Productschap Margarine



01.06.2005

Gevolgen invoering Besluit Verpakkingen en Papier en Karton

Staatssecretaris Van Geel van VROM heeft een Algemene Maatregel van Bestuur (AmvB) afgekondigd waardoor bedrijven per 1 januari 2006 verantwoordelijk worden voor de inzameling en recycling van hun verpakkingen. Een en ander zal ook gevolgen hebben voor het verpakkingsconvenant.

WAT BETEKENT DE AMVB VOOR HET BEDRIJFSLEVEN? Op 7 april is het Besluit Verpakkingen en Papier en Karton in het Staatsblad gepubliceerd (AMvB). Hierdoor wordt het bedrijfsleven vanaf
1 januari 2006 verantwoordelijk voor de inzameling en recycling van verpakkingen. Ook zal het bedrijfsleven een deel van de kosten moeten overnemen die nu nog door gemeenten worden gemaakt.

PLAN BEDRIJFSLEVEN
Op 6 april heeft SVM·PACT aan VROM en de VNG een voorstel gedaan voor de invulling van het verpakkingenbeleid na 2005. Op deze datum was de AMvB nog niet officieel gepubliceerd. In dit voorstel wordt een voorkeur uitgesproken voor de ontwikkeling van nascheiding van kunststofverpakkingen, metaal en drankenkartons. Uit onderzoek door TNO blijkt dat nascheiding uit het restafval het meest efficiënt is en het hoogste milieurendement heeft. De bestaande inzamelsystemen voor glas, papier / karton en metalen blijven gehandhaafd. Het bedrijfsleven handhaaft het principe van gedeelde verantwoordelijkheid/kosten. In een recente reactie heeft het Ministerie van VROM overwegend negatief gereageerd op deze voorstellen. VROM vindt het voorstel geen invulling van producentenverantwoordelijkheid. VROM betwijfelt of het gewenste milieuresultaat in de praktijk wordt waargemaakt en is niet bereid mee te betalen aan de ontwikkeling van de vereiste infrastructuur. Het dagelijks bestuur van SVM·PACT zal zich binnenkort beraden over de situatie en met een reactie komen. Op 2 juni is er een volgend bestuurlijk overleg gepland met VROM en de VNG.

AMVB
Wie krijgt er te maken met de AMvB? De AMvB is van toepassing op elk bedrijf in Nederland dat als eerste een product in een verpakking aan een ander ter beschikking stelt of als eerste een verpakt product invoert en zich van de verpakking ontdoet. De AMvB richt zich dus op dezelfde bedrijven als het convenant.

WAT ZIJN DE VERPLICHTINGEN VOOR PRODUCENTEN EN IMPORTEURS? De producent of importeur moet ervoor zorgen dat van alle door hem op de Nederlandse markt afgezette verpakkingen 70 procent nuttig wordt toegepast waarvan 65 procent via recycling. Per materiaal en voor kunststof drankenverpakkingen gelden specifieke recyclingdoelstellingen. Drankenkartons kennen geen afzonderlijke doelstelling maar vallen onder de doelstelling voor papier en karton.

KOSTEN
De producent of importeur moet de kosten gaan betalen voor de gescheiden inname of nascheiding en recycling van verpakkingen uit huishoudens tot de doelstelling van 70 procent is bereikt. De overige kosten voor de 30 procent verpakkingen in het huishoudelijk afval blijven dus voor rekening van de gemeenten.

ANDERE VERPLICHTINGEN
Verder moet de producent en/of importeur maatregelen nemen op het gebied van preventie, gescheiden inzameling, stimuleren van hergebruik en het tegengaan van zwerfafval. In een mededeling aan VROM zal de producent/importeur moeten aangeven hoe hij denkt deze doelstelling te realiseren.

STATIEGELD
De AMvB gaat ervan uit dat de bestaande statiegeldsystemen voor frisdranken, waters en bier gehandhaafd blijven. De AMvB voorziet in de mogelijkheid op een groot aantal drankenverpakkingen statiegeld te heffen. Verkooppunten hebben de verplichting om verpakkingen van dezelfde materiaalsoort in te nemen. Voor kleine verkooppunten gelden speciale regels. Bepaalde verpakkingen en dranken zijn vrijgesteld van statiegeld. De uitbreiding van statiegeld wil VROM laten afhangen van de resultaten van de aanpak van het zwerfafval en de uitkomsten van de pilots voor de inzameling van kleine PET-flesjes. VROM wil hierover in het najaar een besluit nemen.

WANNEER TREEDT DE AMVB IN WERKING? De AMvB kan op onderdelen in werking treden. Hiervoor is een Koninklijk Besluit nodig. Staatssecretaris Van Geel heeft de Tweede Kamer in januari per brief laten weten te streven naar invoering van producentenverantwoordelijkheid per 1 januari 2006. Bij een eventuele invoering van statiegeld geldt een overgangstermijn van een jaar na de datum van publicatie van een Koninklijk Besluit.

KOMT ER NOG EEN NIEUW CONVENANT VERPAKKINGEN? De inzet van SVM·PACT is erop gericht om de afspraken in het convenant zoveel mogelijk te continueren. Hoewel invoering van de AMvB strikt genomen een einde maakt aan het convenant, is niet uit te sluiten dat overheid en bedrijfsleven nadere afspraken willen vastleggen in een convenant. Het is verder denkbaar dat gemeenten en bedrijfsleven een convenant sluiten over de aanpak van het zwerfafval en over papier en karton niet zijnde verpakkingen.

ONDERSCHEID BEDRIJFSAFVAL EN HUISHOUDELIJK AFVAL Voor verpakkingen die vrijkomen als bedrijfsafval verandert er niets. De kosten voor de (gescheiden) inzameling van het bedrijfsafval blijven voor rekening van de ontdoener. Voor de monitoring moeten alle verpakkingen - dus ook transport- en omverpakkingen - worden gemeten.

COLLECTIEVE UITVOERING
De AMvB gaat uit van de verplichtingen van de individuele producent en importeur. De AMvB voorziet wel in de mogelijkheid dat bedrijven kunnen samenwerken bij de inzameling en verwerking van verpakkingen en hiervoor een collectief oprichten. VROM gaat ervan uit dat de meeste bedrijven zich opnieuw bij SVM·PACT zullen aansluiten om uitvoering te kunnen geven aan de AMvB. MVO-bedrijven kunnen zich dan net als nu aansluiten bij het MVO-cluster.

WAT IS DE ROL VAN GEMEENTEN? De gemeenten zijn in Nederland verantwoordelijk voor de inzameling van het restafval waaronder verpakkingen. Verder hebben zij een zorgplicht voor het beheer van de openbare ruimte. Het ligt voor de hand dat SVM·PACT in overleg treedt met de VNG over de organisatie en vergoeding voor de kosten die gemeenten maken. Het bedrijfsleven hoeft niet alle kosten te vergoeden, maar uitsluitend de kosten die nodig zijn voor het behalen van de doelstellingen per materiaal.

HOE VERDER?
Daar de besprekingen met VROM en de VNG nog maar net zijn begonnen, is het nog te vroeg om in detail te kunnen aangeven hoe de AMvB in de praktijk zal moeten worden uitgevoerd. Het productschap MVO zal de aangesloten MVO-bedrijven de komende tijd regelmatig blijven informeren over het verloop van de besprekingen en alle uitvoeringsaspecten.

woensdag 1 juni 2005