---
Kamervragen en antwoorden
---
Antwoord op Kamervragen over wapensmokkel via de vliegbasis Gilze-Rijen
15-6-2005 11:42:00
Hierbij bied ik u, mede namens de Minister van Justitie, de antwoorden
aan op de vragen van de leden Timmermans, Blom en Eijsink over
wapensmokkel via de vliegbasis Gilze-Rijen. Deze vragen zijn
ingezonden op 21 april 2005 onder nummer 2040513430.
DE MINISTER VAN DEFENSIE
Antwoorden op schriftelijke vragen van de leden Timmermans, Blom en
Eijsink aan de ministers van Defensie en Justitie over wapensmokkel
via de vliegbasis Gilze-Rijen (nr. 2040513430, ingezonden 21 april
2005).
1 . Zijn begin deze maand via vliegbasis Gilze-Rijen twee
Kalashnikov-geweren Nederland binnengesmokkeld? 1)
2 . Werden deze automatische wapens aangetroffen in één van de drie
Apache helikopters die met een Russisch transportvliegtuig
terugkeerden van een missie in Afghanistan? Zo ja, hoe zijn de wapens
ontdekt?
7. Is Defensiepersoneel betrokken bij de smokkel van Kalashnikovs via
Gilze-Rijen? Hoe ver staat het onderzoek naar deze verdachten? Is
inmiddels vervolging ingesteld?
De Koninklijke marechaussee heeft drie militairen gehoord vanwege
vermeende betrokkenheid bij de smokkel van twee Kalashnikov-geweren.
De geweren zijn op 31 maart jl. aangetroffen in een Apache-helikopter
op vliegbasis Gilze-Rijen.
Twee verdachten hadden de Kalashnikovs van buitenlandse collegas in
Afghanistan gekregen. De wapens, die deels onklaar waren gemaakt,
werden verstopt in het staartstuk van de Apache-helikopter. Bij
terugkeer van de helikopter op vliegbasis Gilze-Rijen vond de douane
de wapens tijdens een controle. De twee verdachten zijn na verhoor
heengezonden. Het proces-verbaal wordt momenteel afgerond en op korte
termijn aan het Openbaar Ministerie aangeboden. Er is derhalve door
het OM nog geen beslissing genomen over vervolging.
Een derde militair is als getuige gehoord, waarbij onder andere is
nagegaan of er sprake was van een redelijk vermoeden van schuld aan
overtreding van art 148 Wetboek van Militair Strafrecht (kort gezegd:
het opzettelijk toelaten dat een ondergeschikte een misdrijf pleegt of
hier opzettelijk niet tegen optreedt). Daarvan bleek na verhoor geen
sprake te zijn. Overigens is het onderzoek in deze zaak nog niet
voltooid.
3. Hoe vaak worden smokkelpraktijken ontdekt bij transporten die te
maken hebben met verplaatsingen van defensiematerieel en -personeel
van en naar het buitenland? Kunt u een overzicht geven van de
geconstateerde overtredingen en strafbare feiten in de afgelopen tien
jaar? Is er sprake van een patroon, mede in het licht van de eerdere
drugssmokkelpraktijken met een Marinevliegtuig vanuit de Nederlandse
Antillen?
Het smokkelen van goederen of personen ontdekt bij transporten die te
maken hebben met verplaatsingen van defensiematerieel en personeel van
en naar het buitenland is geen zelfstandig delict in het Wetboek van
Strafrecht, de Wet Wapen en Munitie, de Wet Economische Delicten of de
Opiumwet. Alleen zelfstandige delicten zijn opgenomen in het
Bedrijfsprocessensysteem - COMPAS - van het Openbaar Ministerie.
Daarom kan uit dit systeem niet worden afgeleid hoeveel personen zich
hieraan in het verleden schuldig hebben gemaakt. Evenmin is het
mogelijk een overzicht te geven van de geconstateerde overtredingen en
strafbare feiten ter zake in de afgelopen tien jaar. Voor zover uit de
thans beschikbare informatie kan worden afgeleid, lijkt er slechts
sprake van incidenten en niet van een patroon.
4. Worden alle militaire transporten uit het buitenland bij terugkeer
naar Nederland door de douane en de marechaussee gecontroleerd? Zo ja,
zijn deze controles vergelijkbaar met de controles van civiele
transporten en zijn ze intensiever of minder intensief? Zo deze
controles niet vergelijkbaar zijn, waarom is dat het geval?
Alle goederentransporten, ook militaire goederentransporten, uit derde
landen staan onder douanetoezicht. Douanecontroles variëren, ze kunnen
bestaan uit documentencontroles, scancontroles of fysieke opneming
(het "uitpakken" van de goederen). Risicobeheersing is hierbij het
uitgangspunt. Dit omvat een stelsel van risicoanalyses op basis
waarvan de controlesystematiek wordt bepaald. In welke mate een
transport wordt gecontroleerd is afhankelijk van de mate waarin het
een riskant transport betreft. Risico's worden onder meer bepaald door
het soort goed en het land van herkomst of bestemming.
5. Is er aanleiding, gelet op de regelmatig voorkomende ernstige
smokkelpraktijken bij Defensie, het toezicht en de controle op
militaire verplaatsingen naar en van het buitenland te intensiveren?
Zo ja, op welke wijze gaat u hier invulling aan geven? Zo neen, waarom
niet?
Zoals hierboven aangegeven lijkt het hier te gaan om een incident en
niet om een wapensmokkellijn. Er is dan ook geen aanleiding het
huidige beleid ten aanzien van transporten die te maken hebben met
verplaatsingen van defensiematerieel en - personeel van en naar het
buitenland te wijzigen.
6. Deelt u de mening dat de reputatie van Defensie en de krijgsmacht
ernstige schade oploopt door het regelmatig voorkomen van deze
praktijken?
Elk strafbaar feit gepleegd door militairen levert schade op voor de
reputatie van de krijgsmacht.
8. Wilt u, gelet op de ernst van de zaak, op korte termijn deze vragen
beantwoorden?
Ja, maar de interdepartementale afstemming heeft enige tijd gevraagd.
1) Het Nederlands Dagblad, 20 april jl.
Ministerie van Defensie