Microscoop levert nieuwe inzichten in verkleuring en aantasting van oude meesters
Promotie Scheikunde
woensdag 22 juni 12.00 uur
Door het gebruik van de massamicroscoop in het onderzoek van schilderijen, is het voor het eerst mogelijk om het oliebindmiddel in de verschillende verflagen van een schilderij onafhankelijk aan te tonen. Ook geeft de massamicroscoop informatie over de pigmenten in een schilderij. Katrien Keune toonde met deze nieuwe onderzoeksmethode aan dat (een gedeelte van) de bovenste verflaag van het vijftiende-eeuwse werk De Kruisafneming lijnzaadolie bevat. Daarnaast verkreeg ze nieuwe inzichten in het eeuwenoude probleem van het zwart of wit worden (door licht) van het traditionele rode pigment vermiljoen. Op basis van deze inzichten verwerpt Keune de aloude opvatting dat het zwarte product een andere vorm is van vermiljoen. Bovendien identificeert ze het witte product als kwikchloride, dat nooit eerder op schilderijen is aangetoond. Met een combinatie van analysetechnieken deed Keune vervolgens onderzoek naar de vorming van metaalzeepaggregaten, die de stabiliteit van en de afbeelding op een schilderij aantasten - een wereldwijd probleem dat voorkomt bij schilderijen uit de vijftiende tot en met de twintigste eeuw. Keune onderzocht onder meer aangetaste schilderijen van Rembrandt en Van Gogh en constateerde dat factoren als warmte en vocht een belangrijke rol spelen bij de vorming van metaalzeepaggregaten.
Mw. K. Keune: Binding medium, pigments and metal soaps characterised and localised in paint cross-sections. Promotor is prof. dr. J.J. Boon.
Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail:
Universiteit van Amsterdam