Ingezonden persbericht
De Pont
E-mailbericht juni 2005
Tentoonstelling
Wolfgang Laib
tekeningen en foto's
ism Kunstmuseum Bonn
4 juni tm 25 september
opening: zaterdag 4 juni, 15.00 - 17.00 uur.
programma | persbericht | collectie
Het werk Wachsraum van Wolfgang Laib maakt sinds de opening van De Pont, in september 1992, deel uit van de vaste opstelling van het museum. In 1993 bracht het museum de eerste overzichtstentoonstelling van zijn werk in Nederland, waarin de kunstenaar voor het eerst enkele werken op papier liet zien. Sinds enkele jaren komt Laib ook met zijn fotografische werk naar buiten. Tekeningen en foto's bieden een fascinerend inzicht in de achtergronden van zijn werk en tonen zijn fascinatie voor met name traditionele Indiase architectuur en rituele gebruiken. Van dit bijzondere onderdeel van zijn oeuvre heeft De Pont nu samen met het Kunstmuseum in Bonn een groot overzicht georganiseerd, waarin ruim 120 werken op papier zijn opgenomen. Bij de tentoonstelling verschijnt een uitgebreide publicatie met essays van Christoph Schreier en Klaus Ottmann (¤ 25,-).
Wofgang Laib (1950) is gefascineerd door de oosterse, met name boeddhistische, aandacht en respect waarmee de natuurlijke omgeving wordt bekeken en beleefd. Zijn belangstelling daarvoor zal al zijn gewekt door de reizen die hij met zijn ouders maakte naar India, maar ook naar islamitische landen. Over de moskeeën merkt hij op: 'Lege ruimten (...) niet opgevuld met overbodigheden. Een gevoel voor ruimte, vooral voor de vloer, dat in de Europese kunst helemaal niet bestaat.'
Laib plaatst zichzelf bewust buiten de hectiek van het moderne leven. Niet alleen door de vele reizen die hij maakt en door zijn teruggetrokken leven en werken, maar ook doordat hij herhaling en concentratie als wezenlijker aspecten van zijn kunstenaarschap beschouwt dan verandering en ontwikkeling. Dit uit zich in zijn tekeningen onder meer in een sobere, bijna elementaire, vormentaal, waarmee hij de essentie van zijn onderwerpen tracht weer te geven. Het zijn bijna schematische, vaak ritmisch herhaalde, aanduidingen van de vormen en objecten die ook in zijn ruimtelijk werk een rol spelen. De tekeningen zijn uitgevoerd in potlood en pastelkrijt in geel of rood. Deze kleuren herinneren aan de gloed van het stuifmeel en van de bijenwas. Soms herkennen we dieren, bergen, schalen of kommen. Dikwijls zijn het ook architectonische vormen als torens, koepels en nissen waarin het uitgangspunt voor een tekening ligt. Met name de 'ziggurat' - de getrapte toren uit de oude culturen van het Midden-Oosten - komt in veel tekeningen voor. Tijdens zijn vele reizen door het Midden-Oosten en Zuidoost-Azië heeft Laib talloze foto's gemaakt van met name architectuur. Vaak zijn dit heiligdommen, tempels, gedenkstenen en rituele plaatsen waarvan de bouwvormen door eeuwenoude tradities bepaald zijn. Deze archaïsche bouwkunst vormt de aanleiding voor tal van tekeningen met abstracte vormen als blokken, driehoeken, bogen en trappen. Maar deze formele aspecten zijn op zichzelf niet de essentie van Laibs werk. De eenvoudige vormen hebben ontegenzeglijk hun eigen poëtische schoonheid, maar ze zijn bijna altijd opgenomen in een kader van dunne potloodlijnen waarbinnen ze geordend en gesystematiseerd lijken. Deze schematische vorm plaatst de losse elementen in een groter geheel. Het is alsof de kunstenaar daarmee uitdrukking geeft aan het besef dat alles deel uitmaakt van een grotere ordening en van een andere dimensie van plaats en tijd. Het is een zienswijze die ons bewust wil maken van de magische levenskracht die verborgen ligt in zoiets nietigs als stuifmeel of een rijstkorrel. De spiritualiteit van dit bewustzijn herkent Laib in de offergaven die gedaan worden bij Indiase altaren, waar de goden gunstig worden gestemd met wierook, melk en bloemen. Dit is een rituele celebratie van het leven zoals Laib die zelf ook in zijn werk tot uitdrukking brengt. Eenvoud van materiaal en vorm staat voorop, maar in de eenvoud ligt een intense beleving en spiritualiteit. De rijkdom van een kosmische orde en een diepe verbondenheid met de natuur.
Voor volledige en actuele informatie over alle tentoonstellingen en activiteiten zie www.depont.nl