---
Brieven aan de Kamer
---
NAVO-defensieministeriële bijeenkomst in Brussel
16-6-2005 17:35:00
Met deze brief informeer ik u over de NAVO-defensieministeriële
bijeenkomst, die op 9 en 10 juni jl. te Brussel werd gehouden.
Belangrijkste onderwerpen waren de lopende NAVO-operaties, de
NAVO-steun aan Darfur en het NAVO-transformatieproces. Het
middagprogramma in Brussel bestond uit een Navo-Rusland Raad en een
Navo-Oekraïne Commissie, waarbij respectievelijk minister Ivanov uit
Rusland en minister Grytsenko uit Oekraïne aanwezig was. De
ministeriële werd afgesloten op 10 juni, met een bijeenkomst van de
Euro-Atlantische Partnerschapsraad. In deze brief wordt ingegaan op de
uitkomsten van de verschillende vergaderingen in Brussel.
Prominent op de agenda stond de uitbreiding van de NAVO-operatie in
Afghanistan. In de Kamerbrief (nog geen nummer) van 3 juni 2005 bent u
geïnformeerd over het kabinetsbesluit een verdere bijdrage te leveren
aan de stabilisering van Afghanistan en de strijd tegen het
internationale terrorisme. Het is de intentie van de NAVO dat ISAF in
de eerste helft van 2006 met 'stadium 3' van het uitbreidingsproces
actief zal worden in de zes zuidelijke provincies van Afghanistan.
Mede namens mijn collega van Buitenlandse Zaken deel ik u mede dat ik
naar aanleiding van het verzoek van de SG Navo heb aangekondigd dat
Nederland mogelijkheden gaat onderzoeken om in samenwerking met het
Verenigd Koninkrijk en Canada, en mogelijk met andere partners, een
bijdrage te leveren aan de uitbreiding van ISAF naar het zuiden van
Afghanistan (stadium 3).
Defence Planning Comité
Tijdens de korte vergadering van het Defence Planning Commitee (DPC)
werd bevestigd dat landen zich op de goede weg bevinden in de
omvorming van hun strijdkrachten naar kleinere, uitzendbare eenheden,
die ingezet kunnen worden voor alle expeditionaire missies. Er werd
ook ruimte voor verbetering gesignaleerd: vooral op het gebied van
gevechtsondersteuning en transport zijn er nog tekortkomingen. De
lidstaten hebben toegezegd door te zullen gaan met de verbetering van
hun eenheden en capaciteiten. Met ingang van oktober 2004 is de NRF
operationeel, maar nog niet in staat alle operaties in het hogere
geweldspectrum uit te voeren. In het kader van de NATO Response Force
(NRF) werkt de NAVO toe naar het bereiken van volledige operationele
capaciteit, uiterlijk in oktober 2006. In Brussel hebben de ministers
bevestigd dat de NAVO hiervoor goed op schema ligt. Een belangrijke
bijkomende functie van de NRF, die van verschillende kanten werd
onderschreven, is die van katalysator voor de transformatie van de
krijgsmachten. Dit houdt in dat de NRF in positieve zin bijdraagt aan
de modernisering van de nationale krijgsmachten.
Navo-Raad van defensieministers
Operaties
In zijn openingspresentatie ging de Supreme Allied Commander Europe
(Saceur), generaal Jones, in op de stand van zaken in de verschillende
operatiegebieden. Met betrekking tot Kosovo was Saceur van mening dat
de stabiliteit de afgelopen tijd aanzienlijk was toegenomen. De mate
van interetnisch geweld was het laagst sinds 1999. Het gevoel van
onveiligheid onder de bevolking was echter nog steeds hoog. De
instabiliteit zou kunnen toenemen door intolerantie en slechte
economische vooruitzichten voor de bevolking. Hoewel er dus beduidend
minder incidenten plaatsvonden, was het voor de NAVO toch belangrijk
oplettend te blijven. Met betrekking tot Afghanistan noemde Saceur het
toenemend aantal getrainde Afghaanse troepen bemoedigend. Verdere
voortgang van ISAF naar stadium 3 had de grootste aandacht. De VS,
Nederland en Roemenië hadden troepen voor de verkiezingsondersteuning
toegezegd. Andere landen moeten volgens Saceur verdere ondersteuning
leveren, waaronder helikopters. Met betrekking tot Irak had de NAVO
besloten, vanwege het belang van toenemende stabiliteit, vanaf
september de locatie Ar Rustamiyah buiten de Internationale Zone in
gebruik te nemen. Het daar op te richten Training, Education and
Doctrine Centre is bedoeld voor stafcursussen aan militairen. Een punt
van aandacht was de tekortkoming in de force protection die landen
hadden toegezegd voor Ar Rustamiyah. De NAVO had er daarom voor
gekozen de force protection civiel in te huren. Enkele landen merkten
op dat de inhuur nodig was om de voortgang te behouden, maar dat het
voor NAVO-lidstaten zaak was de benodigde troepen aan het eind van dit
jaar zelf te gaan leveren.
In het kader van de NAVO-assistentie voor Darfur werd vooral het
belang van goede coördinatie met de Afrikaanse Unie en de Europese
Unie onderstreept. Een vertegenwoordiger van de Europese Unie was bij
dit agendapunt aanwezig en maakte melding van de plannen van de EU. De
SG Navo concludeerde dat de NAVO zich, in nauw overleg met de
Afrikaanse Unie, zal richten op luchttransport en capaciteitenopbouw.
