Peil.nl


1
NOS EU-Referendum onderzoek nr. 6, 28 mei 2005

Franse uitslag bepalend voor
resultaat in Nederland

In opdracht van de NOS voert Maurice de Hond, met behulp van het onderzoeksinstrument www.peil.nl, wekelijks onderzoek uit naar het aanstaande Referendum over de Europese Grondwet. In de afgelopen dagen zijn ongeveer 2000 mensen ondervraagd over dit onderwerp. Aan het begin van deze week is het aandeel voorstanders gestegen. De verhouding "voor-tegen" is inmiddels 43% - 57% geworden (vorige week was dat 40%-60%). De geschatte opkomst is licht gestegen naar 44%. Met name de groep Nederlanders, die echt positief tegenover de EU staat, geeft nu in sterkere mate aan op te komen en voor te stemmen dan vorige week. Nog steeds blijft men echter over de hele breedte negatief over het optreden van de regering inzake dit Referendum. De (lichte) omslag ten goede is met name gekomen door de inzet van prominente Nederlanders ten behoeve van de "Ja"-campagne. Vooral CDA- en PvdA- kiezers blijken daar gevoelig voor te zijn. De uitslag van Frankrijk a.s. zondag zal een grote invloed hebben op de uitslag in Nederland. Mocht Frankrijk op 29 mei "Nee" gaan stemmen, dan zal dit tot gevolg hebben dat in Nederland minder mensen op zullen komen dan in het geval de uitslag in Frankrijk wel "Ja" is. Met name de potentiële "Jastemmers" zullen dan namelijk minder komen. De kans is groot dat in Nederland het aandeel tegenstemmers de 60% dan zal overtreffen.
Als Frankrijk echter "Ja" stemt dan zal dat een ander effect hebben op Nederland dan als er in Frankrijk "Nee" wordt gestemd. De opkomst zal fors groter worden en dat zal meer komen door "Jastemmers" dan "Nee-stemmers". Om echter een meerderheid van "Ja-stemmers" in Nederland te krijgen, is het nodig dat in de komende dagen meer mensen worden overtuigd "Ja" te stemmen, dan waar men tot nu toe in geslaagd is. Cruciaal blijft daarbij de keuze die de groep "EU met handrem" uiteindelijk gaat maken. In die groep zegt nu 19% voor te zullen stemmen en 67% tegen (een maand geleden was dat 26% voor en 50% tegen).
Voor het eerst tijdens onze meting sinds half april zien we dat de groep "voorstemmers" aan het groeien is onder degenen, waarvan bepaald is dat zij een grote opkomstkans hebben (44% opkomst). Stemintentie 23/4 Stemintentie 21/5 Stemintentie 28/5 verticaal gepercenteerd naar Voor Tegen Voor Tegen Voor Tegen EU Scepticus 3% 74% 1% 94% 1% 94%
EU met handrem 26% 50% 14% 71% 19% 67%
EU-Supporter 52% 21% 63% 22% 70% 17%
EU-Adept 71% 16% 81% 16% 86% 12%
Totaal Nederland 37% 41% 36% 53% 39% 51%
Tussen 23 april en 21 april was er alleen sprake van een stijging van de tegenstemmers (van 41% naar 53%). In die periode bleef de groep voorstemmers vrijwel constant. In de afgelopen week is het aandeel voorstemmers met 3% gestegen en het aandeel tegenstemmers met 2% gedaald. Als de 10%, die het nog niet weet, buiten beschouwing wordt gelaten, dan stemt 43% voor en 57% tegen. Interessant is het om te zien hoe de ontwikkeling van het stemvoornemen is bij de vier groepen, die wij onderscheiden ten aanzien van de EU. De EU-Sceptici (bijna 20% van de Nederlanders) zijn het sterkst gemotiveerd om op te komen (52%) en zullen vrijwel allemaal tegen stemmen. De EU-Adepten (ruim 10% van de Nederlanders) komen ook sterker op dan de rest van de Nederlanders (47%). Zij stemmen steeds meer voor, maar toch stemt nog 12% van deze groep, die van de EU het liefst één land maken, tegen.
2
Bij de twee middengroepen zien we dat in de afgelopen week het aandeel voorstemmers gestegen is (met ruim 5%) en het aandeel tegenstemmers gedaald (ook met ongeveer 5%). Voor- en Tegenstanders verhouden zich vrijwel in spiegelbeeld tot elkaar. Bij de groep EU-met handrem is de verhouding voor en tegen 19% - 67% en bij de groep EU-supporters 70% - 17%. Omdat echter de eerstgenoemde groep een groter deel uitmaakt van de bevolking (37%) dan de laatstgenoemde groep (32%) is het effect van deze twee groepen samen op dit moment nog negatief voor de EU-Grondwet.
Opmerkelijk is dat deze groei van de voorstemmers niet gebaseerd is op het optreden van de leden van de regering. De reactie van de kiezers is deze week net zo negatief als vorige week (60% een negatief effect en 11% een positief effect). Het optreden van prominenten ten gunste van de EU-Grondwet heeft blijkbaar wel effect.
Stemgedrag TK2003
verticaal gepercenteerd naar
Allen
Stemt nu
Groep
Wilders VVD CDA D66 PvdA SP GrLnks
Opkomstverwachting 44% 48% 45% 42% 46% 40% 47% 44% Komt op: Weet niet
wat te stemmen 10% 7% 10% 12% 9% 13% 7% 12%
Stemt voor 43% 4% 40% 59% 67% 44% 10% 51%
Stemt tegen 57% 96% 60% 41% 33% 56% 90% 49%
Ten opzichte van de vorige week zijn vooral CDA-, PvdA- en Groen Links kiezers in hun oordeel -in positieve richting- verschoven. Vorige week scoorde het CDA nog 50-50 en nu is dat 59-41. Bij de PvdA is de verhouding van 40-60 verschoven naar 44-56.
Uit het onderzoek blijkt dat de uitslag van Frankrijk a.s. zondag nog forse gevolgen kan hebben voor wat er woensdag in Nederland zal gebeuren. Als Frankrijk "Nee" stemt dan zal dat negatieve gevolgen hebben voor de opkomst in Nederland. Met name zullen de mensen die nu aangeven "Ja" te zullen stemmen, minder opkomen. In dat geval is de kans groot dat het aandeel tegenstemmers in Nederland ruim boven de 60% komt. Mocht Frankrijk a.s. zondag echter "Ja"stemmen dan zal dat het krachtenveld rondom het Referendum in Nederland doen veranderen. Het gevolg van de stemkeuze in Nederland zal gevoelsmatig anders zijn dan als Frankrijk "Nee" stemt, want de gevoelsmatige druk op de Nederlandse kiezer wordt dan groter. De opkomst zal dan beduidend hoger zijn dan in het geval Frankrijk "Nee" gaat stemmen. Als die opkomst echt veel hoger zal worden dan zal dat gepaard gaan met een stijging van het aandeel "Ja" - stemmers. Maar of dat voldoende is om Nederland uiteindelijk "Ja" te laten stemmen valt zeer te betwijfelen. Alleen als onder de groep "EU-met handrem" het aandeel "Ja"-stemmers duidelijk stijgt kan er sprake zijn van een kleine meerderheid voor "Ja". Maandag en dinsdag zal dit onderzoek wederom worden uitgevoerd om te zien welke invloed de Franse uitslag echt heeft en of de groep "Ja" - stemmers verder stijgt.