Vaarweg Lemmer-Delfzijl


Kunstobjecten voor vaarweg Lemmer-Delfzijl; Taal- en beeldroute Woordenstroom in ontwerp klaar

De provincies Groningen en Fryslân presenteerden vandaag het kunstproject WoordenStroom. 13 Koppels van kunstenaars hebben ontwerpen van tekstbeelden gemaakt die de vaarweg Lemmer-Delfzijl aan moeten kleden. De colleges van GS laten de ontwerpen onderzoeken op praktische en financiële haalbaarheid en besluiten vervolgens in welke volgorde de ontwerpen worden uitgevoerd.

De totale kosten van het project bedragen 465.550,-. Voor de uitvoering van de kunstwerken is inmiddels 250.000,- door de provincies beschikbaar gesteld om 8 van de 13 projecten na goedkeuring van de colleges, overleg met betrokken gemeenten en grondeigenaren uit te voeren. Voor de overige projecten wordt een beroep gedaan op sponsoring en particuliere fondsen. Met de taal/beeld route krijgt de vaarweg er een dimensie bij: taal fungeert als transportmiddel van een altijd voortbewegende stroom van woorden naar het domein van de verbeelding. De ontwerpen zijn vandaag overhandigd aan sluiswachters van Lemmer (Volkert Deen) en Delfzijl (Luit Windt en Harm Runhart) en in aanwezigheid van de kunstenaars en belangstellenden gepresenteerd. Het streven is om de ontwerpen in 2005 en 2006 uit te voeren.

Op de vaarweg Lemmer-Delfzijl zijn verbeteringswerkzaamheden gedaan. De vaarweg wordt verbreed en verdiept en de doorvaarthoogte van bruggen wordt vergroot.
In opdracht van beide provincies en Rijkswaterstaat directie Noord-Nederland is een toekomstvisie ontwikkeld voor de landschappen en de ontwikkeling daarvan. Dit heeft geleid tot het Masterplan Vormgeving Vaarweg Lemmer-Delfzijl. In het Masterplan worden de verbeterwerken aan de vaarweg zo aangebracht dat het bestaande landschappelijke beeld zo veel mogelijk intact blijft. De bruggen zijn zo ontworpen dat het oeverlandschap niet wordt aangetast en de visuele continuïteit van de vaarweg gewaarborgd blijft. Omdat bij de vormgeving van de civiele kunstwerken niet wordt gekozen voor het aanbrengen van 'uitroeptekens' in het landschap, heeft een kunstwerkgroep gezocht naar een toepassing van beeldende kunst die op onnadrukkelijke wijze in de landschappelijke omgeving van de vaarweg is opgenomen. In het kader van het Masterplan hebben de colleges van Gedeputeerde Staten van Groningen en Fryslân onder de titel WoordenStroom een kunstproject laten ontwikkelen, een samenhangende reeks kunsttoepassingen waarin taal een belangrijke rol speelt.

Het project WoordenStroom voorziet in het realiseren van dertien kunstwerken waarin via taal aandacht wordt gevestigd op de te onderscheiden aspecten van de vaarweg. Taal, beeld (typografie) en landschap moeten daarbij tot een aansprekend geheel worden gebracht. Om het beeld van een ononderbroken stroom te benadrukken zouden de voorgenomen werken één van de entrees tot het eind van de vaarweg, elkaar, volgens een lineair principe, in tijd en ruimte opvolgen. De vaarweg is in twaalf tracés verdeeld, zes in Groningen en zes in Fryslân. Twaalf koppels van typografen / kunstenaars en dichters / schrijvers hebben op verzoek van de werkgroep schetsontwerpen gemaakt voor een 'tekstbeeld' voor het aan hen toegewezen tracé.

Het dertiende koppel kreeg de opdracht een concept te bedenken voor een overkoepelend project waarin alle denkbare aspecten van de vaarweg tot verbeelding zijn gebracht. Zij stelden vast dat er op de vaarweg niet alleen lading wordt vervoerd, maar dat er over het water dagelijks ook levensverhalen, familiegeschiedenissen en liefdesavonturen worden geïmporteerd en geëxporteerd. Al deze verhalen willen zij opgetekend zien in een 'Biografie van de vaarweg Lemmer-Delfzijl'. Daartoe zullen zij 100 biografen uitnodigen die, als "landschapsschilders van het woord", op een dag in juni 2006 langs de vaarweg zullen gaan zitten schrijven en op die manier hun bijdrage leveren aan de biografie. Het voornemen is om de 'Biografie van de vaarweg Lemmer-Delfzijl' in het najaar van 2006 te laten verschijnen.

Deelnemerslijst kunstenaars/typografen:

1. Wigger Bierma/Tonnus Oosterhoff

2. Marten Jongema/K.Schippers

3. Roger Willems/Marije Langelaar/Mark Manders
4. Rudo Menge/Ronald Olsen

5. Regina Verhagen/Gerrit Krol

6. Jan van Toorn/Willem van Toorn

7. Karel Martens/Kees 't Hart

8. Erwin Adema/Benne van der Velde

9. René Knip/Tsead Bruinja

10. Gert Jan Slagter/Albertina Soepboer

11. Jacques Peeters/Martin Reints

12. Thomas Widdershoven/George Moormann

13. Vanessa van Dam/Sjaak Langenberg (totale project)