ART SPACE WITZENHAUSEN
Harma Heikens,
De schaduw belicht
18-6-2005 - 29-7-2005
Opening: 17.00 tot 19.00 uur
Er ligt een berg skeletten op de grond. Het zijn geen fraaie witte
opgestapelde beenderen, maar het lijkt meer op een hoop opeen geveegde
lijken in verregaande staat van ontbinding. Bruin van kleur en aan
elkaar gekleefd door resten kleding en stoffelijk overschot. De armen
van een van de skeletten steken naar boven alsof ze daar iets willen
grijpen. En inderdaad, bovenop de stapel zit iets wat schril
tegensteekt tegen dit baken van verval. Een klein bloot onschuldig
meisje. De blauwe ogen wijd geopend. Ze kijkt schuin omhoog. Wat doet
dit kleine meisje op deze merkwaardige zitplaats?
Even verderop ligt een zogend varken, het roze lijf bedekt met drek.
Twee even roze menselijke baby s liggen bij de tepels. Ook zij zijn
bedekt met vuil.
En dan is er nog een ander klein meisje. Kwetsbaar en naakt. Het jonge
lijfje nog dat van een kind. Zij staat met twee plastic tassen in haar
handen. Ze houdt haar hoofd een beetje schuin, alsof ze verlegen is.
De tassen lijken verdacht veel op Albert Heijn tassen, in de bekende
blauwe kleur. Met dit verschil dat ze niet het Albert Heijn logo
dragen, maar in hetzelfde lettertype het woord Wonderland.
Langzamerhand begint het door te dringen waar dit werk mogelijk over
gaat.
De kunstenares Harma Heikens heeft zich door de jaren heen eigenlijk
voornamelijk beziggehouden met zaken die zich aan de rand bevinden van
onze consumptiemaatschappij. Zij laat ons zien wat we gewoonlijk niet
zo snel te zien krijgen in een wereld die erop gericht is de schone
buitenkant te tonen. De andere kant van de dingen, zoals bijvoorbeeld
in het begin van haar carrière een tekening van een bambi die niet
schattig staat te wezen, maar hartgrondig braakt. Of de misvorming van
dat wat mooi en gaaf had moeten zijn zoals de buste van Doornroosje
gemodelleerd naar Disney, maar nu met het anders zo gladde gezicht
overdekt met zweren (of zijn het opengekrabde jeugdpuistjes?) Heikens
maakt gebruik van clichés, van figuren en poppetjes die we kennen uit
de kindertijd, om vervolgens met een bijna sardonisch genoegen de
vastgeroeste betekenissen van dit speeltuig onderuit te halen. De
gruwelijkheden die ze herbergen worden zichtbaar. Dit doet ze met veel
plezier en fantasie, maar zeker ook met overtuiging. Dit is sterk
voelbaar in haar recente werk dat onder meer sterk lijkt te verwijzen
naar een uit de hand gelopen consumptief gedrag. dat niet halt houdt
bij goederen en waren maar is doorgeschoten naar de opvatting dat
mensen net zo goed als waar beschouwd kunnen worden. Jeugd en
schoonheid kunnen dan wel nog niet opnieuw in ons lichaam worden
geïnstalleerd, maar jeugd is wel degelijk te koop voor hen die het
beter getroffen hebben dan diegenen die door armoede aan de andere
kant van de streep terecht zijn gekomen.
Harma Heikens lijkt ons te willen laten zien hoe overal om ons heen
monsters uitreiken naar en zich laven aan jeugdige schoonheid in de
hoop weer iets van dit verloren leven terug te winnen. In een
non-acceptatie dat niet alles te koop is. Het werk verwijst naar het
aloude thema van de strijd tussen eros en thanatos (dood), vertaald
naar de hedendaagse maatschappij. Met haar speelse, doch niet mis te
verstane beeldtaal, houdt Heikens ons een spiegel voor.
Margriet Kruyver
Artspace Witzenhausen
Hazenstraat 60
1016 SR Amsterdam
t +31(0)20-644 98 98
m +31(0)6-53153092
f +31(0)20-644 96 12
witzenhausen@art-space.nl
www.art-space.nl
Openingstijden:
don. tot zat.: 12.00-18.00
Courtesy: Artspace Witzenhausen
Voor de redactie (