Kamerbrief antwoorden op schriftelijke vragen over het BZ-jaarverslag, het HG IS-jaarverslag en het AR-rappor
Lijst van vragen - totaal
|Kamerstuknummer |:|30100V-2 | |Vragen aan |:|Regering | |Commissie |:|Buitenlandse Zaken |
|Nr|Vraag |Blz | | | | |van |to| | | | |t | |1 |Welke maatregelen worden getroffen om de door de |5 | | | |Rekenkamer gesignaleerde fouten in verband met | | | | |aangegane verplichtingen ad 13,5 miljoen euro | | | | |(vooral door fouten in artikel 10) op te lossen? | | | | |Antwoord: | | | | |De fouten met betrekking tot artikel 10 zijn voor | | | | |een groot deel te wijten aan een wijziging in de | | | | |toekenningssystematiek, waarbij in enkele gevallen | | | | |niet voldoende additionele beheersmaatregelen zijn | | | | |getroffen. Aangezien zo'n situatie zich maar zelden| | | | |voordoet is het voor dit specifieke geval niet | | | | |doelmatig om extra maatregelen te treffen. | | | | |De Directie Financieel Economische Zaken (FEZ) zal | | | | |er voortaan op toezien dat bij dit soort | | | | |aanpassingen budgethouders geadviseerd worden over | | | | |de eventuele noodzaak of wenselijkheid van | | | | |aanvullende beheersmaatregelen. | | | | |Daarnaast zijn er verschillende incidentele, soms | | | | |technische, fouten gemaakt. De Directie FEZ zal in | | | | |haar communicatie met de budgethouders hierop | | | | |wijzen. | | | |2 |De Algemene Rekenkamer (AR) constateert dat de |6 | | | |begroting zeer ongelijkmatig wordt uitgeput, met | | | | |een grote piek in de laatste twee maanden van 2004.| | | | |In een artikel in de NRC (21 oktober 2002) merkte | | | | |topambtenaar op het ministerie van Buitenlandse | | | | |Zaken Roel van der Veen het volgende op: "Rijke | | | | |landen zoals Nederland hebben wel de criteria | | | | |verscherpt waaraan landen moeten voldoen om hulp te| | | | |krijgen. Ze eisen goed bestuur. Maar ze sjoemelen | | | | |met die voorwaarden, zeker tegen het eind van het | | | | |jaar als er nog veel geld te vergeven valt." Is het| | | | |vermoeden juist dat het budget voor | | | | |Ontwikkelingssamenwerking te ruim is, en dat tegen | | | | |het eind van elk jaar nog snel een heleboel | | | | |projecten worden goedgekeurd, met als gevolg die | | | | |grote piek in de laatste maanden. Zo nee, waardoor | | | | |werd de grote piek van 2004 dan wel veroorzaakt? Om| | | | |welke bedragen gaat het in die laatste twee | | | | |maanden? Hoe verhouden zich die bedragen tot de | | | | |voorafgaande maanden? Kunt u een overzicht geven | | | | |per maand? Waarom rapporteren de controllers hier | | | | |traag over? Hoe gaat u dit verbeteren? Was ook in | | | | |de jaren voorafgaande aan 2004 sprake van een grote| | | | |piek in de laatste maanden? Zo ja, waardoor werd | | | | |deze veroorzaakt en welke actie werd daarop | | | | |ondernomen? Om welke bedragen ging het in die | | | | |laatste maanden? Hoe verhouden zich die bedragen | | | | |tot de voorafgaande maanden? Kunt u een overzicht | | | | |geven per maand? | | | | |Antwoord: | | | | |De Algemene Rekenkamer (AR) constateert ten aanzien| | | | |van de gehele begroting van het Ministerie van | | | | |Buitenlandse Zaken dat deze "zeer ongelijkmatig | | | | |wordt uitgeput, met een grote piek in de laatste | | | | |twee maanden van 2004". | | | | | | | | | |In zijn algemeenheid zijn er verschillende redenen | | | | |waarom er sprake is van uitgavenconcentratie in de | | | | |laatste maandenen en dit is niet het gevolg van een| | | | |ruim budget. Allereerst zijn er enkele a-typische | | | | |uitgaven die aan het einde van het jaar worden | | | | |geboekt. Een voorbeeld hiervan is de verrekening | | | | |van de kosten voor de eerste-jaarsopvang van | | | | |asielzoekers. Een andere reden is dat er gedurende | | | | |het jaar additionele middelen beschikbaar komen als| | | | |gevolg van een aantal externe factoren zoals | | | | |bijvoorbeeld groei van het BNP, daling van het | | | | |aantal asielzoekers, valutavoordelen etc. Deze | | | | |middelen worden gedurende het lopende jaar nog | | | | |gealloceerd waarbij de uitgaven zwaarder drukken