RVD/DG
Rubriek: Binnenland
Datum en tijd: 26-05-2005 16:48
Origineel persbericht.
WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID
Persbericht
26 mei 2005
WRR-RAPPORT 'TRANSACTIE ALS BESTUURLIJKE VERNIEUWING' GEPRESENTEERD
De overheid kan bij de uitvoering van haar taak beter functioneren en het
vertrouwen van de burgers terugwinnen in de 'transactiestaat'. In de
transactiestaat berust de relatie tussen overheid op wederkerigheid,
binding en rekenschap. Dat betoogt professor Dik Wolfson in zijn studie
Transactie als bestuurlijke vernieuwing, WRR-verkenningen nr. 9, die
vanochtend is aangeboden aan minister Zalm van Financiën en minister
Pechtold van Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijksrelaties. Deze
verkenning is tot stand gekomen in samenwerking met het ministerie van
Financiën en het Project Andere Overheid van het ministerie van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Het openbaar bestuur heeft moeite om veranderingen in de maatschappij bij
te houden. Burgers zijn geëmancipeerd van onderdaan tot tegenspeler van
de overheid. De leefstijlen zijn sterk geïndividualiseerd en de overheid
is het zicht kwijt op wat burgers werkelijk willen. Dit leidt tot onvrede
en een roep om minder regels en meer rekenschap en binding, een roep om
een 'andere overheid'. Een rechtstreekse koppeling van rechten en
plichten - de transactie - dwingt burgers, uitvoerders en beleidsmakers
hun motieven en bedoelingen prijs te geven, als boter bij de vis. De
transactiestaat formuleert rechten en slaat de kosten van wat de overheid
levert hoofdelijk om. Daartegenover staan afspraken met alle betrokkenen
om de kwaliteit van de publieke voorzieningen te verhogen en het beroep
daarop tot het noodzakelijke te beperken. Dat bevordert het onderling
vertrouwen tussen politici, ambtenaren en burgers. 'Rechten - in bulk -
tegenover plichten - in maatwerk', zo vat de minister van Financiën de
hier gepresenteerde benadering samen in zijn Woord vooraf.
Deze verkenning combineert de inductieve en deductieve tradities uit het
recht, de sociale wetenschappen en de economie in een vernieuwende en
integrale analyse van het openbaar bestuur. Daarbij krijgen beschrijving,
normatieve invalshoeken en weerlegbare wetmatigheden ieder hun eigen
plaats. Onderzocht wordt hoe transactie - 'gelijk oversteken' in
wederkerigheid, binding en rekenschap - binnen een wettelijk kader
samenhang brengt tussen beleid en uitvoering. Een rechtstreekse koppeling
van rechten en plichten dwingt burgers, uitvoerders en beleidsmakers om
het achterste van hun tong te laten zien. Motievenanalyse, een
geïndividualiseerde bejegening in maatwerk en een zorgvuldige
specificatie van criteria van goed bestuur blijken essentieel voor de
doeltreffendheid van het overheidsoptreden.
Dik Wolfson (1933) bleef na zijn emeritaat als onderzoeker verbonden aan
de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij maakte kennis met de bestuurlijke
praktijk bij het IMF en het ministerie van Financiën, en als lid van de
SER, de WRR en de Eerste Kamer.
Transactie als bestuurlijke vernieuwing, D.J. Wolfson, WRR-Verkenningen
nr. 9, ISBN 90-5356-771-2, prijs E 28,50
Amsterdam University Press, Amsterdam
Voor nadere inlichtingen: drs. Jan Groeneveld, afdeling Communicatie WRR,
telefoon 070 356 4668