Promotieonderzoek: Binnen organisaties delen mensen geen kennis
Het delen van kennis binnen en tussen organisaties wordt door tal van factoren verhinderd. In zijn proefschrift Kennisdeling binnen organisaties: een gecontextualiseerd en relationeel perspectief, onderzocht Niels-Ingvar Boer vooral de factoren die te maken hebben met de relaties tussen mensen. Boer promoveert vrijdag 17 juni 2005 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij geeft aan waarom initiatieven zoals 'communities of practice', 'best practices' en 'kennisbanken' moeilijk van de grond komen en hoe dit kan worden verbeterd.
Voor zowel het bedrijfsleven als de overheid is het delen van kennis cruciaal. Door de toegenomen arbeidsdeling, specialisatie en groeiende mobiliteit van werknemers is dit echter niet eenvoudig. Factoren van diverse aard (technisch, organisatorisch, linguïstisch, epistemologisch, maar ook relationele) kunnen het kennisdelen verhinderen. Boer onderzocht voornamelijk de relationele factoren, die betrekking hebben op de motivaties van mensen om kennis met elkaar te delen.
Individuen delen in verschillende situaties kennis volgens andere relationele modellen. Wanneer een manager weet volgens welk relationeel model iemand geneigd is kennis te delen, kan hij hier gericht op sturen. Managers moeten bijvoorbeeld bij het aannemen van nieuw personeel expliciet nagaan of het dominante relationele model van nieuwkomers past binnen het huidige of het gewenste model van de organisatie. Aangezien het veranderen van het dominante relationele model voor het delen van kennis zeer lastig is, biedt een goed aannamebeleid een relatief eenvoudige manier om de dominante wijze van kennis delen te wijzigen. En wanneer een organisatie een bepaalde technologie of een bepaald beloningssysteem gaat implementeren, dan moet ervoor worden gezorgd dat het relationele model dat hieraan (impliciet) ten grondslag ligt, overeenkomt met het relationele model dat door de gebruikers gehanteerd wordt om kennis te delen.
De promovendus onderscheidt vier verschillende typen relaties. Binnen het gemeenschapsmodel ('communal sharing') wordt kennis gedeeld omdat de ander tot dezelfde herkenbare groep behoort, waarbinnen mensen elkaar als gelijke zien en hun gemeenschappelijke overeenkomsten benadrukken. Binnen het autoriteitsmodel ('authority ranking') wordt kennis gedeeld omdat daarmee status verschillen kunnen worden onderstreept (expertise, formele macht, senioriteit). Binnen het gelijkheidsmodel ('equality matching') streven mensen naar balans in de verhoudingen, waardoor mensen alleen kennis delen wanneer ze daar in de toekomst ook vergelijkbare kennis voor terug krijgen. Binnen het marktmodel ('market pricing') wordt kennis gedeeld wanneer het niet te veel tijd kost of wanneer er een financiële beloning tegenover staat.
Deze promotie is voorbereid binnen Erasmus Research Institute of Management (ERIM), de door de KNAW erkende onderzoeksschool van RSM Erasmus University en de Faculteit der Economische Wetenschappen.
Promotor: prof.dr. K. Kumar, Information systems research
Erasmus Universiteit Rotterdam