op| | | | |de tweede helft van het jaar en in het bijzonder op| | | | |de laatste maanden. | | | | | | | | | |De onderstaande tabel laat zien hoe de uitputting | | | | |van de begroting van het ministerie van | | | | |Buitenlandse Zaken (BZ) over de jaren 2002 en 2004 | | | | |heeft plaatsgevonden. Hieruit blijkt dat de | | | | |uitgavenconcentratie in de laatste twee maanden in | | | | |2004 aanzienlijk hoger is dan in 2002 (resp. 34,7 | | | | |en 26,9%). Dit komt vooral omdat er in 2004 veel | | | | |minder schulden kwijtgescholden zijn aan | | | | |ontwikkelingslanden dan geraamd waardoor de | | | | |EKI-toerekening aan de OS-begroting uiteindelijk | | | | |ca. EUR 335 mln. lager uitviel dan geraamd. Voor | | | | |deze vrijvallende middelen moest in de tweede helft| | | | |van het jaar een alternatieve aanwending worden | | | | |gezocht. Daarbij zijn de prioriteiten van het | | | | |beleid, in dit geval AEV, leidend geweest. Er wordt| | | | |daarbij niet gesjoemeld met de voorwaarden. U bent | | | | |hierover separaat geïnformeerd in de begroting 2005| | | | |van Buitenlandse Zaken (TK 29800 V) en in de brief | | | | |"Besteding vrijkomende EKI-middelen" (Kenmerk 29800| | | | |V, nr. 13, 20 oktober 2004). Om dergelijke | | | | |omvangrijke reallocaties in de toekomst zoveel als | | | | |mogelijk te vermijden zijn de ramingen voor de | | | | |EKI-toerekening meerjarig substantieel neerwaarts | | | | |aangepast. | | | | | | | | | |Uitgaven BZ (excl. afdrachten EU) per maand in 2002| | | | |en 2004 (x EUR. 1 mln.) [1] | | | | | | | | | |[pic] | | | | |De opmerking van de AR dat de controllers traag | | | | |rapporteren kunnen wij niet plaatsen. Het | | | | |ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een vast | | | | |moment, waarop de budgethouders rapporteren over de| | | | |stand van de uitgaven. Dat moment ligt in | | | | |augustus/september, maar ook daarvoor en daarna | | | | |wordt permanent de vinger aan de budgettaire pols | | | | |gehouden en heeft iedere budgethouder de | | | | |verantwoordelijkheid om de uitputting van de | | | | |toegewezen budgettten in de gaten te houden. | | | |3 |Welke maatregelen heeft u genomen dan wel gaat u |7 | | | |nemen wat betreft het financieel en materieel | | | | |beheer en de daartoe bijgehouden administratie van | | | | |uw Ministerie aangaande de Nederlandse | | | | |Financierings-Maatschappij voor Ontwikkelingslanden| | | | |(FMO)? | | | | |Antwoord: | | | | |In de vijfjarige evaluatie van de Overeenkomst | | | | |tussen de Staat en FMO van 1998 die wij samen met | | | | |het ministerie van financiën in 2004 hebben | | | | |uitgevoerd, en waarover wij de Voorzitter van de | | | | |Tweede Kamer in een separate notitie hebben | | | | |geïnformeerd (Kenmerk TK 29 800 V, nr. 52 van 29 | | | | |oktober 2004), zijn aanbevelingen gedaan op het | | | | |gebied van controlesystemen tussen FMO en de Staat.| | | | |Deze zijn vierledig: invulling van de | | | | |toezichtfunctie, actualiseren van het | | | | |controleprotocol, het aanbrengen van een | | | | |transparante relatie tussen OS-beleid en | | | | |ondernemingsstrategie van FMO, en uitwerking van de| | | | |toekomstvisie van FMO teneinde toetsbaar inzicht in| | | | |lange-termijn funding behoeften vast te kunnen | | | | |stellen. | | | | |Wij hebben op elk van deze punten een reactie aan | | | | |de Kamer gegeven en concrete maatregelen in het | | | | |vooruitzicht gesteld. | | | | |De volgende maatregelen zijn genomen sinds oktober | | | | |2004. | | | | | | | | | |Invulling toezichtfunctie | | | | |Toezicht op de solvabiliteit van FMO als | | | | |financieringsinstelling vindt plaats door de | | | | |Nederlandse Bank (DNB) in opdracht van het | | | | |ministerie van Financiën op basis van het | | | | |toezichtsprotocol van 1998. De toezichtssystematiek| | | | |sluit slechts ten dele aan bij het gangbare normen | | | | |krachtens de Wet toezicht kredietwezen (Wtk). De | | | | |evaluatie stelde daarom voor na te gaan of het Wtk | | | | |toezichtskader integraal op FMO kan worden | | | | |toegepast. | | | | |In goed overleg heeft