Toespraak J.P. Balkenende tijdens CDA congres: "Wij horen bij elkaar"
28 mei 2005
Geachte leden van het CDA-congres,
Beste CDA-vrienden,
"Wij horen bij elkaar"
Het is deze stelling die de basis vormde voor het ontstaan van het CDA. Een mooie
partij, waarvan wij vandaag het 25-jarig bestaan mogen vieren. Dat zelfde motto is
ook bepalend geweest voor de rol van christen-democraten in Europa. Geen
verdeeldheid meer, maar samenwerking en eenheid in Europa.
"Wij horen bij elkaar" is in beide gevallen gebaseerd op gedeelde waarden en
uitgangspunten. Voor Europa: respect, vrijheid en solidariteit. Voor het CDA:
gerechtigheid, gespreide verantwoordelijkheid, solidariteit en rentmeesterschap.
Gedeelde waarden
Gedeelde waarden bieden het houvast in moeilijke tijden. Zij vormen het tegenwicht
tegen het enkel zoeken van eigenbelang.
Gedeelde waarden tussen mensen, partijen en landen bepalen het gevoel van "wij
horen bij elkaar".
Het tekent de mensvisie van de christen-democratie. We zijn er niet voor onszelf,
maar komen tot ons recht in de relatie tot de ander. Door al die jaren heen, van "niet
bij brood alleen" tot "samenleven doe je niet alleen" is dat de kern van onze politieke
boodschap. Het CDA wil een sociaal waardenvaste partij zijn. Een partij ook, die
verantwoordelijkheid wil dragen, moeilijke beslissingen niet uit de weg gaat, eerlijk wil
zijn.
CDA eerlijk en sociaal
Eerlijk en sociaal. Dat betekent een regelmatige discussie. Gedurende 25 jaar op
eigenlijk elke partijraad. Hoe verenigen we de sociale opdracht met de bestuurlijke
eerlijkheid en verantwoordelijkheid? Hoe voorkomen we dat verandering die nodig is
wordt gevoeld als verslechtering? Die discussie speelde bij Van Agt en Lubbers net
zo zeer als bij Brinkman, Heerma en De Hoop Scheffer. Zowel tijdens het regeren als
het oppositievoeren.
Dat tekent ook het CDA: ook tijdens de oppositie je verantwoordelijk weten voor het
oplossen van problemen. Niet enkel Nee zeggen, maar ook oplossingen en
alternatieven aandragen.
Partij van de inhoud
Het CDA is een partij van de inhoud. Het is ook die inhoud die ons de kracht
gegeven heeft om door te gaan op de momenten dat het tegenzat. Een program van
uitgangspunten om drie verschillende partijen op te verenigen. Een strategisch
---
beraad om een partij weer richting te geven na een enorm verlies van 20 zetels. Een
geweldige WI-serie van "het wachten moe" na nog eens een verlies van 5 zetels.
Inhoudelijke vernieuwing die niet verslapt op het moment dat regeren wel weer aan
de orde is. Ook nu niet. Het zijn mensen partijleiders en partijvoorzitters die het
gezicht van de partij hebben bepaald, maar het is uiteindelijk de inhoud die de partij
nu al 25 jaar haar centrale plaats in de Nederlandse politiek geeft.
Gerechtigheid, gespreide verantwoordelijkheid, solidariteit en rentmeesterschap zijn
nog even actueel als in 1980. Toen wij ons program van uitgangspunten in 1993
vernieuwden werd het CDA daarmee geen andere partij... En: of we het nu de
zorgzame-, verantwoordelijke of betrokken samenleving noemen, het gaat ons om
de samenleving.
Niet alles verwachten van de overheid, niet alles van de markt, niet enkel van het
individu en van tolerantie die verwordt tot vrijblijvendheid. De christen-democratie
heeft een geheel eigen plek in de Nederlandse democratie.
Hoogte- en dieptepunten
Met hoogtepunten, maar ook met dieptepunten. Daar weten wij alles van. Regelmatig
werd dan ook het einde van de christen-democratie voorspeld, maar steeds bleek de
partij veerkrachtig.
Vanuit de inhoud werkten we steeds aan herstel. Dat heeft ons ook in 2002
geholpen.
Echter, zekerheden zijn er niet meer in de mediademocratie anno 2005. We zullen
het elke dag opnieuw moeten verdienen. In de samenleving en voor de samenleving.
