Twaalf laboratoria voor de stationsparkings
09/06/2005
Het ABC-project: staalkaart van de reële behoeften per station
In de tweede helft van augustus start de NMBS-Groep een pilootproject
op in twaalf stations. Bedoeling is ze beter bereikbaar te maken voor
klanten die een ander vervoermiddel gebruiken voor hun voortransport.
Op het terrein zal onder meer het belang worden onderzocht om de
trouwe klanten gratis - en prioritaire toegang tot de parkings te
geven De NMBS bekijkt dit initiatief in een ruimer project dat ze ABC
heeft gedoopt, wat staat voor Algemeen BereikbaarheidsComfort. Per
station zal worden nagegaan hoe het is gesteld met de
toegankelijkheid, waaronder die van de parkings, de behoeften in
functie van de cliënteel van dat station, de gewoontes van die
klanten, enz.
Toegankelijkheid van de parkings
Steeds meer pendelaars opteren voor de trein om te gaan werken, zeker
sinds de regering verleden jaar de eerste maatregelen voor kosteloos
spoorvervoer besliste. Om de pendelaars nog verder te verleiden
overweegt de NMBS-Groep om hen een gratis parkeerplaats aan te bieden.
Alvorens dit algemeen in te voeren moet dit concept in een aantal
stations worden uitgetest.
Twaalf stations verspreid over het net zullen dienst doen als
laboratorium op het vlak van toegankelijkheid. In Vlaanderen gaat het
om de stations van Aalst, Genk, Gent-Dampoort, Leopoldsburg, Oostende
en Tienen, in Wallonië werden de stations Aarlen, Andenne,
Eigenbrakel, Hoei, Jemelle en Saint-Ghislain geselecteerd. Het gratis
parkeren voor regelmatige klanten wordt op die plaatsen behouden of
nieuw ingevoerd. De kosteloosheid geldt enkel voor het vertrekstation
vermeld op de treinkaart en voor de geldigheidsperiode van de kaart.
De proef wordt opgezet als een test in laboratoriumomgeving, want de
implicaties kunnen op het terrein erg verschillen in functie van de
ligging, de huidige beschikbare of te voorziene plaatsen, de gewoonten
en de verwachtingen van de klanten In die stations waar veel
belangstelling wordt verwacht en het aantal parkeerplaatsen niet
volstaat, moet op korte termijn overleg worden gepleegd met de
gemeentelijke overheden om de mogelijkheden tot uitbreiding of de
aanleg van nieuwe parkings te onderzoeken.
Dit project past naadloos in de regeringsbeslissingen van verleden
jaar over het kosteloos treinvervoer voor pendelaars. Het is van
belang om hen een totaalpakket aan te bieden. Het volstaat immers niet
om de gebruiker te overtuigen van de troeven van de trein (veiligheid,
comfort, vrij van stress) alleen. Een pendelaar die met de auto naar
het station komt, moet daar ook een gratis en gemakkelijk bereikbare
parkeerplaats vinden. Dit bijkomende comfortelement voor pendelaars
kan nieuwe regelmatige klanten, die nu nog per auto pendelen,
overtuigen om voor de trein te kiezen.
Bij wijze van experiment wordt deze uitermate proactieve en offensieve
aanpak vertaald in een specifieke prijsvoering voor het parkeren in de
twaalf gekozen proefstations. De houders van een woon-werktreinkaart
of van een vrijkaart kunnen in de betrokken vertrekstations een
parkeerkaart tegen nultarief krijgen, zodat ze er hun auto kosteloos
kunnen parkeren. Ook de toevallige klant kan er terecht voor de
redelijke prijs van 3,30 per dag of 5,40 per week. Niet-treinreizigers
kunnen, voor zover er plaats is, van de parking gebruikmaken tegen het
commerciële tarief van 13,60 per dag.
Parkings uitgebaat door privé-firmas worden niet opgenomen in dit
pilootproject.
Vandaag investeren voor de mobiliteit van morgen
Dit nieuwe beleid op grotere schaal invoeren is een werk van lange
adem. De nodige uitbreidingen doorvoeren, de controle organiseren, de
toegang naar de perrons verbeteren, dit kan pas van start gaan na de
evaluatie van het pilootproject. De onderzoeksperiode duurt een jaar
in twaalf geselecteerde stations. De eerste kosten/baten-analyse vindt
plaats tegen 31 december 2005. Als nadien uit de resultaten blijkt dat
het beleid zinvol is, is het de bedoeling de maatregelen uit te
breiden tot ten minste de 50 drukste stations van het land.
