Ingezonden persbericht
Persbericht 1 juni 2005
Eurodusnie collectief Leiden
Postbus 2228
2301 CE Leiden
0652408960 (Marco van Duijn) 0630945317 (David Vervoort)
Eurodusnie: Nee tegen een neoliberaal Europa
Wat twee maanden geleden nog voor onmogelijk werd gehouden is vanavond
gebeurd: Nederland stemde tegen de Europese Grondwet. Even wat feiten op
een rij: De regering trok 8 miljoen euro uit voor de ja- campagne, dat is
twintig keer zo veel als het nee-kamp had te besteden. Tot op de
verkiezingsdag zelf werden de kiezers gebombardeerd met oproepen om ja te
stemmen.De Europese Grondwet werd gesteund door 85% van de Tweede
Kamerleden en ook het overgrote deel van het maatschappelijk
establishment sprak zich uit voor de Europese Grondwet. In de media kwamen
tegenstemmers stelselmatig minder aan het woord. Van hen werd bovendien
een karikatuur gemaakt. Tegenstanders waren volgens deze karikatuur slecht
geïnformeerd, behoudend, communistisch, racistisch, nationalistisch, laag
opgeleid, met andere woorden: alles wat een
'normaal' mens niet zou willen zijn. Er klonk van de voorstanders
dreigende taal. Een stem tegen de Grondwet zou leiden tot het
uiteenvallen van Europa en oorlog, het licht zou uitgaan, de deur op slot
en Nederland werd het gekke Henkie van Europa.
En toch werd het NEE.
De politieke en maatschappelijke elite heeft wederom een opdonder
gekregen van jewelste, maar wie denkt dat men van deze nederlaag wat leert
komt bedrogen uit. Volgens de voorstanders valt er helemaal niet te
onderhandelen mocht Nederland nee stemmen, het is 'slikken of
stikken'. Er wordt inmiddels al gezinspeeld op een nieuwe referendum,
wanneer we 'beter geïnformeerd' zijn. Deze eerste voorzichtige exercitie
in directe democratie op landelijk niveau is daarmee verworden tot een
schaamteloze vertoning die de zoveel besproken 'kloof tussen burger en
politiek' alleen maar zal vergroten.
Maar er is meer aan de hand. Er is niet alleen sprake van een kloof tussen
kiezer en gekozene, maar ook een tussen de kiezer en de
maatschappelijke elite. De meeste opinieleiders en een groot aantal 'niet
gouvernementele organisaties' riepen, al dan niet openlijk, op vóór de
Grondwet te stemmen, terwijl hun achterban of publiek overwegend tegen
stemde. Het afwijzen van de Grondwet is dan ook allereerst een motie van
wantrouwen tegen het establishment dat de ingeslagen weg, van algehele
'vermarkting' en centralisering van politieke besluitvorming, overwegend
steunt.
Hoewel de voorstanders het niet zullen willen toegeven is het een NEE
tegen een neoliberaal Europa. Dit NEE kan niet los worden gezien van de
inzet van andersglobalisten die eind jaren negentig als eerste het
neoliberalisme, met haar marktfetisjisme en ontdemocratiseringprocessen,
op een populaire manier problematiseerden. In feite is dit hun - en
daarmee ook onze - grootste overwinning tot nu toe; want waren haar
eerdere successen nog het gevolg van relatief kleine aantallen
demonstranten; bij het verzet tegen de Grondwet is sprake van een breed
gedragen volksopstand.
Het NEE van Nederland vandaag, en dat van Frankrijk zondag, betekent
natuurlijk niet dat er nu een betere situatie in de Europese Unie is
ontstaan. De Europese Unie blijft ook zonder Grondwet gekenmerkt worden
door een kortzichtige neoliberale ideologie, een bekrompen eurocentrisme
en een armzalige democratische structuur.
Wat Eurodusnie betreft blijft het dan ook niet bij dit NEE, maar draagt
deze overwinning bij aan een veel bredere strijd waarin het
terugveroveren van onze levens op "markt" en "politiek" voorop staat. Dat
deze inzet niet vandaag op morgen wordt bereikt is evident. Wij putten
echter inspiratie uit de wijze woorden van Mahatma Gandhi die zei: 'Eerst
negeren ze je. Dan lachen ze je uit. Dan bestrijden ze je. Dan heb je
gewonnen.'