Persbericht
Aanpak misbruik huizenveilingen en hypotheekfraude
16 juni 2005
Minister Donner kondigt maatregelen aan om misstanden bij gedwongen
verkoop van woningen aan te pakken. Ook wil hij onderzoeken wat er
verder gedaan kan worden aan de hypotheekfraude. De problemen met
executieveilingen doen zich met name voor in de achterstandswijken van
Rotterdam en Den Haag.
Dit blijkt uit een brief van minister Donner die naar de Tweede Kamer
is gestuurd. De bewindsman komt hiermee tegemoet aan een toezegging
die hij de Kamer in april deed tijdens het debat over mogelijke
misstanden bij huizenveilingen.
In de komende maanden wordt onderzoek gedaan naar de aard en omvang
van de problemen. Er worden zoveel mogelijk gegevens verzameld met het
oog op de te nemen maatregelen. Daarbij wordt kritisch gekeken naar de
organisatie van executieveilingen en de rol van de notaris. De
minister sluit niet uit dat hij de veilingvoorwaarden aanpast of
andere mogelijkheden gebruikt om te executeren, bijvoorbeeld via het
internet.
Daarnaast wil hij de problemen oplossen rond de bezichtiging van een
woning voor aanvang van de veiling. De Nederlandse
Mededingingsautoriteit (NMa) neemt mogelijke kartelvorming onder de
loep. De bewindsman wil dat er meer klachten worden ingediend bij de
tuchtrechter of aangifte wordt gedaan als personen of organisaties op
misstanden stuiten. Verder vindt hij dat beter gebruik kan worden
gemaakt van bestaande regels om in te grijpen. Mocht dat niet lukken
dat overweegt de minister nieuwe wet- en regelgeving.
Volgens minister Donner is er op grond van signalen uit de samenleving
voldoende aanleiding om de gang van zaken rond huizenveilingen en de
verstrekking van hypotheken grondig door te lichten. Instanties als de
Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), de Stichting
Fraudebestrijding Hypotheken (SFH) en de Stichting Waarborgfonds Eigen
Woningen (WEW) delen de zorgen over de huidige situatie en hebben hun
medewerking toegezegd aan een gezamenlijk plan van aanpak om de
problemen op te lossen. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de
handelaren zelf, de illegale verhuurders en de bewoners van de panden,
maar ook naar de rol van geldverstrekkers, makelaars, taxateurs en
notarissen. Verder is overleg begonnen met de ministeries van
Economische Zaken, Financiën en Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening
en Milieubeheer vanwege hun beleidsverantwoordelijkheid.
Een aantal veilingen in steden als Den Haag en Rotterdam kenmerkt zich
door een gesloten cultuur waarbij regelmatig sprake lijkt van
samenspanning en soms van intimidatie van andere kopers door
onroerendgoedhandelaren. De minister schrijft de Kamer dat
samenspanning en intimidatie niet eenvoudig zijn aan te tonen.
Particulieren komen niet of nauwelijks op huizenveilingen. Kopers
lopen het risico dat de eigenaar na de gedwongen verkoop en nog vóór
de ontruiming onderdelen uit de panden sloopt of dat de woning is
verhuurd. Een bezichtiging van de woning voor de executieveiling wordt
vaak onmogelijk gemaakt. Daarnaast zijn er signalen dat notarissen
moeite hebben een zo hoog mogelijke veilingopbrengst te realiseren,
terwijl zij deze door de wetgever toebedeelde taak wel hebben.
Verder blijkt dat nog regelmatig geknoeid wordt met salarisgegevens en
taxatierapporten. Ook is er een toename van hypotheekfraude in
georganiseerd verband die extra aandacht vergt. Daarbij worden
zogeheten katvangers gebruikt die de panden op naam krijgen. Zij
hebben meestal geen of weinig inkomen waardoor het moeilijk is geld te
vorderen en de financier met de schulden blijft zitten. Het gevolg is
dat de werkelijke criminelen de dans ontspringen. Bij dubieuze
transacties schijnt regelmatig gebruik te worden gemaakt van dezelfde
taxateurs, notarissen en makelaars. Dit wordt onderzocht.
De bewindsman stuurt nog dit jaar een brief naar de Tweede Kamer met
daarin de resultaten van het plan van aanpak. Hij zal daarbij aangeven
welke maatregelen nodig zijn in aanvulling op eerdere maatregelen van
instanties als de KNB en de SFH om misstanden bij gedwongen verkoop
van huizen tegen te gaan en de fraude met hypotheken aan te pakken.
Ministerie van Justitie