Utrecht meest duurzame provincie van Nederland, Gelderland en Noord-Brabant best in balans
15 juni 2005
Rabobank-economen onderzoeken duurzaamheid in Nederlandse regio's.
Utrecht is de meest duurzame provincie van Nederland. Dit is vooral te danken aan de hoge welvaart, de zeer krachtige en intense economie, het gezonde ondernemersklimaat en de goede gezondheidszorg. Van het milieuvriendelijke gedrag moet de provincie het echter niet hebben. Utrecht is namelijk ook een van de meest verontreinigende provincies van Nederland. Anders is dit in Gelderland en Noord-Brabant. Zij scoren eveneens hoog op duurzaamheid, maar in deze provincies zijn de sociaal-culturele, de ecologische en de economische kwaliteiten het best in balans. Dat blijkt uit de Visie op provinciale dynamiek 2005, het jaarlijks terugkerende, grootschalige regionale onderzoek van economen van de Rabobank. Duurzaamheid is dit jaar het thema van de studie.
Om de duurzaamheid van een gebied in kaart te brengen, ontwikkelden de Rabobank-economen de zogeheten Triple P Monitor. Dit onderzoeksinstrument meet de sociaal-culturele (People), de ecologische (Planet) en de economische (Profit) kwaliteiten van een gebied. De duurzaamheid van een regio is het ongewogen gemiddelde van de drie P's en wordt uitgedrukt in een waarde ten opzichte van het gemiddelde van alle regio's.
Op provinciaal niveau scoren Utrecht en Gelderland het best op duur-zaamheid. In Gelderland en Noord-Brabant, de nummers 2 en 3, zijn de sociaal-culturele, ecologische en economische kwaliteiten echter het best in balans. Dit zijn ook de enige twee provincies die op alle drie de P's boven-gemiddeld scoren. Utrecht scoort vooral in economische zin enorm goed. Samen met de nog net bovengemiddelde score voor ecologische kwaliteit is dit genoeg om de slechte score op sociaal-cultureel gebied te compenseren, aldus de Rabobank-economen.
De hoge score van Gelderland is vooral te danken aan het hooggewaardeerde landschappelijke uiterlijk, de grote politieke betrokkenheid, de welvaart en het bloeiende verenigingsleven, waaraan vooral in de Achterhoek opvallend intensief wordt deelgenomen. Noord-Brabant scoort eveneens hoog en mag met Zuidoost-Noord-Brabant de meest duurzame regio tot zijn gebied rekenen. Ook in deze provincie is de verscheidenheid aan natuur groot. Noord-Brabant beschikt over maar liefst vier nationale parken, die jaarlijks veel bezoekers trekken. Buiten deze par-ken be-schikt de provincie over relatief veel bossen en heidevelden, landschapstypen die door veel Neder-landers positief worden gewaardeerd. Ondanks de hoge mestproductie scoort Noord-Brabant bovengemiddeld als het gaat om milieuverontreiniging. Dit is vooral te danken aan het milieubewuste gedrag van de Brabanders, die maar liefst 56% van het afval weten te scheiden. Ook voor wat betreft de sociaal-economische welvaart scoort Noord-Brabant goed en is het na Utrechts zelfs de tweede provincie van Nederland, zo blijkt uit de Rabobankstudie.
Hekkensluiters
Hekkensluiter van de provinciale ranglijst is Zuid-Holland. In geen enkele Nederlandse provincie is de milieuverontreiniging zo groot, het woonklimaat zo slecht en de natuurlijke kwaliteit zo gering als hier. Flevoland scoort van alle provincies het op één na slechtst. Dit heeft vooral te maken met het relatief slechte woonklimaat en de milieuverontreiniging door autogebruik; de inwoners van deze provincie leggen dagelijks de meeste autokilometers af van alle Nederlanders.
Enkele opvallende uitschieters
Zeeland is de schoonste provincie van Nederland. Ondanks dat een groot deel van de beroepsbevolking werkzaam is in de landbouw, is de mestproductie er het laagst van alle provincies. Bovendien gedragen de Zeeuwen zich milieubewust, scheiden zij relatief veel afval en is de luchtvervuiling door autoverkeer in de provincie laag.
Limburgers zijn het minst gezond van alle Nederlanders. Althans, zo ervaren zij dat zelf. De regio Zuid-Limburg spant de kroon, wat voor een belangrijk deel te maken heeft met de sterk verouderde bevolking in dit gebied. De mijnbouwgeschiedenis en de omliggende industriële complexen spelen hierbij eveneens een rol. De bevolking van Overijssel voelt zich daarentegen relatief erg gezond, ondanks de hoge mate van vergrijzing in deze provincie. Voorts zijn nergens in Nederland de deelname aan het verenigingsleven en de politieke betrokkenheid op provinciaal niveau zo groot als in Overijssel, ondanks de hoge scores van Gelderland op dit terrein.
Van alle Nederlanders zijn de Friezen het meest tevreden over hun eigen woonomgeving. Friesland is de meest duurzame provincie van het noorden en bekleedt landelijk de vierde positie. Naast het goede woonklimaat zijn vooral het schone en waterrijke landelijke gebied, de sociale verbondenheid en het milieuvriendelijke gedrag van de inwoners hiervoor verantwoordelijk.
Drenthe is de veiligste provincie van Nederland. In geen enkele andere provincie is het aantal geweldsdelicten en vernielingen zo laag als hier. Ook Groningen scoort goed op dit deelaspect. Op regionaal niveau is de Gelderse Achterhoek het veiligste gebied. Met name in de grootstedelijke gebieden is het aantal geweldsmisdrijven en vernielingen, overigens weinig verrassend, relatief hoog. Wel verrassend is dat de veiligheid in de provincie Flevoland het laagst is van heel Nederland, aldus de Rabobankstudie.
De complete studie 'Visie op provinciale dynamiek 2005' staat als interactieve pdf op www.rabobankgroep.nl/provinciestudies
Rabobank Nederland