FMO in april 2005 formeel | | | | |besloten dat het de nodige systemen en procedures | | | | |intern zal ontwikkelen teneinde zich volledig te | | | | |conformeren aan de eisen die de Wtk stelt aan | | | | |banken die onder DNB toezicht vallen. Dit betekent | | | | |tevens dat FMO in 2007 aan de Basel II vereisten | | | | |zal voldoen, waardoor het een formele bankstatus | | | | |zal kunnen verkrijgen. | | | | |Toezicht op FMO als naamloze vennootschap vindt | | | | |plaats door de gebruikelijke toezichtsorganen van | | | | |FMO als NV, namelijk de Raad van Commissarissen en| | | | |de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA). | | | | |In de AvA vertegenwoordigt het ministerie van | | | | |Financiën de Staat als eigenaar van 51% van het | | | | |aandelenkapitaal, en hecht deze in naam van de | | | | |Staat haar goedkeuring aan het Jaarverslag. Dit | | | | |jaarverslag bevat ook een goedkeurende verklaring | | | | |door de externe accountant van FMO. | | | | |Op de jaarvergadering van mei 2005 is goedgekeurd | | | | |dat FMO de code Tabaksblat in zijn geheel zal | | | | |toepassen. Ook zijn bij die gelegenheid de | | | | |samenstelling en bevoegdheden van de RvC aan deze | | | | |code aangepast. | | | | |Het geheel van bovengenoemde ontwikkelingen sinds | | | | |oktober 2004 schept een modern en transparant | | | | |toezichtskader voor FMO dat in lijn is met de beste| | | | |normen terzake. | | | | | | | | | |Actualiseren van het controleprotocol | | | | |Het controleprotocol dat onderdeel uitmaakt van de | | | | |Overeenkomst Staat - FMO van 1998 stelt de eisen | | | | |aan de uitvoering van de accountantscontrole van de| | | | |FMO. De evaluatie had actualisering ervan | | | | |aanbevolen. In de beleidsreactie op de evaluatie | | | | |was deze actualisering toegezegd. | | | | |Met FMO is deze actualisering uitgewerkt, en een | | | | |vernieuwd controleprotocol is met FMO | | | | |overeengekomen op 25 april 2005. Dit | | | | |controleprotocol stelt het controlekader en de | | | | |werkzaamheden vast van de accountantsdienst van het| | | | |ministerie van Buitenlandse Zaken tbv. het toezicht| | | | |op de activiteiten van FMO voortvloeiend uit de | | | | |Overeenkomst Staat - FMO van 1998. | | | | | | | | | |Aanbrengen van een transparante relatie tussen | | | | |OS-beleid en ondernemingsstrategie van FMO | | | | |In de Overeenkomst tussen Staat en FMO is een | | | | |halfjaarlijks beleidsoverleg overeengekomen tussen | | | | |FMO en de ministeries van financiën en van | | | | |Buitenlandse Zaken. Teneinde uitvoering te geven | | | | |aan bovengenoemde aanbeveling is besloten een | | | | |bijkomend trimestriëel fondsenoverleg te scheppen | | | | |tussen het ministerie van Buitenlandse Zaken en FMO| | | | |teneinde over een structureel overlegkader te | | | | |beschikken om recht te doen aan de specifieke | | | | |OS-relatie met FMO, die is ontstaan door het | | | | |verstrekken van subsidies voor doelfondsen door het| | | | |ministerie van Buitenlandse Zaken aan FMO. Een | | | | |eerste overleg vond plaats op 14 januari 2005, en | | | | |een tweede overleg is gepland voor 13 juni 2005. In| | | | |dit overleg komen die elementen van het OS-beleid | | | | |aan de orde die relevant zijn voor het | | | | |financieringsbedrijf van FMO als ontwikkelingsbank,| | | | |m.n. OS-beleidsprioriteiten op het terrein van | | | | |private sectorontwikkeling en de | | | | |ontwikkelingsimpact van financieringen. | | | |4 |Waarom is de aanbeveling van de Rekenkamer om het |10 | | | |fondsvermogen van de FMO en de aan FMO gerelateerde| | | | |fondsen in de toelichting bij de saldibalans op te | | | | |nemen, niet overgenomen? | | | | |Antwoord: | | | | |Het ontwikkelingsfonds behoort tot het eigen | | | | |vermogen van de FMO en staat ook als zodanig in de | | | | |jaarrekening van de FMO verantwoord. Derhalve hoort| | | | |het niet thuis in de jaarrekening van het | | | | |Ministerie van Buitenlandse Zaken en wordt daarom | | | | |niet verder toegelicht. Van andere FMO-fondsen zijn| | | | |bepalingen opgenomen dat resterende middelen