Gemeente Rotterdam

Nr. 103
16 juni 2005

Medewerking ouders blijft lastig; 139 ouders psychische hulp geboden

In 2004 zijn met het project 'Voorkomende Ouders' 139 moeders en vaders uitgebreid geadviseerd over hun psychische gesteldheid, en is in veel gevallen psychische hulp geadviseerd en gevonden. De gemeente Rotterdam signaleert vroegtijdig psychische problemen bij ouders met jonge kinderen omdat het een risicofactor is voor de ontwikkeling van jonge kinderen.

Binnen dit programma wordt aan alle Nederlandstalige ouders met een baby van ongeveer een half jaar oud op de consultatiebureaus van Ouder en Kind Rotterdam (OEK) een screeningsvragenlijst aangeboden door een wijkverpleegkundige die op het bureau werkt. Als de ingevulde vragenlijst hiertoe aanleiding geeft, nodigt de wijkverpleegkundige de ouder uit voor de tweede stap: een diagnostisch interview. Op basis van de resultaten van deze twee stappen stelt een psycholoog een psychologisch advies op voor de ouder. Indien nodig bevat dit advies een verwijzing naar een passend hulpverleningstraject. In 2002 is met de methode gestart en sinds 2004 werken alle consultatiebureaus ermee.

Doelstelling

De doelstelling van Voorkomende Ouders bestaat uit twee onderdelen: 1. Het aantal Nederlandstalige ouders dat op het consultatiebureau de mogelijkheid wordt geboden om zich te laten screenen. 2. Het aantal ouders dat vervolgens meewerkt aan de tweede stap: het diagnostisch interview. In veel gevallen wordt er in de diagnose doorverwezen naar de huisarts voor verdere hulpverlening.

Eind 2004 werd duidelijk dat de tweede deeltarget niet behaald zal worden. In 2004 was als target gesteld om 3000 vragenlijsten uit te delen en 210 diagnostische interviews af te nemen. Er zijn uiteindelijk 3321 vragenlijsten uitgedeeld, waarna 139 ouders een diagnostisch interview hebben gehad. Het uitvoeren van de screening staat of valt met de bereidheid van ouders om deel te nemen. In eerste instantie door de vragenlijst aan te nemen en in te vullen en in tweede instantie door indien nodig mee te werken aan de afname van het diagnostische interview. Bij de start van het programma is op grond van een pilot de target geformuleerd. In de praktijk blijkt de target te optimistisch gesteld. Minder ouders dan verwacht leveren de vragenlijst in en willen deelnemen aan het diagnostisch interview.

Bij aanvang van deze collegeperiode was Voorkomende Ouders nog nergens in de stad operationeel. Binnen twee jaar zijn de ruim 90 wijkverpleegkundigen van de 28 consultatiebureaus van OEK in Rotterdam getraind en opgeleid in de methode. Inmiddels wordt op alle consultatiebureaus het programma gebruikt.

Maatregelen
Om nu de gestelde resultaten toch zo dicht mogelijk te benaderen heeft de GGD een actieplan opgesteld. De maatregelen zijn inmiddels ingezet op de consultatiebureaus. Het gaat om de volgende acties:
. Het introduceren van het programma en bijbehorende screeningstraject tijdens het kraambezoek dat standaard wordt afgelegd bij moeders met een baby van tien dagen oud. . Het sturen van een herinneringsbrief binnen twee weken aan alle ouders die een vragenlijst hebben meegenomen en deze nog niet hebben ingevuld of ingeleverd. . Gelegenheid bieden de vragenlijst ter plekke (op het consultatiebureau en eventueel met ondersteuning) in te vullen. . Het onderzoeken van de mogelijkheid de vragenlijst vooraf aan het consult naar de ouders op te sturen, zodat de ouder deze alvast kan invullen en direct mee kan nemen naar het consult.

Uniek project
De doelgroep van het programma zijn jonge ouders die in veel gevallen al lang tobben met psychische problemen, maar zelf niet van plan zijn hulp te zoeken of de problemen niet serieus nemen. Een groep, waarbij zonder goede hulpverlening de kans zeer reëel is dat er door de problematiek van de ouder schade aangericht wordt in de ontwikkeling van de baby. De schade die een psychisch labiele ouder kan aanrichten in de ontwikkeling van het jonge kind is groot. Met het programma wordt voorkomen dat deze risicokinderen zich onvoldoende ontwikkelen en op latere leeftijd problematisch gedrag gaan vertonen waarmee ze zichzelf en anderen schade berokkenen. Problematisch gedrag dat uiteindelijk kan ontaarden in criminaliteit, radicalisering, drugsgebruik.

De ouders kunnen veelal zonder wachtlijst, instromen in een passend kortdurend hulptraject. Dit doordat in het kader van Voorkomende Ouders intensieve samenwerkingsverbanden zijn ontwikkeld tussen verschillende hulpverleningsinstanties in Rotterdam (RIAGG, ENSIS). De verbetering van de psychische gezondheid van de ouder, vergroot de ontwikkelingskansen van het kind aanzienlijk. Met Voorkomende Ouders is er een uniek, grootschalig en vooruitstrevend samenwerkproject neergezet in onze stad dat in het hele land de aandacht trekt.

noot voor de redactie/