Voor mensen en tussen mensen. Betrokken en betrouwbaar. Toen mij afgelopen
week werd gevraagd naar de missie voor de komende twee jaar heb ik dan ook het
woord "vertrouwen" genoemd. Vertrouwen van mensen onderling, vertrouwen in de
toekomst, maar ook vertrouwen in de politiek.
Vertrouwen en de Europese Grondwet
Het is ook het kernwoord in de discussies die ik deze weken dag in dag uit voer
over de Europese Grondwet. Mensen zijn best te overtuigen van het feit dat deze
Grondwet een verbetering is ten opzichte van de huidige situatie. Men wil niet dat we
uit de Europese Unie stappen.
Maar men heeft alleen het gevoel er geen grip op te hebben. En zonder bekendheid
geen vertrouwen. Als partij van de menselijke maat mag ons dat niet verbazen.
Niet voor niets zijn wij kritisch over gemeentelijke herindeling, niet voor niets vinden
wij mammoetscholen niet in het belang van onze kinderen, niet voor niets zijn wij een
partij met herkenbare personen uit elke provincie. Mensen willen erkend en herkend
worden. Doe de dingen niet verder van de mensen af dan nodig is. Leg de
verantwoordelijkheden op het laagst mogelijke niveau. Dat is christen-democratisch
gedachtegoed.
Subsidiariteit.
---
En beste CDA-vrienden. Dat is nu juist het woord dat centraal staat in deze
Grondwet. Het is juist deze visie, die door de inspanningen van Jean Luc Dehaene
en onze eigen Rene van der Linden, die in deze grondwet is verankerd. Doe alleen
datgene Europees wat Europees het meest effectief kan. Maar laat vooral nationaal
wat nationaal kan blijven.
Maak Europa krachtiger waar het moet. In de internationale concurrentiestrijd en in
de ijver voor de wereldvrede. Maar laat naast die eenheid de verscheidenheid zoveel
mogelijk in stand.
"Wij horen bij elkaar" ook in Europa
Het doel van Europa is niet uitgebreid. Net als in 1955 is dat: vrede, voorspoed en
veiligheid. Dat is wat Adenauer, Schuman en De Gaspari voor ogen hadden. Ze
zouden trots zijn op dit resultaat, omdat steeds meer landen daar in zijn gaan delen.
Landen die voorheen een dictatuur kenden zoals Spanje en Portugal. Landen die
voorheen van ons waren afgesloten door het Ijzeren gordijn, zoals Polen en de
Baltische staten. Ook zij kunnen nu delen in de vrede, voorspoed en veiligheid. Ook
dat behoort tot de solidariteit die wij tot onze opdracht rekenen.
Ook daar geldt "wij horen bij elkaar". Als Nederland hadden wij het voorrecht als
eerste voorzitter te mogen zijn van die Unie van 25. Dan merk je als geen ander dat
je in een Unie van 25 niet meer kunt werken met dezelfde spelregels als in een Unie
van 15. Dan merk je ook, vanwege het feit dat de verscheidenheid groter wordt, dat
het goed is om de eenheid beter vast te leggen. In mensenrechten. In sociale
rechten.
Meer dan 450 miljoen mensen die zich daar vervolgens op kunnen beroepen. Wie
had dat in 1950 durven dromen? Een Europese democratische samenleving van
zoveel mensen. Die verworvenheid mogen we beschermen. Sterker nog, we moeten
hem beschermen. Echter, ook daar niet enkel van uit het belang van de overheid of
dat van de markt. Ook Europa moet een samenleving zijn. Een samenleving waarin
net zozeer respect, naastenliefde en verantwoordelijkheid centraal staan. En net als
dat voor onze partij geldt: die inhoud verdwijnt niet door een tegenslag.
Europese grondwet is ook christen-democratische stap vooruit
Het project van Europa heeft zoveel gedeelde waarde dat het niet zal verdwijnen
door een "nee" op 1 juni. Maar een "ja" betekent wel een belangrijke stap vooruit.
Een stap vooruit, niet van de burger af, maar juist naar hem toe.
Een stap van subsidiariteit. En dus ook een christen-democratische stap vooruit. Een
stap op een nieuwe weg die wij vanuit een vaste waarde van 25 jaar durven inslaan.
Stem "ja" op 1 juni en doe dat samen met Dries van Agt, Ruud Lubbers, Elco
Brinkman, Jaap de Hoop Scheffer en ondergetekende!