aan | | | | |het einde van de looptijd aan het Ministerie zullen| | | | |worden afgedragen. Deze zijn wel in de toelichting | | | | |bij de saldibalans opgenomen onder de | | | | |extra-comptabele vorderingen, echter zonder bedrag | | | | |omdat over de omvang daarvan te grote onzekerheid | | | | |bestaat. | | | |5 |Welke maatregelen worden genomen om de problemen |10 | | | |rond het screenen van lokale medewerkers in een | | | | |vertrouwensfunctie op te lossen? | | | | |Zie antwoord op vraag 16. | | | |6 |Welke sancties zullen worden toegepast als de onder|14 | | | |'integriteit'aangegeven toezegging in 2005 niet is | | | | |gerealiseerd? Wat betekent dit voor de plannen op | | | | |dit punt voor 2006? | | | | |Zie vraag 16. | | | |7 |Op welke wijze gaat u zorgdragen voor een grote |25 | | | |sprong voorwaarts wat betreft de meting van | | | | |prestaties op de begroting van Buitenlandse Zaken? | | | | |Antwoord: | | | | |Resultaatgerichtheid en buitenlandbeleid is geen | | | | |makkelijke combinatie. Vaak is het niet mogelijk om| | | | |op het terrein van het buitenlandbeleid een directe| | | | |relatie te leggen tussen de Nederlandse inzet | | | | |(inhoudelijk, financieel, personeel) en het | | | | |uiteindelijke resultaat, zeker niet in meetbare | | | | |termen. Vaak gaat het om politieke processen | | | | |waarbij een groot aantal spelers betrokken is. | | | | |Vanwege die context is een "grote sprong | | | | |voorwaarts" met betrekking tot prestatiemeting niet| | | | |snel realiseerbaar. | | | | |Dit betekent echter niet dat niets mogelijk zou | | | | |zijn. Integendeel, de afgelopen twee jaar is een | | | | |aantal stappen gezet op basis waarvan de | | | | |effectiviteit van de Nederlandse inzet van mensen | | | | |en middelen beter inzichtelijk kan worden gemaakt. | | | | |De belangrijkste stap was de totstandkoming van de | | | | |begroting 2005. In het kader van de herziening van | | | | |de begrotingsindeling werd de keuze gemaakt om de | | | | |operationele doelstellingen te formuleren in termen| | | | |van de op Europees of mondiaal niveau te bereiken | | | | |maatschappelijke effecten (outcome). Door middel | | | | |van de beschreven resultaten wordt vervolgens een | | | | |plausibele relatie gelegd tussen de Nederlandse | | | | |inzet en de effecten van het beleid. In het | | | | |jaarverslag 2005 zal voor het eerst worden | | | | |gerapporteerd op basis van deze nieuwe indeling. | | | | |Parallel aan de herziening van de | | | | |begrotingsindeling is invulling gegeven aan het | | | | |verder optimaliseren van de evaluatieprogrammering.| | | | |Doordat het aantal doelstellingen aanzienlijk werd | | | | |beperkt en doelstellingen meer in eindtermen werden| | | | |geformuleerd was het mogelijk om een beter dekkende| | | | |evaluatieprogrammering op te stellen. Ook op dit | | | | |terrein valt echter nog de nodige voortgang te | | | | |boeken. Het nieuwe instrument | | | | |beleidsdoorlichtingen, geïntroduceerd in het kader | | | | |van de VBTB evaluatie, biedt hiervoor wellicht | | | | |perspectief. Ambitie voor de komende jaren is in de| | | | |programmering van beleidsonderzoek een goede mix te| | | | |vinden tussen a) beleidsdoorlichtingen op het | | | | |niveau van beleidsartikel of operationele | | | | |doelstelling en b) een select aantal, kwalitatief | | | | |hoogwaardige evaluatieonderzoeken naar de effecten | | | | |van beleid | | | | |Een volgende stap wordt momenteel gezet. Conform de| | | | |motie Douma c.s. formuleert BZ op dit moment | | | | |indicatoren bij de operationele doelstellingen. | | | | |Voor het aanstaande zomerreces zal hierover in een | | | | |brief aan de Vaste Commissie voor Buitenlandse | | | | |Zaken worden gerapporteerd. | | | |8 |Zijn het juist de uitgaven voor |25 | | | |ontwikkelingssamenwerking waarbij de | | | | |prestatiemeting tekort schiet? | | | | |Antwoord: | | | | |Nee. Bij ontwikkelingssamenwerking vindt monitoring| | | | |en prestatiemeting plaats door middel van | | | | |activiteiten en sectorwaarderingen die door de | | | | |Nedelandse vertegenwoordigingen worden