Netwerk


VANAVOND IN NETWERK

Uitzending Netwerk: Achtergrond: Portret van Desi Bouterse Onderwerp: Achtergrond: Portret van Desi Bouterse Uitzenddatum: Vrij. 20 mei 2005, 20.30u

Een militair bewind, de Decembermoorden, veroordeling wegens drugssmokkel. De naam Bouterse roept hier vaak negatieve associaties op. Toch is de ex-militair in sommige Surinaamse kringen onverminderd populair. âDesâ for pres, neks no foutâ (Er is niets fout met Desi als presidentskandidaat) luidt zijn huidige slogan. Een portret.

Jongensinternaat
Desire Delano Bouterse wordt op 13 oktober 1945 in het Surinaamse Domburg geboren. Na het jongensinternaat, geleid door de fraters van Tilburg, gaat hij naar de Handelsschool, maar die maakt hij niet af. Op zijn 23e vertrekt hij naar Nederland, zijn vriendin achterna.

Sportinstructeur
Hij volgt een militaire opleiding tot onderofficier en sportinstructeur. Hij woont op verschillende plekken in Nederland. Een maand voor de onafhankelijkheid van Suriname keert hij terug naar zijn vaderland.

Coup
Volgens Bouterse is het eind jaren zeventig slecht gesteld met de Surinaamse krijgsmacht. Met vijftien andere sergeanten, de zogenaamde âGroep van Zestienâ, komt hij in 1980 via een coup aan de macht. Aanvankelijk klinkt er geen grote afkeuring voor de staatsgreep.

Decembermoorden
Toch groeit het verzet. Dat krijgt een dramatische ontknoping in december 1982, als vijftien vermeende critici van het bewind worden gemarteld en doodgeschoten in Fort Zeelandia. De oud-legerleider geldt als hoofdverdachte van de Decembermoorden. Door een amnestiewet uit de jaren tachtig kan hij echter strafrechterlijke vervolging ontlopen.

'Politiek verantwoordelijk'
Inmiddels heeft Bouterse al een paar keer gezegd dat hij âpolitiek verantwoordelijkâ is voor de dood van vijftien tegenstanders. âMaar,â zo zei hij onlangs tegen RTL-Z: âHet is geklets om te zeggen: daar staat Bouterse en hij heeft zelf geschoten.â Momenteel loopt een justitieel onderzoek naar het bloedbad. Mogelijk vindt het proces tegen Bouterse later dit jaar plaats.

Smokkel
In 1999 wordt de oud-legerleider in Nederland veroordeeld tot elf jaar gevangenisstraf voor zijn aandeel in een omvangrijke cocaïnesmokkel. Bouterse heeft zijn straf nog niet uitgezeten, omdat zijn land geen eigen staatsburgers uitlevert. Zijn advocaat zal binnenkort een herzieningsverzoek bij de Hoge Raad indienen. Volgens zijn raadsvrouw is er nieuw materiaal dat een ander licht op de zaak werpt: âAls de rechters destijds deze informatie hadden gehad, waren ze mogelijk tot een ander oordeel gekomen.â

Fruitkweker
Bouterse wordt een jaar na zijn veroordeling gekozen tot parlementslid, maar is zelden te zien in Paramaribo. Hij is nu fruit- en notenkweker in de binnenlanden, zei hij in het RTL-Z interview.

Geliefd
Zijn voorgeschiedenis weerhoudt Bouterse er niet van campagne te voeren voor de verkiezingen van aanstaande woensdag. Een eventuele verkiezing tot president kan, zo zegt hij zelf, zijn bezoedelde naam zuiveren. Bouterse is enorm geliefd onder jongeren, vanwege zijn investeringen in sport en jeugdwerk.

Risico
Het blijft de vraag of de Surinamers uiteindelijk warm lopen voor Bouterse als president. Door zijn veroordeling kan hij officieel niet reizen, omdat hij dan het risico loopt alsnog te worden gearresteerd en hij in Nederland zijn straf uit moet zitten.

Drugsdealer
En op veel steun van de Amerikanen hoeft hij niet te rekenen. De Amerikaanse ambassade meldde onlangs in een ongevraagd stemadvies dat het Witte Huis liever geen president Boutserse heeft. Volgens de ambassade kunnen de VS en andere landen moeilijk samenwerken met een regering van een veroordeelde drugsdealer.