Ik reken op uw inzet!
---
---- --
http://www.cda.nl/domains/cda/content/downloads/partij/2005/speechjpb280505.doc
"Wij horen bij elkaar"
J.P. Balkenende, CDA congres 28 mei 2005
Geachte leden van het CDA-congres,
Beste CDA-vrienden,
"Wij horen bij elkaar"
Het is deze stelling die de basis vormde voor het ontstaan van het CDA. Een mooie partij, waarvan wij vandaag het 25-jarig bestaan mogen vieren. Dat zelfde motto is ook bepalend geweest voor de rol van christen-democraten in Europa. Geen verdeeldheid meer, maar samenwerking en eenheid in Europa.
"Wij horen bij elkaar" is in beide gevallen gebaseerd op gedeelde waarden en uitgangspunten. Voor Europa: respect, vrijheid en solidariteit. Voor het CDA: gerechtigheid, gespreide verantwoordelijkheid, solidariteit en rentmeesterschap.
Gedeelde waarden
Gedeelde waarden bieden het houvast in moeilijke tijden. Zij vormen het tegenwicht tegen het enkel zoeken van eigenbelang.
Gedeelde waarden tussen mensen, partijen en landen bepalen het gevoel van "wij horen bij elkaar".
Het tekent de mensvisie van de christen-democratie. We zijn er niet voor onszelf, maar komen tot ons recht in de relatie tot de ander. Door al die jaren heen, van "niet bij brood alleen" tot "samenleven doe je niet alleen" is dat de kern van onze politieke boodschap. Het CDA wil een sociaal waardenvaste partij zijn. Een partij ook, die verantwoordelijkheid wil dragen, moeilijke beslissingen niet uit de weg gaat, eerlijk wil zijn.
CDA eerlijk en sociaal
Eerlijk en sociaal. Dat betekent een regelmatige discussie. Gedurende 25 jaar op eigenlijk elke partijraad. Hoe verenigen we de sociale opdracht met de bestuurlijke eerlijkheid en verantwoordelijkheid? Hoe voorkomen we dat verandering die nodig is wordt gevoeld als verslechtering? Die discussie speelde bij Van Agt en Lubbers net zo zeer als bij Brinkman, Heerma en De Hoop Scheffer. Zowel tijdens het regeren als het oppositievoeren.
Dat tekent ook het CDA: ook tijdens de oppositie je verantwoordelijk weten voor het oplossen van problemen. Niet enkel Nee zeggen, maar ook oplossingen en alternatieven aandragen.
Partij van de inhoud
Het CDA is een partij van de inhoud. Het is ook die inhoud die ons de kracht gegeven heeft om door te gaan op de momenten dat het tegenzat. Een program van uitgangspunten om drie verschillende partijen op te verenigen. Een strategisch beraad om een partij weer richting te geven na een enorm verlies van 20 zetels. Een geweldige WI-serie van "het wachten moe" na nog eens een verlies van 5 zetels. Inhoudelijke vernieuwing die niet verslapt op het moment dat regeren wel weer aan de orde is. Ook nu niet. Het zijn mensen - partijleiders en partijvoorzitters - die het gezicht van de partij hebben bepaald, maar het is uiteindelijk de inhoud die de partij nu al 25 jaar haar centrale plaats in de Nederlandse politiek geeft.
Gerechtigheid, gespreide verantwoordelijkheid, solidariteit en rentmeesterschap zijn nog even actueel als in 1980. Toen wij ons program van uitgangspunten in 1993 vernieuwden werd het CDA daarmee geen andere partij. En: of we het nu de zorgzame-, verantwoordelijke - of betrokken samenleving noemen, het gaat ons om de samenleving.
Niet alles verwachten van de overheid, niet alles van de markt, niet enkel van het individu en van tolerantie die verwordt tot vrijblijvendheid. De christen-democratie heeft een geheel eigen plek in de Nederlandse democratie.
Hoogte- en dieptepunten
Met hoogtepunten, maar ook met dieptepunten. Daar weten wij alles van. Regelmatig werd dan ook het einde van de christen-democratie voorspeld, maar steeds bleek de partij veerkrachtig.
Vanuit de inhoud werkten we steeds aan herstel. Dat heeft ons ook in 2002 geholpen.
Echter, zekerheden zijn er niet meer in de mediademocratie anno 2005. We zullen het elke dag opnieuw moeten verdienen. In de samenleving en voor de samenleving.
