Universiteit van Tilburg

Hoe mensen met psychische beperkingen volwaardig deel te laten nemen aan de maatschappij?

Congres over Maatschappelijke Steunsystemen over relatie zorg en steun

Overlast op straat wordt vaak veroorzaakt door mensen die verslaafd zijn en ook nog eens last hebben van een psychische stoornis. Psychische handicaps leiden niet zelden tot eenzaamheid, verwaarlozing, soms tot misbruik door de omgeving et cetera. De zorg die deze mensen krijgen van de GGZ is vaak niet afdoende, zij hebben ook andere vormen van steun nodig. In het Brabantse MSS-project (Maatschappelijke Steunsystemen voor mensen met psychische handicaps) is aan de hand van de praktijk bekeken hoe een combinatie van zorg en steun er voor kan zorgen dat de maatschappelijke en persoonlijke problemen afnemen. Op 2 juni vindt een conferentie plaats in het provinciehuis van s-Hertogenbosch, georganiseerd door vijf GGZ-instellingen en Tranzo, het aan de Universiteit van Tilburg verbonden wetenschappelijk centrum voor transformatie in zorg en welzijn.

Om mensen met psychische beperkingen volwaardig te kunnen laten deelnemen aan de maatschappij moet een maatschappelijk steunsysteem (MSS) worden opgezet. Een MSS is een netwerk van voorzieningen (geestelijke gezondheidszorg, gemeenten, maatschappelijk werk, welzijnswerk etc.) dat mensen met psychische beperkingen ondersteunen op verschillende leefgebieden om zo volwaardig lid te kunnen zijn van de maatschappij. De opzet van een MSS heeft alleen kans van slagen als betrokken instellingen onder regie van gemeente samenwerken. Als deze samenwerking faalt en een MSS komt niet van de grond, raken mensen met langdurige en ernstige psychisch beperkingen in een sociaal isolement en neemt de kans op verloedering en overlast voor de omgeving toe. Deze uitgangspunten vormden de basis voor het MSS, in het kader waarvan de afgelopen jaren meerdere projecten zijn geëvalueerd in Brabant. Zo is er in Den Bosch een bemoeizorgteam actief geweest met een bundeling van activiteiten voor 'zorgmijders'. Het doel was eerder en beter te kunnen ingrijpen bij verloedering en overlast. Ook kwam er een vriendendienst voor jongeren met ernstige psychische problemen in samenwerking met studenten van hogeschool Fontys. Elders in het land zijn ook goede ervaringen opgedaan: in de Vogelbuurt in Dordrecht, werden overlast en geweld aangepakt door betere samenwerking tussen GGZ, politie, buurtcomité en woningbouwvereniging. In Amsterdam Westerpark en Utrecht functioneren eveneens goede Maatschappelijke Steunsystemen, evenals in het buitenland, waar vooral in de Verenigde Staten goede ervaringen zijn opgedaan met Community Support Systems. Het onderzoek ernaar is echter nog schaars en het betreft moeilijk te onderzoeken materie. Het belang ervan neemt echter toe nu de nieuwe Wet Maatschappelijke Ondersteuning er voor moet gaan zorgen dat mensen met psychische handicaps 'mee kunnen doen' (aldus het ministerie van VWS).
Voor de gemeenten is een belangrijke rol voorzien, maar zij kunnen daarbij niet zonder de steun en input van zorginstellingen. Het samenwerkingsproject heeft aangetoond dat een grensoverschrijdende aanpak perspectief biedt. Tijdens het congres wordt aan de hand van een aantal stellingen gesproken over een vervolg van het MSS.

Noot voor de pers
Het rapport en een nieuwsbrief kunnen worden gedownload via de website van Tranzo:
http://www.uvt.nl/faculteiten/fsw/departementen/tranzo/onderzoek/proje cten/geintegreerde/
Nadere informatie naar aanleiding van dit persbericht is te verkrijgen bij dr. Inge Bongers (Tranzo, Universiteit van Tilburg, 013 466 2962/06-22218573) of bij dr. Joop van den Bogaard (GGZ Midden-Brabant/Tranzo, 013 466 2413/06-23642937).