Ik heb gemeld dat Nederland bereid is een bijdrage te leveren aan het
luchttransport. Er wordt onderzocht wanneer Nederlandse toestellen
hiervoor beschikbaar zijn.
Transformatie
In zijn openingsverklaring in het kader van NAVO-transformatie vroeg
SG NAVO De Hoop Scheffer aandacht voor een geïntegreerde aanpak van
verschillende onderwerpen. Het werk in het kader van de transformatie
is essentieel, want het moet de randvoorwaarden creëren voor de
uitvoering van operaties waartoe politiek wordt besloten. De
voorzitter van het Militair Comité, generaal Kujat, vroeg daarom
blijvende politieke aandacht van de ministers voor de
transformatieagenda. Door duidelijke politieke richtlijnen uit te
vaardigen, zou het Militair Comité in staat zijn snel militair advies
te leveren, waarop de besluitvorming zou kunnen worden gebaseerd. Op
deze manier kon de voortgang van de NAVO-transformatie worden
verzekerd. Generaal Kujat wees daarbij op het belang van een hoge
transparantie tussen de lidstaten, om vast te kunnen stellen wat er
aan capaciteiten beschikbaar is en waar eventuele knelpunten liggen.
Ik heb er in Brussel voor gepleit het werk in het kader van de
transformatie actief voort te zetten en een duidelijke agenda op te
stellen met vaste terugkoppelingsmomenten naar de ministers. Op deze
manier kunnen de ministers sturing geven aan het proces.
Ik heb mijn interventie daarnaast geconcentreerd op het onderwerp
usability. Tijdens de Top in Istanbul (juni 2004) hebben de
NAVO-bondgenoten besloten de bruikbaarheid van hun eenheden
(usability) te vergroten. Meer transparantie tussen de lidstaten maakt
duidelijk welke capaciteiten beschikbaar, inzetbaar en ingezet zijn.
Ik heb mijn collegas opgeroepen de activiteiten in het kader van
usability met kracht voort te zetten, en te streven naar onderlinge
vergelijkbaarheid. Door cijfers aan te leveren over de inzetbaarheid
en de inzet van de landstrijdkrachten, krijgen landen beter inzicht in
de eigen situatie en kunnen zij gericht werken aan de transformatie
van hun krijgsmacht. De SG NAVO onderschreef mijn betoog voor
onderling vergelijkbare cijfers, maar voegde er aan toe dat hierover
in de NAVO nog geen volledige overeenstemming is bereikt. Wel zou de
SG NAVO tijdens de informele defensiebijeenkomst in september met een
nieuw rapport komen. De SG zei tot slot toe aan het eind van het jaar
met een alomvattend rapport te komen over de interne hervorming van de
NAVO.
NAVO-Rusland Raad
De NAVO-Rusland Raad werd bijgewoond door minister Ivanov. Deze
onderstreepte dat dreigingen als massavernietigingswapens, terrorisme
en regionale conflicten meer dan voldoende uitdagingen bieden voor de
verdere samenwerking in de NAVO-Rusland Raad. Er was overeenstemming
dat de aandacht moet worden gericht op de bevordering van
interoperabiliteit en op terrorismebestrijding. In dit kader werd veel
waardering geuit voor het Russische besluit deel te gaan nemen aan de
Operatie Active Endeavour. In mijn interventie heb ik gezegd dat
Rusland een belangrijke rol speelt bij het vergroten van de
stabiliteit in de wereld. Ik heb het belang onderstreept van Russische
deelname aan crisisbeheersingsoperaties en mijn collega gevraagd te
bezien of Rusland mogelijkheden ziet zijn bijdrage aan NAVO-operaties
te vergroten. Van verschillende zijden werd de overeenkomst met
Georgië verwelkomd om in 2008 de Russische troepen terug te trekken en
werd de oproep gedaan ook in Moldavië de Istanbul-verplichtingen na te
komen.
NAVO-Oekraïne Commissie
De NAVO-Oekraïne Commissie werd bijgewoond door minister Grytsenko. Er
werd gesproken over de hervorming van de veiligheidssector in Oekraïne
en over de bijdrage van Oekraïne aan NAVO-geleide operaties. Minister
Grytsenko ging in op zijn hervormingsprioriteiten, te weten meer
democratische controle over de strijdkrachten, de vergroting van de
interoperabiliteit met de NAVO en een reductie van de strijdkrachten.
Oekraïne was reeds betrokken bij de NAVO-operaties KFOR, ISAF, Active
Endeavour en de Trainingsmissie in Irak, en zou tevens overwegen bij
te dragen aan luchttransport ten behoeve van Darfur. De aanwezige
ministers toonden zich onder de indruk van de Oekraïense plannen.
Euro-Atlantische Partnerschapsraad (EAPR)
In het kader van de EAPR stond de brede internationale samenwerking op
de agenda, vooral in het kader van de strijd tegen het terrorisme. De
NAVO acht het van belang partnerlanden regelmatig te informeren over
het NAVO-transformatieproces, om de interoperabiliteit en een goede
communicatie tussen NAVO- en partnerlanden te bevorderen.
DE MINISTER VAN DEFENSIE
Ministerie van Defensie