hoeft in andere gevallen niet
zo te zijn bezwoer minister Donner de VVD-fractie.
PvdA-woordvoerder Witteveen hoorde van de minister van Justitie
instemming met zijn stelling dat bij de nieuwe collectieve
schadevergoedingsregeling er een actieve rol van de rechter wordt
verwacht. Minister Donner: "De rechter krijgt een quasi bestuurlijke
functie".
CDA-woordvoerder Wagemakers zei het wat naïef te vinden te verwachten
dat benadeelden zich netjes zouden gaan organiseren in representatieve
stichtingen, die vervolgens met veroorzakers van schade over een
vergoeding gaan onderhandelen, zoals in de Des-zaak wel is gebeurd.
Volgens Wagemakers zullen onder de nieuwe wettelijke regeling
collectieve afwikkeling massaschade ook bedrijven zelf waarvan
schadevergoeding wordt geëist, kunnen overgaan tot oprichting van een
stichting om te bereiken dat de schaderegeling hanteerbaar blijft. Ook
zou de regeling advocaten ertoe kunnen brengen benadeelden als groep
te laten procederen. Mevrouw Broekers wees in dit verband op het
gevaar dat langs een omweg toch het systeem 'no cure, no pay' zijn
intrede zou doen in Nederland (in navolging van de Verenigde Staten).
Minister Donner zei dat ook in het geval van collectieve schadeclaims
advocaten zijn gebonden aan het in Nederland geldende procesrecht.
Daarin is 'no cure, no pay' verboden.
Woordvoerder Holdijk van de Staatkundig-Gereformeerde Partij, die mede
namens de ChristenUnie sprak, vroeg aandacht voor benadeelden die
buiten Nederland wonen. Hij had zijn twijfels of die met deze nieuwe
regeling aan hun trekken kunnen komen. Minister Donner was hier minder
beducht voor. De woordvoerders van CDA, VVD en ook SGP/CU dachten dat
een regeling waarbij benadeelden zich kunnen aansluiten bij een
overeenkomst met de veroorzaker van de schade, beter is dan een
regeling waarbij benadeelden kunnen uitstappen als de hoogte van de
schadevergoeding hen niet bevalt. Het wetsvoorstel voorziet in de
laatste regeling ('opt out'). Volgens minister Donner is deze regeling
per saldo ook rechtvaardiger dan de 'opt in'- regeling zoals
bijvoorbeeld Zweden kent. Mensen die pas later, als de overeenkomst
tot collectieve schaderegeling al is gesloten, ontdekken dat zij zijn
benadeeld kunnen altijd alsnog een individuele schadeclaim indienen,
zei de minister van Justitie.
Aan de informatie op deze site kunnen geen rechten worden ontleend.
Eerste Kamer der Staten Generaal