opgesteld. | | | |9 |Waarom blijft de prestatiemeting op de begroting |25 | | | |voor Buitenlandse Zaken zo enorm achter bij | | | | |bijvoorbeeld de prestatiemeting op de begroting van| | | | |Defensie? | | | | |Antwoord: | | | | |De feitelijke situatie is genuanceerder dan de | | | | |vraag doet vermoeden. Waar het ministerie van | | | | |Defensie in haar begroting en verslag sterker lijkt| | | | |te scoren op het gebied van kwantificeerbare en | | | | |meetbare outputs (bijvoorbeeld in termen van | | | | |manschappen en materieel) lijkt Buitenlandse Zaken | | | | |er beter in geslaagd te zijn om de operationele | | | | |doelen in de begroting te formuleren op het niveau | | | | |van beoogde maatschappelijke effecten. Voor beide | | | | |partijen geldt echter dat het niet goed mogelijk is| | | | |om een directe en meetbare relatie te leggen tussen| | | | |de Nederlandse inzet en het bereiken van | | | | |internationale doelen. Dit is slechts mogelijk in | | | | |termen van plausibiliteit. | | | |10|Heeft de geringe meting van prestaties ook |25 | | | |betrekking op de 'samenwerking met maatschappelijke| | | | |organisaties'? Is hier ook sprake van samenhang | | | | |met het (door de Rekenkamer geconstateerde) | | | | |tekortschietende toezicht op non-gouvernementele | | | | |organisaties? | | | | |Antwoord: | | | | |De Algemene Rekenkamer merkt op dat de informatie | | | | |over prestaties nog onvoldoende concreet kan worden| | | | |gemaakt. Deze algemene opmerking wordt echter niet | | | | |gespecificeerd per operationele doelstelling en het| | | | |is derhalve onduidelijk in welke mate deze | | | | |opmerking ook betrekking heeft op de samenwerking | | | | |met maatschappelijke organisaties. Er is overigens | | | | |geen sprake van samenhang met toezicht zoals | | | | |bedoeld door de Algemene Rekenkamer en | | | | |prestatiemeting. De Algemene Rekenkamer concludeert| | | | |echter wel dat de aanvullende beheersmaatregelen | | | | |een goede aanzet vormen om de kwaliteit van de | | | | |toezichtstructuur op NGO's te verbeteren. | | | |11|Hoe zal de informatie over prestaties voor dit jaar|25 | | | |en de komende jaren verder worden geconcretiseerd? | | | | |Antwoord: | | | | |Zie antwoord op vraag 7. | | | |12|De vragen "hebben we bereikt wat we hebben |25 |26| | |beoogd?", "hebben we gedaan wat we van plan waren | | | | |te doen" en "heeft het gekost wat we dachten dat | | | | |het zou kosten?" worden respectievelijk slechts in | | | | |28%, 22% en 11% van de operationele doelstellingen | | | | |concreet beantwoord. Welke verklaring(en) heeft u | | | | |voor deze onaanvaardbaar lage percentages, en wat | | | | |gaat hij doen om in de toekomst te komen tot | | | | |substantieel hogere scores? | | | | |Antwoord: | | | | |Belangrijkste oorzaak was dat de doelstellingen van| | | | |de begroting 2004 in feite onvoldoende op het | | | | |juiste (effect) niveau waren geformuleerd en | | | | |onvoldoende helder was waarvoor Nederland | | | | |aanspreekbaar was. Bovendien was door indeling van | | | | |de financiële middelen naar uitvoeringskanalen geen| | | | |goede koppeling mogelijk tussen middelen en doelen.| | | | |Om deze redenen is eind 2003 dan ook besloten om | | | | |met ingang van 2005 de indeling van de begroting | | | | |ingrijpend te herzien. Het op een hoger plan | | | | |brengen van de 'VBTB-conformiteit' van begroting en| | | | |jaarverslag was daarbij een belangrijke | | | | |doelstelling. Tegelijkertijd is echter getracht om | | | | |de hoeveelheid informatie in begroting en | | | | |jaarverslag te beperken ten einde een goede | | | | |leesbaarheid te handhaven. Onze inzet bij de | | | | |begroting 2005 is geweest om per operationele | | | | |doelstelling, waar zinvol en relevant, de | | | | |maatschappelijke doelen specifiek, meetbaar en | | | | |tijdgebonden uit te werken (de W1 vraag) en de | | | | |middelen te koppelen aan de operationele | | | | |doelstellingen (de W3 vraag). Daarentegen is er | | | | |voor gekozen de instrumenten en activiteiten (de W2| | | | |vraag) kort en bondig in begroting te noemen, | | | | |zonder