De NMBS-Groep bestudeert dus en plant op dit moment de realisatie van
die uitbreidingen in functie van het huidige aanbod, de lokale
mogelijkheden en de vraag van de klanten. Ieder station is anders en
dat geldt evenzeer voor de middelen om het te bereiken. Zo is het
bijvoorbeeld in Brussel niet nodig om het parkeeraanbod te verhogen in
stations zoals Brussel-Centraal, Brussel-Congres of Brussel-Schuman,
en evenmin in Brussel-Zuid waar recent nog een parking van 2 500
plaatsen werd gebouwd onder het station.
Huidig aanbod
Nabij de 536 stations en stopplaatsen zijn er vandaag 286
NMBS-parkings, samen goed voor 22 300 plaatsen waar gratis kan worden
geparkeerd en 212 niet-NMBS-parkings met 19 400 eveneens gratis
plaatsen.
Een veertigtal stations beschikt over een betalende parking waarvan
een klein tiental in concessie zijn gegeven aan een privé-firma. Een
klein aantal betalende privé-parkings nabij hoofdzakelijk enkele grote
stations, bieden nog een bijkomende capaciteit van 19 300 plaatsen.
Het aanbod vandaag is dus zeer uiteenlopend met NMBS- en
privé-parkings, gratis en betalend.
Het algemeen investeringsbeleid
De NMBS-Groep zal een gedeelte van haar investeringsdotatie besteden
voor de toegankelijkheid van de stations en hiermee dus bijkomende
investeringen doen in de parkings. Vanaf 2006 tot in 2010 wordt
hiervoor een bijkomend bedrag van 7 miljoen per jaar uitgetrokken.
Dankzij dit bijkomende bedrag en een herverdeling van de investerings
middelen binnen de NMBS-Groep, kan de Groep een fysiek
investeringsprogramma realiseren van 13 miljoen in 2005, 34,6 miljoen
in 2006, 32,1 miljoen in 2007, 15,7 miljoen in 2008, om vanaf dan te
stabiliseren op 10 miljoen per jaar tot in 2014.
Op die manier kan het fysieke uitbreidingsprogramma of de bouw van
nieuwe parkings worden versneld of opgevoerd ten opzichte van wat
oorspronkelijk was opgenomen in het meerjareninvesteringsplan.
De volgorde van de werkzaamheden en hun planning in de tijd zullen
worden bepaald naarmate de resultaten van de ABC-analyse worden
vertaald in doelstellingen.
Het overzicht hieronder toont het aantal parkingplaatsen dat momenteel
beschikbaar is in enkele van de belangrijkste stations van het land en
de uitbreidingswerkzaamheden die zijn gepland in de periode 2005-2006.
Station
Huidig aantal plaatsen (NMBS + andere)
Uitbreidingsmogelijkheden
(NMBS) *
Brugge
1920
500
Bergen
530
500
Charleroi-Zuid
975
200
Gent-Sint-Pieters
525
Fase 1 : 670
Hasselt
985
600
Oostende
290
125
Ottignies
759
430
* Voor verschillende stations is een verdere herschikking van de
stationsomgeving (met uitbreiding parking) ter studie.
ABC: Algemeen BereikbaarheidsComfort
Naast dit proefproject in 12 stations werkt de NMBS aan een ambitieus
project: een grondige analyse per station van de noden inzake
toegankelijkheid, onder meer parkings. De resultaten van die analyse
wordt vervolgens vergeleken met de bestaande en beschikbare
infrastructuur. Hieruit kan dan worden afgeleid waar er in functie van
de toegankelijkheid een en ander moet worden bijgesteld.
Deze analyse gaat verder dan het eenvoudig tellen van het aantal
reizigers per station. De behoeftes inzake parkeermogelijkheden zijn
uiteraard niet dezelfde voor Brussel-Centraal (het drukst bezochte
station van het land) als voor een (middel)groot station.
