kennisbeleid bij top ministeries vereist
30 mei 2005: Oog voor kennisbeleid bij top ministeries vereist
Beter beleid nodig voor het verwerven en benutten van kennis
Goed beleid is gebaseerd op betrouwbare feiten, gedegen analyses,
aansprekende concepten en inzichten uit de praktijk. Een overheid die
dit soort kennis niet goed inzet voor haar beleid, loopt het risico
ineffectief en inefficiënt te opereren. Daarom is het nodig dat de
overheid de verwerving en benutting van kennis goed organiseert.
'Cruciaal is dat de top van een ministerie oog en ambities heeft voor
kennisbeleid'. Dit zegt Joop Sistermans, voorzitter van de Adviesraad
voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT).
De AWT constateert in zijn advies 'Kennis voor beleid - beleid voor
kennis' dat momenteel maar enkele ministeries expliciet en uitgebreid
werk maken van kennisbeleid. De AWT schat dat met beleidsonderzoek
voor de rijksoverheid jaarlijks ongeveer 800 miljoen euro is gemoeid.
Voor een goede omgang met deze beleidskennis bestaat niet één beste
manier omdat de ministeries sterk van elkaar verschillen. Wel moeten
alle ministeries systematischer te werk gaan en kunnen zij veel van
elkaar leren.
Ambitie bij de top van de ministeries
Het is in de ogen van de AWT cruciaal dat de top van een ministerie
aandacht heeft voor kennisbeleid en daarop ambities formuleert. Op
alle niveaus zullen ministeries verbindingen met de kenniswereld
moeten aangaan en onderhouden. Ook zou de overheid haar kennisagenda
voor de lange termijn integraler en interactiever moeten opstellen.
Goed kennisbeleid voor beter beleid
Kennisbeleid moet waarborgen dat ministeries in hun
beleidsontwikkeling:
* gebruik maken van uiteenlopende perspectieven uit onafhankelijke
kennisbronnen en dus voldoende 'tegengeluiden' organiseren;
* zorgdragen voor een brede onderstroom van kennisontwikkeling,
zodat de overheid ook in de toekomst voldoende nieuwe kennis kan
aanboren;
* zich baseren op betrouwbare en gevalideerde kennis van bewezen
kwaliteit en al het gebruikte onderzoek openbaar maken;
* op een transparante manier kennis gebruiken en daarover adequaat
verantwoording afleggen, bijvoorbeeld door in beleidsnota's te
vermelden op welk onderzoek zij zijn gebaseerd.
Paradoxen van vraagsturing
Hoe verder weg een onderzoeksinstituut van de overheid staat, hoe meer
eigen expertise een departement moet hebben om dat onderzoek aan te
sturen. Deze kosten van uitbesteding worden nogal eens onderschat. Bij
vraagsturing van de overheid is het verder belangrijk om
kennisleveranciers voldoende strategische ruimte te geven voor eigen
kennisontwikkeling. Anders komen de breedheid en de kwaliteit van de
kennisontwikkeling op den duur onder druk te staan.
Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT)