D66
Inbreng van Ursie Lambrechts in het Algemeen overleg over Jeugdzorg
9 juni 2005
Voorzitter,
We praten vandaag over twee onderwerpen: Den Engh en de voortgang
m.b.t besloten opvang in de jeugdzorg.
1. Den Engh
Uit de reactie van de minister maak ik op dat Den Engh door mag gaan
met haar opvoedende methode. Dat is wat mij betreft goed nieuws. Ik
ben er geweest en heb sterk de indruk dat men daar wel degelijk op een
goede manier bezig is. En dat de Raad van Toezicht haar
toezichthoudende taak ook serieus oppakt. Tegelijkertijd stelt de
minister dat Den Engh zich moet houden aan de strikte richtlijnen,
zoals genoemd in de beginselenwet en in de handhavingsbrief van 2004,
die het Den Engh eigenlijk onmogelijk maken om de methode op een goede
manier tot uitvoer te brengen.
Dat biedt dus wederom niet de duidelijkheid waar D66
2 jaar geleden in het overleg met de minister al om gevraagd heeft.
Den Engh wil opvoeden in plaats van opsluiten. De richtlijnen lijken
daar niet goed op te zijn toegesneden. De minister bepleit
bijvoorbeeld een opname volgens de wachtlijsten, terwijl een bewust
gekozen evenwichtige samenstelling van de groepen juist een
belangrijke voorwaarde is voor het succes van de methode.
Natuurlijk moet Den Engh zich aan de wet houden, maar er moet wat D66
betreft ook ruimte zijn voor een kansrijke vernieuwende aanpak.
Inmiddels is er ook een rapport uitgekomen over de recidive van
criminele jongeren in de justitiële jeugdinrichtingen. Na 6 jaar is
dat 78 %. Jammer genoeg zijn de cijfers niet uitgesplitst naar
inrichting en gekozen behandelmethode. Maar hoe dan ook, er is dus wel
degelijk reden om methodes die de potentie hebben om dat percentage
sterk omlaag te brengen een serieuze kans te geven en die dus ook niet
te snel weer bij het oud vuil te zetten of te snel ook die methodes
weer in hetzelfde rigide harnas te persen waardoor er geen enkele
ontwikkelingsruimte in zit.
Ik zou de minister willen vragen om Den Engh enige ruimte te bieden
voor hun eigen aanpak, ook als die niet voor 100% past binnen de
beginselenwet.
Anders moet het toch mogelijk zijn een aangepast wettelijk kader te
realiseren. Misschien een experimentenstatus, voor Den Engh en
soorgelijke instellingen, die ruimte biedt om een vernieuwende aanpak
ook optimaal vorm te kunnen geven.
Wodc onderzoek
Er is overigens nogal veel kritiek op het Wodc onderzoek. Die kritiek
lijkt wel enig hout te snijden. Zoals de kritiek dat de verwevenheid
van het onderwijs met de SGS-methode niet in het onderzoek is
meegenomen. Waardoor eigenlijk maar een gebrekkig totaalbeeld is
ontstaan en ook niet reken is gehouden met de veel lagere
werkloosheidscijfers die er gezegd worden te zijn van de jongeren die
in Den Engh gezeten hebben ten opzicht van andere justitiële
jeugdinrichtingen. Mag ik daarop eens de reactie van de minister
horen?
Ongebruikte plaatsen in de justitiële jeugdinrichtingen voor
veelplegers.
Van de 33 zijn er slechts 9 bezet. Mij is ook na de beantwoording van
de vragen van collega Kalsbeek en Griffith nog steeds niet duidelijk
waarom die plaatsen niet zijn bezet? Was die capaciteitsuitbreiding
dan toch niet nodig? Als die wel nodig is waar blijven die jongeren
die er naar toe moeten? Waar worden die dan nu opgevangen of niet
opgevangen?
Dat deze plaatsen niet opgevuld worden kan niet alleen maar liggen aan
het feit dat ze ver weg van de randstad zijn gelegen.
Dat is vervelend maar niet onoverkomelijk zeker niet voor de
veelplegers. Ik kan civielrechtelijk geplaatsten die ook noodgedwongen
zo ver moeten. Eerlijk gezegd vind ik dat nog veel vervelender. Ik ben
dus ook niet voor voorrang voor deze veelplegende jongeren voor in de
buurt plaatsingen boven jongeren die nog niks op hun kerfstok hebben.