daarbij uitputtend te zijn. Met verwijzing | | | | |naar het rapport 'Staat van de Beleidsinformatie | | | | |2005' van de Algemene Rekenkamer lijkt die opzet | | | | |redelijk geslaagd. Voor de W1 en W3 vragen 'scoort'| | | | |de begroting van Buitenlandse Zaken de | | | | |bovengemiddelde percentages van respectievelijk | | | | |56% en 68%. | | | | |Tegen deze achtergrond onderschrijven wij de zorg | | | | |van de Algemene Rekenkamer over de nog te lage | | | | |"scores" met betrekking tot respecteivelijk de | | | | |W1/H1 en de W3/H3 vragen in het jaarverslag over | | | | |2004. Ten gevolge van nieuwe structuur van de | | | | |begroting 2005 verwachten wij - met de Rekenkamer -| | | | |dat het niveau van beantwoording van genoemde | | | | |vragen in het Jaarverslag 2005 aanzienlijk zal | | | | |kunnen stijgen. Anderzijds verwachten we geen | | | | |significant hogere score op de W2/H2 vraag. | | | |13|Welke acties zullen worden genomen om de huidige |32 | | | |juridische eigendomsstatus van het | | | | |Ontwikkelingsfonds nog dit jaar eenduidig vast te | | | | |leggen? | | | | |Antwoord: | | | | |De juridische eigendomsstaus van het | | | | |Ontwikkelingsfonds is sinds lang eenduidig | | | | |vastgelegd: | | | | | | | | | |In artikel 24 sub 3 van de Statuten van FMO is die | | | | |eigendomsstaus als volgt geregeld: | | | | |"Wanneer er na liquidatie (van FMO n.v.) een batig | | | | |saldo blijkt te zijn, wordt dit saldo aan de | | | | |aandeelhouders in verhouding tot ieders | | | | |aandelenbezit uitgekeerd, totdat is uitgekeerd | | | | |éénhonderd procent van het nominale bedrag van de | | | | |aandelen, vermeerderd voor elk boekjaar dat sedert | | | | |de oprichting van de vennootschap is verstreken met| | | | |zes procent van het nominale bedrag van de | | | | |uitstaande aandelen, doch verminderd met het sedert| | | | |de oprichting van de vennootschap als dividend | | | | |uitgekeerde bedrag. Het daarna resterende saldo | | | | |wordt aan de houder(s) van aandelen A uitgekeerd." | | | | |Artikel 5.2 van de Overeenkomst Staat - FMO van 16 | | | | |November 1998 stelt: "Deze bedragen (jaarlijkse | | | | |toevoegingen aan het Ontwikkelingsfonds) worden | | | | |door de Staat ter beschikking gesteld als | | | | |aandeelhhouder A en worden daarmee toegevoegd aan | | | | |het Eigen Vermogen van de FMO." | | | |14|De nieuwe Nederlandse ambassade in Berlijn kostte |34 |35| | |niet minder dan 57 miljoen euro, een overschrijding| | | | |van maar liefst 85 % en een verlenging van de | | | | |bouwtijd van 26 maanden. Ambassades in Addis Abeba | | | | |en Maputo kostten achtereenvolgens 13 miljoen en 7 | | | | |miljoen euro. Hoe verklaart u deze hoge bedragen? | | | | |De Directie Huisvesting Buitenland heeft tussen | | | | |2000 en 2004 102 projecten afgerond (budget ruim | | | | |200 miljoen euro). De Algemene Rekenkamer | | | | |constateert dat bij niet minder dan 73 van 102 | | | | |projecten sprake is van een verschil van meer dan | | | | |10 % tussen begroting en realisatiekosten. In 44 | | | | |gevallen is zelfs een overschrijding van meer dan | | | | |20 % aan de orde (p. 50). Waarom ziet u desondanks | | | | |geen reden om het beleid terzake ingrijpend te | | | | |wijzigen? | | | | | | | | | |Antwoord: | | | | |Het ministerie van Buitenlandse Zaken zorgt voor | | | | |functionele huisvesting van de medewerkers op de | | | | |buitenlandse vertegenwoordigingen. In slechts | | | | |enkele gevallen, zoals in Berlijn, is bewust | | | | |gekozen voor hoogwaardige architectuur. De zorg | | | | |voor functionele huisvesting betekent goede | | | | |arbeidsomstandigheden, adequate | | | | |veiligheidsvoorzieningen, hoogwaardige | | | | |IT-voorzieningen en een representatief kantoor. | | | | |Bouwen in landen als Ethiopië en Mozambique is niet| | | | |structureel goedkoper dan bouwen in Nederland: het | | | | |effect van lagere arbeidslonen wordt tenietgedaan | | | | |door de noodzakelijke import van bouwmaterialen en | | | | |de thans noodzakelijke beveiligingsmaatregelen. | | | | | | | | | |De afwijking tussen begroting en