Netwerk
VANAVOND IN NETWERK
Uitzending Netwerk: Achtergrond: Portret van Desi Bouterse
Onderwerp: Achtergrond: Portret van Desi Bouterse
Uitzenddatum: Vrij. 20 mei 2005, 20.30u
Een militair bewind, de Decembermoorden, veroordeling wegens
drugssmokkel. De naam Bouterse roept hier vaak negatieve associaties
op. Toch is de ex-militair in sommige Surinaamse kringen onverminderd
populair. âDesâ for pres, neks no foutâ (Er is niets fout met Desi als
presidentskandidaat) luidt zijn huidige slogan. Een portret.
Jongensinternaat
Desire Delano Bouterse wordt op 13 oktober 1945 in het Surinaamse
Domburg geboren. Na het jongensinternaat, geleid door de fraters van
Tilburg, gaat hij naar de Handelsschool, maar die maakt hij niet af.
Op zijn 23e vertrekt hij naar Nederland, zijn vriendin achterna.
Sportinstructeur
Hij volgt een militaire opleiding tot onderofficier en
sportinstructeur. Hij woont op verschillende plekken in Nederland. Een
maand voor de onafhankelijkheid van Suriname keert hij terug naar zijn
vaderland.
Coup
Volgens Bouterse is het eind jaren zeventig slecht gesteld met de
Surinaamse krijgsmacht. Met vijftien andere sergeanten, de zogenaamde
âGroep van Zestienâ, komt hij in 1980 via een coup aan de macht.
Aanvankelijk klinkt er geen grote afkeuring voor de staatsgreep.
Decembermoorden
Toch groeit het verzet. Dat krijgt een dramatische ontknoping in
december 1982, als vijftien vermeende critici van het bewind worden
gemarteld en doodgeschoten in Fort Zeelandia. De oud-legerleider geldt
als hoofdverdachte van de Decembermoorden. Door een amnestiewet uit de
jaren tachtig kan hij echter strafrechterlijke vervolging ontlopen.
'Politiek verantwoordelijk'
Inmiddels heeft Bouterse al een paar keer gezegd dat hij âpolitiek
verantwoordelijkâ is voor de dood van vijftien tegenstanders. âMaar,â
zo zei hij onlangs tegen RTL-Z: âHet is geklets om te zeggen: daar
staat Bouterse en hij heeft zelf geschoten.â Momenteel loopt een
justitieel onderzoek naar het bloedbad. Mogelijk vindt het proces
tegen Bouterse later dit jaar plaats.
Smokkel
In 1999 wordt de oud-legerleider in Nederland veroordeeld tot elf jaar
gevangenisstraf voor zijn aandeel in een omvangrijke cocaïnesmokkel.
Bouterse heeft zijn straf nog niet uitgezeten, omdat zijn land geen
eigen staatsburgers uitlevert. Zijn advocaat zal binnenkort een
herzieningsverzoek bij de Hoge Raad indienen. Volgens zijn raadsvrouw
is er nieuw materiaal dat een ander licht op de zaak werpt: âAls de
rechters destijds deze informatie hadden gehad, waren ze mogelijk tot
een ander oordeel gekomen.â
Fruitkweker
Bouterse wordt een jaar na zijn veroordeling gekozen tot
parlementslid, maar is zelden te zien in Paramaribo. Hij is nu fruit-
en notenkweker in de binnenlanden, zei hij in het RTL-Z interview.
Geliefd
Zijn voorgeschiedenis weerhoudt Bouterse er niet van campagne te
voeren voor de verkiezingen van aanstaande woensdag. Een eventuele
verkiezing tot president kan, zo zegt hij zelf, zijn bezoedelde naam
zuiveren. Bouterse is enorm geliefd onder jongeren, vanwege zijn
investeringen in sport en jeugdwerk.
Risico
Het blijft de vraag of de Surinamers uiteindelijk warm lopen voor
Bouterse als president. Door zijn veroordeling kan hij officieel niet
reizen, omdat hij dan het risico loopt alsnog te worden gearresteerd
en hij in Nederland zijn straf uit moet zitten.
Drugsdealer
En op veel steun van de Amerikanen hoeft hij niet te rekenen. De
Amerikaanse ambassade meldde onlangs in een ongevraagd stemadvies dat
het Witte Huis liever geen president Boutserse heeft. Volgens de
ambassade kunnen de VS en andere landen moeilijk samenwerken met een
regering van een veroordeelde drugsdealer.