Voor elk station wordt met volgende factoren rekening gehouden:
* het aantal instappende reizigers, de verschillende types reizigers
en de soorten verplaatsingen;
* de evaluatie van het aantal reizigers per vervoersmiddel om naar
het station te komen (met de auto, met de fiets, te voet,
aansluitende trein, aansluitend openbaar vervoer, kiss & ride, );
* het aanbod en de aansluiting op andere vervoermiddelen;
* de parkeerpolitiek van de steden en gemeenten;
* de huidige capaciteit van de auto- en fietsenparkings;
* alle transportmiddelen naar het station.
ABC moet er voor zorgen dat vraag en aanbod wat parkings voor autos en
fietsen betreft met elkaar in overeenstemming zijn, op een eigen
manier voor elk station. Dit betekent anticiperen op de stijgende
vraag en over reservecapaciteit beschikken, rekening houdend met de
groeiperspectieven voor het reizigersverkeer.
Omdat de NMBS Groep een offensieve commerciële politiek voert, met
name het gratis parkeren voor de pendelaars dat in het vooruitzicht
wordt gesteld, is het absoluut noodzakelijk om in de ABC-studie de
optimalisatie op korte termijn van de beschikbare middelen te
integreren. De ABC-studie zal het dus onder meer mogelijk maken om de
investeringsmiddelen van de NMBS-Groep beter te oriënteren.
Ook bijzondere aandacht voor fietsenparkings
ABC slaat zowel op autoparkings als op fietsenstallingen.
Net zoals de pendelaar zn wagen gratis zou kunnen parkeren, wil de
NMBS de fietsenstallingen gratis maken voor de klant die met de fiets
naar het station komt, behalve deze die in concessie gegeven en in dat
geval beveiligd zijn. In tegenstelling tot de autoparkings zijn de
fietsenstallingen voor iedereen gratis, dus niet alleen voor de
treinkaarthouders. Het project voor de fietsers is gemakkelijker te
realiseren dan dit voor de automobilisten: in feite zijn er maar een
duizendtal betalende fietsenplaatsen op een totaal van ongeveer 38
000.
De NMBS gaat uit van het principe dat elke fiets in comfortabele en
veilige omstandigheden moet kunnen gestald worden: overdekt, verlicht,
vastgemaakt aan het fietsrek en met zoveel mogelijk sociale controle.
Deze politiek wordt eigenlijk al gevoerd sinds 1998: toen werden in de
stations waar er toen vraag naar was de eerste fietsrekken vervangen
door een type fietsrek dat aan meer kwaliteitseisen voldeed (type
NMBS). De nieuwe bevestigingswijze (aan het fietskader i.p.v. het
voorwiel) is praktischer omdat de fiets daar gemakkelijk bereikbaar
is. Bovendien is de afstand tussen de rekken groter waardoor de kans
op schade verkleint. De nieuwe rekken bieden ook een betere
beveiliging omdat het fietskader het meest solide punt van de fiets
is. De investering, nodig voor deze omschakeling, wordt geraamd op
ongeveer 3 miljoen.
De populariteit van de fiets wordt sterk beïnvloed door het reliëf van
de streek. In Vlaanderen wordt de fiets veel intenser gebruikt dan in
Wallonië. 80% van alle fietsenparkings bevindt zich momenteel in
Vlaanderen. Maar toch stijgt de jongste jaren ook in Wallonië de vraag
naar meer fietsparkeerplaatsen. In Vlaanderen is de installatie van
ongeveer 37 000 fietsrekken gepland, in Wallonië 3 800 en in de
Brusselse regio 640.
Tegen eind 2005 zal meer dan 60% van dit programma zijn gerealiseerd.
Voor einde 2006 zal het volledige programma met meer dan 41 600
fietsrekken zijn afgewerkt. En die zullen allemaal gratis ter
beschikking staan van de klanten.
Bovendien is de veiligheid van de fietsparkeerplaatsen voor de NMBS
een belangrijke kwestie. Om het aantal diefstallen en beschadigingen
van fietsen tegen te gaan, wordt op een aantal plaatsen een beveiligde
fietsenstalling ter beschikking van de klanten gesteld.
Andere initiatieven
In de omgeving van een honderdtal stations hebben ook de steden of
gemeenten een initiatief voor de fietsers genomen. In totaal bieden ze
een capaciteit van 12 500 bijkomende fietsparkeerplaatsen aan, naast
het bestaande NMBS-aanbod. Meer dan 90% van deze plaatsen staat gratis
ter beschikking van de fietsers.
Samen komt dat op ongeveer 50 000 fietsen die in of rond het station
kunnen worden gestald.
""
NMBS