realisatiekosten | | | | |voor alle projecten die BZ de laatste 4 jaar heeft | | | | |uitgevoerd, bedraagt gemiddeld slechts 2,85%. Het | | | | |is een misverstand te veronderstellen dat in 44 van| | | | |de 102 projecten er sprake is van een | | | | |overschrijding van meer dan 20%; naar de opvatting | | | | |van de Rekenkamer tellen overschrijdingen en | | | | |onderschrijdingen even zwaar, dus heeft de | | | | |Rekenkamer de 29 projecten met een onderschrijding | | | | |van meer dan 20% samengeteld met de 15 projecten | | | | |met een overschrijding van meer dan 20%. In die zin| | | | |is derhalve sprake van een afwijking van meer dan | | | | |20%. | | | | |Deze verschillen tussen de begroting, op basis | | | | |waarvan de investeringsbeslissing wordt genomen, en| | | | |de uiteindelijke realisatie worden veroorzaakt | | | | |doordat deze zeer voorlopige begroting wordt | | | | |gemaakt op het moment dat de planvorming nog moet | | | | |plaatsvinden. Tijdens de planvormingfase worden | | | | |ramingen opgesteld en vergeleken met de | | | | |oorspronkelijke begroting, hetgeen kan leiden tot | | | | |bijsturing. Het definitieve ontwerp wordt geraamd | | | | |middels een directiebegroting, pas daarna volgt de | | | | |werkelijke confrontatie met de markt: de | | | | |aanbesteding. Indien de aanbestedingsresultaten | | | | |tegenvallen, ontstaat een nieuw beslismoment | | | | |hetgeen kan uitmonden in een bezuinigingsslag of | | | | |zelfs -zoals bij het kanselarijproject te Accra- in| | | | |de opdracht tot een ander, simpeler ontwerp. | | | | |Tijdens de uitvoeringsfase kunnen onvoorziene | | | | |ontwikkelingen nopen tot meerwerk. Verzoeken | | | | |daartoe worden eerst inhoudelijk op redelijkheid | | | | |beoordeeld en voor het overige alleen toegestaan | | | | |indien zich elders in de portefeuille meevallers | | | | |voordoen. | | | | |Elk project wordt in de verschillende fasen | | | | |begroot. Van ieder project wordt een systematische | | | | |administratie gevoerd. Met ingang van 2003 wordt | | | | |ieder project afgerond met een evaluatie, inclusief| | | | |een financiële verantwoording, gericht op "lessons | | | | |learned" en het ontwikkelen van kengetallen (zie | | | | |ook reactie op pagina 47 van de ministers op het | | | | |Algemene Rekenkamer rapport). | | | | |Met uitzondering van het kanselarijproject | | | | |Berlijn[2] is het ministerie van Buitenlandse Zaken| | | | |in staat de gehele projectenportefeuille goed in de| | | | |hand te houden, hetgeen blijkt uit de relatief | | | | |geringe overschrijding van de huisvestingbegroting | | | | |op totaalniveau in de periode tussen 2000 en 2004 | | | | |van nog geen 3%. Omdat het verschil tussen de | | | | |totale huisvestingbegroting en de totale | | | | |realisatiecijfers van de afgeronde projecten in de | | | | |periode tussen 2000 en 2004 klein is geweest is er | | | | |geen reden om het beleid terzake ingrijpend te | | | | |wijzigen. | | | |15|Bent u van plan om richtlijnen op te stellen voor |35 | | | |de maximumkosten voor de bouw van ambassades? Zo | | | | |ja, binnen welke termijn? Zo nee, waarom niet? | | | | |Antwoord: | | | | |Het totale bouwbudget wordt jaarlijks vastgesteld | | | | |in de reguliere planning en controlcyclus. | | | | |Daarbinnen dienen de projecten gerealiseerd te | | | | |worden. Hierdoor wordt een investeringsplafond | | | | |gevormd. Daarnaast wordt voor ieder project in | | | | |verschillende fasen een begroting vastgesteld | | | | |waarbinnen geopereerd moet worden. Aangezien de | | | | |ambassades sterk verschillen qua omvang, | | | | |veiligheidsmaatregelen, uitstraling en land van | | | | |realisatie is het van weinig toegevoegde waarde om | | | | |een uniform maximumbedrag vast te stellen. | | | |16|De Algemene Rekenkamer merkt op dat 210 lokale |42 | | | |medewerkers van het ministerie ongescreend een | | | | |vertrouwensfunctie uitoefenen. Om welke functies | | | | |gaat het, en in welke landen? Hoe lang is reeds | | | | |sprake het ongescreend uitoefenen van | | | | |vertrouwensfuncties? Hoe gaat u dit veiligheidslek | | | | |op zo