Voor mensen en tussen mensen. Betrokken en betrouwbaar. Toen mij afgelopen week werd gevraagd naar de missie voor de komende twee jaar heb ik dan ook het woord "vertrouwen" genoemd. Vertrouwen van mensen onderling, vertrouwen in de toekomst, maar ook vertrouwen in de politiek.
Vertrouwen en de Europese Grondwet
Het is ook het kernwoord in de discussies die ik deze weken - dag in dag uit - voer over de Europese Grondwet. Mensen zijn best te overtuigen van het feit dat deze Grondwet een verbetering is ten opzichte van de huidige situatie. Men wil niet dat we uit de Europese Unie stappen.
Maar men heeft alleen het gevoel er geen grip op te hebben. En zonder bekendheid geen vertrouwen. Als partij van de menselijke maat mag ons dat niet verbazen.
Niet voor niets zijn wij kritisch over gemeentelijke herindeling, niet voor niets vinden wij mammoetscholen niet in het belang van onze kinderen, niet voor niets zijn wij een partij met herkenbare personen uit elke provincie. Mensen willen erkend en herkend worden. Doe de dingen niet verder van de mensen af dan nodig is. Leg de verantwoordelijkheden op het laagst mogelijke niveau. Dat is christen-democratisch gedachtegoed.
Subsidiariteit.
En beste CDA-vrienden. Dat is nu juist het woord dat centraal staat in deze Grondwet. Het is juist deze visie, die door de inspanningen van Jean Luc Dehaene en onze eigen Rene van der Linden, die in deze grondwet is verankerd. Doe alleen datgene Europees wat Europees het meest effectief kan. Maar laat vooral nationaal wat nationaal kan blijven.
Maak Europa krachtiger waar het moet. In de internationale concurrentiestrijd en in de ijver voor de wereldvrede. Maar laat naast die eenheid de verscheidenheid zoveel mogelijk in stand.
"Wij horen bij elkaar" ook in Europa
Het doel van Europa is niet uitgebreid. Net als in 1955 is dat: vrede, voorspoed en veiligheid. Dat is wat Adenauer, Schuman en De Gaspari voor ogen hadden. Ze zouden trots zijn op dit resultaat, omdat steeds meer landen daar in zijn gaan delen.
Landen die voorheen een dictatuur kenden zoals Spanje en Portugal. Landen die voorheen van ons waren afgesloten door het Ijzeren gordijn, zoals Polen en de Baltische staten. Ook zij kunnen nu delen in de vrede, voorspoed en veiligheid. Ook dat behoort tot de solidariteit die wij tot onze opdracht rekenen.
Ook daar geldt "wij horen bij elkaar". Als Nederland hadden wij het voorrecht als eerste voorzitter te mogen zijn van die Unie van 25. Dan merk je als geen ander dat je in een Unie van 25 niet meer kunt werken met dezelfde spelregels als in een Unie van 15. Dan merk je ook, vanwege het feit dat de verscheidenheid groter wordt, dat het goed is om de eenheid beter vast te leggen. In mensenrechten. In sociale rechten.
Meer dan 450 miljoen mensen die zich daar vervolgens op kunnen beroepen. Wie had dat in 1950 durven dromen? Een Europese democratische samenleving van zoveel mensen. Die verworvenheid mogen we beschermen. Sterker nog, we moeten hem beschermen. Echter, ook daar niet enkel van uit het belang van de overheid of dat van de markt. Ook Europa moet een samenleving zijn. Een samenleving waarin net zozeer respect, naastenliefde en verantwoordelijkheid centraal staan. En net als dat voor onze partij geldt: die inhoud verdwijnt niet door een tegenslag.
Europese grondwet is ook christen-democratische stap vooruit
Het project van Europa heeft zoveel gedeelde waarde dat het niet zal verdwijnen door een "nee" op 1 juni. Maar een "ja" betekent wel een belangrijke stap vooruit. Een stap vooruit, niet van de burger af, maar juist naar hem toe.
Een stap van subsidiariteit. En dus ook een christen-democratische stap vooruit. Een stap op een nieuwe weg die wij vanuit een vaste waarde van 25 jaar durven inslaan. Stem "ja" op 1 juni en doe dat samen met Dries van Agt, Ruud Lubbers, Elco Brinkman, Jaap de Hoop Scheffer en ondergetekende!
Ik reken op uw inzet!
---- --
CDA