Provincie Groningen

Convenant Jacobskruid klaar voor ondertekening
19 mei 2005

Gedeputeerde Staten van Groningen hebben het "Convenant gedragsregels Jacobskruiskruid" vastgesteld. In dit convenant staan afspraken die vergiftiging van vee door de plant Jacobskruiskruid moeten voorkomen. Met de ondertekening van het convenant spreken partijen, zoals natuurterreinbeheerders, wegbermbeheerders, waterschappen en LTO-Noord, met elkaar af de gedragsregels na te leven. De ondertekening van het convenant door de betrokken partijen vindt plaats op 9 juni in het Provinciehuis.

In het convenant staan afspraken om te voorkomen dat Jacobskruiskruid zich verspreid naar landbouwgronden en andere terreinen waar vee in loopt of waar het gras gemaaid wordt voor veevoer. Concreet betekent dit dat bermbeheerders, natuurbeheerders en particulieren maatregelen moeten nemen tegen bloeiend Jacobkruiskruid op een strook van 100 meter in risicovolle situaties. Van zo'n situatie is met name sprake wanneer het perceel grenst aan extensief beheerde weide op zandgrond. Dat zijn vaak weiden van de zogenaamde "hobbyboeren" zoals paardenweiden en schapenweiden. Eigenaren van aangrenzende percelen kunnen hun buurman aanspreken op het beheer.

Ook zijn er regels opgenomen om te voorkomen dat het giftige Jacobskruiskruid terecht komt in het veevoer. Bij veevoer kan men denken aan hooi of kuilvoer, maar ook aan gras dat in de nazomer verdroogt waardoor grazende runderen en paarden het giftige plantje niet meer herkennen. Een van de afspraken is dus ook dat hooi met deze plantensoort niet op de markt wordt gebracht.
De provincie hoopt dat de partijen zich met het convenant meer bewust zijn van de risico's van het Jacobskruiskruid.

Jacobskruiskruid is een geelbloeiende plantensoort uit de composietenfamilie, waar ook de paardebloem bij hoort. Jacobskruikruid bevat echter giftige stoffen die dodelijk kunnen zijn voor bijvoorbeeld paarden, koeien, varkens, schapen en geiten. Zolang de plant in verse toestand in een terrein voorkomt herkent het vee de plant en eten de dieren het niet. Als de plant bijvoorbeeld voorkomt in hooi of kuilvoer, herkent het vee het niet meer als giftig en vormt het gif in de plant een bedreiging voor de gezondheid van het dier. Dat kan ook het geval zijn als de plant in de nazomer of herfst in verdroogde toestand in een terrein voorkomt èn er onvoldoende ander voedsel aanwezig is.

Jacobskruiskruid komt vooral voor op matig voedselrijke zandgronden. Door een minder intensief beheer van natuurgebieden en wegbermen is het aantal planten de afgelopen jaren toegenomen. Boeren die hun graslanden beheren volgens de gangbare agrarische praktijk hoeven zich dus geen zorgen te maken. Jacobskruiskruid zal zich niet vestigen op regelmatig bemeste graslanden. Vestiging op extensief gebruikte graslanden, zoals paardenweiden of particulier beheerde natuurterreinen, is wel mogelijk.

De toename van Jacobskruiskruid is niet onopgemerkt gebleven. Vooral paardenhouders maken zich zorgen. Daarom hebben Gedeputeerde Staten van Groningen het initiatief genomen om te komen tot afspraken met beheerders van openbaar groen zoals natuurbeheerders en overheden, maar ook met de boeren. De afspraken zijn door middel van een tiental gedragsregels vastgelegd in het vastgestelde convenant.

Het is niet de bedoeling dat de gedragsregels in het convenant tot gevolg hebben dat Jacobskruiskruid uit Groningen verdwijnt. Daarvoor is de plant te belangrijk als voedselplant voor allerlei insectensoorten, zoals bijvoorbeeld voor de rups van de Sint-Jacobsvlinder. Het doel van het convenant is dat vergiftiging van vee wordt voorkomen.