2.Nieuwe vormen van besloten opvang en behandeling voor jongeren die
op een civielrechtelijke titel in een jeugdgevangenis zijn geplaatst
Overheveling van plaatsen in de justitiële jeugdinrichtingen naar vws
zorginstellingen. Het lijkt erop dat dat nu echt vorm gaat krijgen. Er
staat letterlijk in het plan van aanpak dat met ingang van 2007 geen
jeugdigen op civielrechtelijke titel meer worden opgenomen in een
justitiële inrichting. En er zullen geen jongeren meer louter bij
gebrek aan alternatief behandelaanbod in de justitiële
jeugdinrichtingen worden geplaatst. Dat is de eerste keer dat wordt
erkend dat er puur vanwege gebrek aan plaatsen elders jongeren lange
tijd in justitiële jeugdinrichtingen opgesloten hebben gezeten.
Maar dat loopt nu gelukkig ten eind. Daar ben ik vanzelfsprekend blij
om.
Ik kan mij zeker ook iets voorstellen bij de overheveling van middelen
van justitie naar vws en het voorstel om gedurende 5 jaar VWS zelf
financieel en anderzijds verantwoordelijk te maken.
Wel een aantal vragen:
1. Hoe komt het dat hierover geen overeenstemming met de provincies is
bereikt? Wat is precies het probleem?
2. Waar komen die nieuwe vormen van opvang?
Toch niet opnieuw in de justitiële jeugdinrichtingen mag ik hopen,
want dan verandert er waarschijnlijk weinig. Een van de reden dat D66
die jongeren daar weg wil hebben is omdat de uitstraling en opvang in
de meeste justitiële jeugdinrichtingen er een is van het
gevangeniswezen met een gevangenisuitstraling.
Dat hebben deze jongeren gewoon niet verdiend.
Dus ik ben er niet voor om zoals op pg 6 te lezen valt dat "voor de
gesloten behandeling van civiele jeugdigen zoveel mogelijk de
capaciteit van de justitiële jeugdinrichtingen te benutten." Dat is
uitdrukkelijk niet onze bedoeling. Want dan gaat het straks weer
precies hetzelfde zoals het nu gaat. Dan verandert er echt niks. Want
dan is er opnieuw straks elders geen plaats en blijven ze weer
eindeloos hangen in de justitiële jeugdinrichtingen.
Ik lees dat ook justitiële jeugdinrichtingen een aanbod mogen doen om
voor deze nieuwe vormen van opvang in aanmerking te komen. Dat kan
niet de bedoeling zijn.
3. Wie beoordeelt het aanbod voor de nieuwe opvang? Daar zou toch een
vorm van accreditatie voor moeten komen?
4. Jongeren van 6 tot 12 jaar. Niet meer in de justitiële inrichting.
Is die proef inmiddels inderdaad gestart?
Moties en toezeggingen inzake jeugdzorg 11 april.
Coruzc.s. over onderzoek naar verbetering van de werkwijze van de
bjz's.
Wachtlijsten bij de kinderbescherming wegwerken voor het eind van het
jaar.
Dat gaan we niet halen zegt de minister. Maar, waarom eigenlijk niet?
Welke inspanningen worden er op dit moment gepleegd om te zorgen dat
we het wel zullen halen? Het is toch al te bizar dat nu de meldingen
toenemen de kans dat een mishandelde jongeren langer op hulp zal
moeten wachten alleen maar groter wordt. Dat kan gewoon niet.
Als het inderdaad vooral een kwestie is van informatievoorziening
tussen AMK en Kinderbescherming dan zouden we dat toch makkelijk
moeten kunnen halen. De raad moet kunnen vertrouwen op goede
informatie van het AMK/bureau jeugdzorg. Dat kunnen we ook omdraaien.
BJZ moet erop kunnen vertrouwen dat als het AMK al goede info
aanlevert zij niet alles opnieuw gaan doen. Ik zie alleen niet in dat
waarom het niet zou kunnen lukken dit probleem in 8 maanden opgelost
te krijgen en daarmee doorlooptijden en wachtlijsten weggewerkt te
krijgen.. Sterker nog ik ben afgelopen vrijdag nog bij BJZ Almelo op
bezoek geweest. Dit probleem is daar in elk geval nog net zo groot als
drie maanden geleden.
Wat betreft de implementatie van het Deltaplan Gezinsvoogdij. De
uitrol daarvan die gaat gerealiseerd worden. Die toezegging is in elk
geval hard. Ik wacht voor wat betreft de bekostiging daarvan af hoe de
financiele onderbouwing eruit gaat zien. Die cijfers die krijgen we
nog.
9-6-2005 14:50