kort mogelijke termijn dichten? | | | | |Antwoord: | | | | |In enkele tientallen landen verrichten lokale | | | | |medewerkers, geplaatst op een vertrouwensfunctie, | | | | |ondersteunende werkzaamheden op administratief, | | | | |economisch of consulair terrein. De wet | | | | |Veiligheidsonderzoeken is in 1997 in werking | | | | |getreden. Het ministerie van Buitenlandse Zaken | | | | |heeft in de jaren daarna een inventarisatie gemaakt| | | | |van alle vertrouwensfuncties. Deze omvangrijke | | | | |exercitie omvatte ook lokale functies. Na | | | | |uitgebreid ambtelijk vooroverleg werd in maart 2004| | | | |in overeenstemming met de Minister van Binnenlandse| | | | |Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) de lijst van | | | | |vertrouwensfuncties definitief vastgesteld. | | | | |Het ministerie van Binnenlandse Zaken en | | | | |Koninkrijksrelaties (AIVD) is direct na | | | | |vaststelling van deze lijst gestart met de | | | | |screening van de lokale medewerkers die deze | | | | |functies vervullen. Over de uitvoering van de | | | | |veiligheidsonderzoeken naar deze personen heeft | | | | |afstemming plaatsgevonden tussen de AIVD en het | | | | |ministerie van Buitenlandse Zaken. | | | | |De betrokken ambassades zijn geinstrueerd zolang | | | | |dit veiligheidsonderzoek nog niet is afgerond hun | | | | |(administratieve) organisatie zodanig in te richten| | | | |dat lokale medewerkers niet in aanraking komen met | | | | |vertrouwelijke werkzaamheden. | | | | |Het is van belang de lijst van vertrouwensfuncties | | | | |zo actueel en beheersbaar mogelijk te houden. | | | | |Werkzaamheden op ambassades worden regelmatig | | | | |aangepast aan de ontwikkelingen in Den Haag en/of | | | | |ter plekke. De inhoud van lokale functies kan | | | | |daardoor veranderen. Nog voor de zomer van 2005 | | | | |wordt daarom een inventarisatie gestart om de lijst| | | | |van vertrouwensfuncties van lokale medewerkers te | | | | |actualiseren. | | | | |Nu bovengenoemde maatregelen in uitvoering zijn, | | | | |zijn sancties niet aan de orde. | | | |17|Wanneer kan de Kamer de resultaten tegemoet zien |46 | | | |van de "diepgaande analyse" die u in de | | | | |correspondentie met de ARK over het | | | | |"Voorschotbeheer", door de ARK voorzien van het | | | | |signalement "ernstige onvolkomenheid", heeft | | | | |toegezegd? Wanneer kan de Kamer de resultaten | | | | |tegemoet zien van het nader onderzoek naar het | | | | |CoCa-instrument (Checklist Organisational Capacity | | | | |Assessment) en het gebruik daarvan, en eventueel | | | | |genomen "passende maatregelen"? | | | | |Antwoord: | | | | |Naar aanleiding van het verantwoordingsdebat en het| | | | |verzoek van lid Verburg om vooruitlopend op het AO | | | | |toelichting te geven op de voorgenomen maatregelen | | | | |met betrekking tot het voorschotbeheer, hebben wij | | | | |begin juni een brief naar uw Kamer gestuurd. In | | | | |deze brief geven wij aan welke maatregelen reeds | | | | |getroffen zijn en welke wij aanvullend hebben | | | | |ingesteld naar aanleiding van de uitkomsten van | | | | |voornoemde analyse. | | | | |Wat betreft het onderzoek naar het gebruik van de | | | | |COCA kan ik u het volgende melden. Enerzijds zal | | | | |het onderwerp bijzondere aandacht krijgen in de | | | | |reguliere controle van onze accountantsdienst en | | | | |anderzijds zal de Directie Financieel Economische | | | | |Zaken zelf een onderzoek uitvoeren. De resultaten | | | | |hiervoor, inclusief te nemen maatregelen, zullen | | | | |gerapporteerd worden bij het departementale | | | | |jaarverslag over 2005. | | |
-----------------------
Voor 2003 zijn geen cijfers verstrekt, omdat deze niet representatief zijn. Door de gefaseerde invoering van het managementinformatiesysteem Piramide in dat jaar liepen de uitgaven en de registratie daarvan in de systemen niet gelijk op.
Verwezen wordt naar: vragen n.a.v de suppletoire wet 2003 kamerstuk 2003-2004 nr. 29328 nr 3 (vraag 13), Kamervragen 2003-2004 Kamerstuknrs 29540 nr 97 en 99 en vergaderjaar 2003-2004 handelingen nr 1208 en 1209
---- --