Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Toespraak Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, Melanie Schultz van Haegen bij opening RWZI Harderwijk op 23 mei 2005 om 15.00 uur

(Alleen de uitgesproken tekst geldt)

Dames en heren,

Ik vind het bijzonder leuk om vandaag de opening van de gerenoveerde rioolwaterzuiveringsinstallatie in Harderwijk te mogen verrichten.

Graag wil ik de aanwezige leden van het Bestuurlijk Overleg Veluwerandmeren speciaal verwelkomen. U heeft voorafgaand aan de openingsbijeenkomst een hopelijk succesvol overleg gevoerd. Het is natuurlijk niet geheel toevallig dat u uw overleg op deze locatie heeft gepland. Want de renovatie van de RWZI past naadloos in doelstellingen van het inrichtingsplan Veluwerandmeren, in de volksmond IVR. Die doelstelling is het bereiken van een duurzame ontwikkeling van de Veluwerandmeren.

Met de ingrijpende renovatie dient uiteraard ook een nationaal belang. Ik denk dan bijvoorbeeld aan onze nationale verplichting te voldoen aan de Europese Richtlijn stedelijk afvalwater. De kwaliteit van het gezuiverde afvalwater wordt door de renovatie dus behoorlijk verhoogd. Met name op het gebied van de verwijdering van fosfaten en nitraten schoot de bijna dertig jaar oude installatie te kort.

Met de nieuwe installatie voldoet u dus voorlopig weer aan de moderne en hoge eisen van waterzuivering. Ik zeg nadrukkelijk voorlopig, want een nieuwe aanpassing staat alweer op stapel: de installatie van een nieuwe vierde zuiveringstrap. Deze kostbare maatregel is een noodzakelijke investering om de Veluwerandmeren ook in de toekomst in een goede ecologisch toestand te houden. Het is nu nog een `bovenwettelijke' maatregel, maar regeren is vooruitzien. Dus hulde aan alle betrokken bestuurlijke partijen om deze kostbare investering nu al in te boeken. Het project ter waarde van 7.5 miljoen euro wordt uit de middelen van het inrichtingsplan gefinancierd. En ook het Rijk neemt dus door een financiële bijdrage van Verkeer en Waterstaat zijn verantwoordelijkheid voor het verbeteren van de waterkwaliteit.

De komende decennia zal met deze investering de waterkwaliteit op minimaal hetzelfde niveau blijven als 2000. Een prima prestatie met de groei van de bevolking en toenemende recreatie in en rondom water in het achterhoofd. Flora, fauna en de waterrecreant zijn straks de grote winnaars van deze nieuwe investering. En u zet zich daarmee prominent op de kaart als koploper in de aanpak van waterkwaliteit. En loopt voorop in het voldoen aan de nog vast te stellen eisen van de Europese Kaderrichtlijn Water.

En dát terwijl deze regio van ver moest komen. De geschiedenis van de Veluwerandmeren voert ons terug naar 1956: de definitieve drooglegging van de Flevopolders. Het begin van het eind van het heldere water. Eind jaren zestig waren de meren een zogenaamde `vegetarische erwtensoep'. De regio stond voor een forse opgave. Huishoudelijke lozingen werden aangepakt door uitbreiding en aanleg van rwzi's. Overstortingen werden teruggebracht, de aanvoer van agrarische meststoffen verminderd. En met resultaat. Het water werd helderder, van erwtensoep via een helder bouillonnetje naar ecologisch schoon en straks met de vierde, overtreffende trap, naar ecologisch goed.

In de jaren negentig kwam in de regio voor de volgende belangrijke fase te staan. Hoe kan het gevolg voor de randmeren door de groei van de bevolking en recreatie in goede banen worden geleidt? Alle betrokken partijen waren het er snel over eens. Een integraal beleid voor de inrichting van de regio was een belangrijke sleutel voor de oplossing. En u heeft het plan Integrale Inrichting Veluwerandmeren opgesteld.

Ik hoef u en zeker de aanwezigen uit het Bestuurlijk Overleg niet meer uit te leggen wat dit plan inhoudt. Wel wil ik in dit verband even stilstaan met de helaas dit jaar veel te vroeg overleden Harry Prins. Hij was sinds de start van het plan een enthousiaste aanjager als voorzitter van het Bestuurlijk Overleg en ik weet zeker dat u net als ik zijn grote betrokkenheid en inzet missen.

Dames en heren,

Ik wil aan de hand van drie voorbeelden kort aangeven waarom ik dit integrale inrichtingsplan zo goed vind.

Ten eerste is dit plan een goed voorbeeld van de pragmatische aanpak die ik voorsta bij het uitvoeren van de Europese Kaderrichtlijn Water. De verschillende regionale waterbeheerders hebben via het stroomgebiedbeheersplan hun waterbeheer gezamenlijk afgestemd. En daar zit een enorme winst!

Ten tweede is dit plan een goed voorbeeld van de integratie tussen water en ruimte. Het plan beperkt zich namelijk niet tot enkel waterbeheer, maar bevat ook ruimtelijke maatregelen. Denk aan de ontwikkeling van strand, de aanleg van fietspaden en het vaststellen van natuur en recreatielocaties. Voor dit specifieke gebied hebben overheden de handen ineenslagen om de kwaliteit van de omgeving duurzaam te verbeteren. In de Nota Ruimte van collega Dekker is het plan als voorbeeldproject opgenomen van de integrale benadering voor het ontwikkelen van ruimtelijke plannen.

En tot slot de laatste reden waarom ik het plan zo goed vind is de actieve bijdrage van het publiek. Maatschappelijke organisaties en vele anderen hebben een bijdrage geleverd aan het plan met kritisch commentaar en ideeën. En het publiek is nog steeds betrokken. Het plan leeft echt in de regio. En die betrokkenheid kent twee belangrijke voordelen. Veel van de voorgestelde maatregelen sluiten direct aan bij de belangen van de gebruikers van het gebied. En het heeft ook geleid tot begrip onder de belanghebbenden. Begrip dat soms andere belangen prevaleren boven eigen belang in onze gezamenlijke lastige zoektocht naar de juiste balans tussen de ontwikkeling van natuur, recreatie en economie.

Met het noemen van deze drie voorbeelden wil ik u complimenteren maar tegelijk ook een beetje opjutten. Het plan loopt tot 2010 dus alle reden om stevig door te pakken en de 36 projecten uit het plan tot een succes te maken. Maar gezien uw bestuurlijke daadkracht tot nu toe heb ik alle vertrouwen dat u met veel enthousiasme doorgaat met dit plan.

Dames en heren,

De vegetarische erwtensoep zoals de Veluwerandmeren eind jaren zestig genoemd werden, vindt u alleen nog terug op de menukaarten van restaurants in deze regio. De kwaliteit van het water is sinds de jaren zestig stukken beter geworden. In 2010 zal de kwaliteit, ondanks de druk van een groeiende bevolking, ondanks de groei van de recreatie nog immer van een goede ecologische kwaliteit zijn. Daar ben ik net als u van overtuigd. De bijzonder geslaagde renovatie van het RWZI is een mooie tussenstap. En dat is vandaag zeker een feestje waard.

Ik wil dan ook alle betrokken partijen die de nieuwe zuiveringsinstallatie mogelijk hebben gemaakt feliciteren met dit prima resultaat.

Dank u wel.